Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Chowanna

Edukacja przedszkolna. Pomiędzy paradygmatem technologicznym a humanistycznym

Gabriela Paprotna

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 199-214

Pre-school education, as the first level of general human education, has been an important area in the 40-year work of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy. During these years, the reality of pre-school education has undergone (and is still undergoing) a peculiar transition from the technological paradigm to the humanistic paradigm. In the technological approach, based on positive philosophy and behaviorism, the axis of education was the curriculum, and its central figure was the teacher. The role of the child consisted in adapting to the curriculum and the requirements of the kindergarten. Children’s needs and their capabilities were not exhibited in the process of education. In the education based on a humanistic approach, derived from anti-intellectual naturalism, pedagogical progressivism and humanistic psychology, the central figure is the child, and the main purpose of education is to support his/her development. The teacher is to be a helper, a guide and is to allow the child to grow according to his/her own developmental potential. Thus, the curriculum no longer plays the most important role, but the child does – the entity. Parents have also been involved in the process of pre-school education, and they have also gained a sense of subjectivity. Due to the fact that changes in education do not take place quickly, and the pre-school education system has been firmly fixed for several decades, it can be said that currently pre-school education is in the stage of searching for its (new) path. Some elements of the technological system are still present, but we also observe many changes towards humanistic, subjective education.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Thinking Dangerously: The Role of Higher Education in Authoritarian Times

Henry A. Giroux

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 1-12

The notion of a neutral, objective education is an oxymoron. Education and pedagogy do not exist outside of ideology, values and politics. Ethics, when it comes to education, demand an openness to the other, a willingness to engage a “politics of possibility” through a continual critical engagement with texts, images, events and other registers of meaning as they are transformed into pedagogical practices both within and outside of the classroom. Education is never innocent: It is always implicated in relations of power and specific visions of the present and future. This suggests the need for educators to rethink the cultural and ideological baggage they bring to each educational encounter. It also highlights the necessity of making educators ethically and politically accountable for and self-reflective about the stories they produce, the claims they make upon public memory, and the images of the future they deem legitimate.

2020-06-29



Czasopismo: Chowanna

Edukacja matematyczna małego dziecka w wychowaniu przedszkolnym i nauczaniu początkowym z perspektywy czterdziestolecia Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Irena Polewczyk , Ewelina Kawiak

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 111-124

The aim of the article is to present the achievements of the employees of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy in mathematical education over forty years of its functioning.. Mathematics is a particularly important area of teaching a young child, which builds the basis for later education and largely determines its success or failure. It is a subject that is difficult by its very nature, and its hierarchical structure means that each element must be well mastered. That is why it is so important to train the teachers of kindergarten and primary education so that they can build a good basis for teaching this subject.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Refleksja nad badaniami z zakresu pedagogiki medialnej prowadzonymi w Katedrze Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Tomasz Huk

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 187-197

The paper characterizes the problem of research in the field of media pedagogy conducted in the team functioning in the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy at the University of Silesia in Katowice. Selected research areas conducted by individual members of the team are presented against the background of the development of media pedagogy in Poland. The research concerned sharenting, educational benefits achieved by students through the media, media education of parents, use of computers in pre-school education, persuasive messages or shaping competence in the field of information technology among the Masai on African land. The wide spectrum of analyses undertaken by the media pedagogy team is also the result of the team’s cooperation with various research centres in Poland and abroad.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

W stronę słabej edukacji kruchych istot ludzkich. [Krzysztof Maliszewski, Bez-silna edukacja. O kształceniu kruchego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2021, ss. 208]

Rafał Włodarczyk

Język: PL | Data publikacji: 03-07-2023 | Abstrakt | s. 1-5

This review article discusses selected issues taken up by Krzysztof Maliszewski in his work Bez-silna edukacja. O kształceniu kruchego [Power-less Education. On the Education of the Fragile.] The interesting content, the choice of the form of argument and its contexts, as well as the clear layout of the book have been subordinated to the tasks perfectly fulfilled by its author in presenting the assumptions, justification and discussion of the concept of power-less education.

2023-07-03



Czasopismo: Chowanna

Kształcenie nauczycieli przedszkola i klas początkowych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach – ewolucja treści, programów, zakresu kompetencji. Doskonalenie nauczycieli

Alina Budniak , Małgorzata Mnich

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 77-97

The 40th anniversary of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy encourages a reflection on the directions of scientific research activities that have been undertaken by the institution and its members, the education of students in the changing social, political and educational environment, its mission in the field of training early education teachers or the long-termactivities of the department employees related to the popularization of pedagogical issues in the environment. This study provides an overview of the educational offer, study programmes, curriculum content at the University of Silesia and competences of future and active teachers of kindergartens and primary school classes in the last forty years.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Tropami Floriana Znanieckiego do radykalnych przemian systemów powszechnej edukacji

Wojciech Kojs

Język: PL | Data publikacji: 16-04-2023 | Abstrakt | s. 1-37

W artykule przedstawione zostały wybrane społeczne i edukacyjne tropy Floriana Znanieckiego, wskazujące na potrzebę przeprowadzenia radykalnych zmian w zakresie systemów edukacyjnych. Autor artykułu sugeruje, by rozwiązań palących problemów szukać w propozycjach Jana Szczepańskiego i Lecha Witkowskiego, przytacza także własne ustalenia, które mogą być pomocne w projektowaniu rozwiązań edukacyjnych. Szczególną uwagę zwraca na możliwości wykorzystania diachroniczno-synchronicznej koncepcji radykalnych strukturalno-funkcjonalnych przemian systemów edukacji oraz Lecha Witkowskiego teorii samokształcenia.

2023-04-16



Czasopismo: Chowanna

Rola odkrywania i rozwijania siebie w kształceniu przyszłych nauczycieli – analizy i refleksje z praktyki akademickiej

Aleksandra Pyrzyk-Kuta

Język: PL | Data publikacji: 05-12-2022 | Abstrakt | s. 1-20

The paper addresses the contexts of pedeutology, incidentally revealed in the literature, considering personal development as an important educational element preparing for the role of a teacher. Pedagogy is a praxeological science, linked to continuous development and inspiration search, the acquisition of new theoretical knowledge and methodological skills, supplemented with the development of interpersonal competences and improvement of self-knowledge. Hence, an important element of the academic training of
future teachers is personal development classes. It is also necessary to develop a curriculum of courses with the widest possible range of optional workshop classes, which help students build their self-knowledge, recognise and discover their individual areas of self-fulfilment, and develop self-creation competences. The analyses of the narratives of pre-school education students and early childhood pedagogy of the University of Silesia in Katowice show the relevance and efficiency of self-improvement through participation in workshops based on dance and movement, and in other expressive activities, which are indeed an integral part of academic education.

2022-12-05



Czasopismo: Chowanna

Z teorii i praktyki edukacji plastycznej na poziomie kształcenia wczesnoszkolnego, czyli o działaniach edukacyjnych oraz udziale technik i mediów plastycznych w stymulowaniu dziecięcej kreatywności i wyobraźni plastycznej – wymiar poznawczy

Beata Mazepa-Domagała

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 159-186

The present text is an effect of considerations devoted to art education of an early-school child focused on stimulating children’s creativity and artistic imagination. The first part of the article presents considerations regarding the issue of artistic imagination and creativity. The second part discusses the concept of designing artistic activities at the level of early school education as a stimulator of imagination and child creativity. The third part of the article is an attempt to present the possibilities of using the techniques of contemporary art as a platform for pedagogical activities.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Kryzys ekologiczny jako edukacyjne wyzwanie poznawcze

Maciej Michalski

Język: PL | Data publikacji: 31-01-2022 | Abstrakt | s. 1-15

W artykule omówione zostały bariery i problemy poznawcze wpływające na edukację proekologiczną. Kwestia kryzysu ekologicznego jest niezwykle trudna do zrozumienia dla każdego człowieka, między innymi ze względu na błędy i pułapki myślowe, a także z powodu złożoności tej problematyki. W edukacji rodzi to problemy z przekazywaniem wiedzy dotyczącej ekologii, jej przyswojeniem, weryfikacją i operacjonalizacją. Edukacja proekologiczna wymaga zatem innego rodzaju działań niż te podejmowane w pozostałych obszarach kształcenia, wymaga integracji nie tylko międzyprzedmiotowej, lecz także związanej z nauką krytycznego myślenia oraz kształtowaniem wrażliwości moralnej i obywatelskiej.

2022-01-31



Czasopismo: Chowanna

Kadra badawczo-dydaktyczna Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z perspektywy jubileuszu czterdziestolecia

Piotr Kowolik , Mirosław Kisiel

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 57-75

The article presents the researchers and didactic workers who substantially contributed to the scientific and didactic development of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy. Throughout 40 years of activity, the Department, as a unit being a part of Faculty of Pedagogy and Psychology of the University of Silesia, has cooperated with many prominent figures from regional, national and foreign academic centers. Currently, the Department implements an intensive research programme, takes part in the doctoral and postdoctoral promotions as well as successfully undertakes the education of students specializing in teaching

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Higher Education and the Politics of Disruption

Henry A. Giroux

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 1-20

At its best education is dangerous because it offers young people and other actors the promise of racial and economic justice, a future in which democracy becomes inclusive and a dream in which all lives matter. In a healthy society universities should be subversive; they should go against the grain, and give voice to the voiceless, the unmentionable and the whispers of truth that haunt the apostles of unchecked power and wealth. Pedagogy should be disruptive and unsettling and push hard against the common sense vocabularies of neoliberalism and its regime of affective management.

2020-06-29



Czasopismo: Chowanna

Jubileusz czterdziestolecia Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – geneza, przemiany problematyki badań, granty, zamierzenia

Stanisław Juszczyk

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 39-55

The article is devoted to the analysis of scientific achievements of researchers and teachers of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy of the University of Silesia in Katowice during forty years of its functioning in this academic centre. These achievements are presented against the background of the development of theoretical studies and empirical research conducted in leading academic centres in Poland in the field of preschool pedagogy, early-school pedagogy and media pedagogy.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Apologia przekleństwa filozoficznego (dla pedagogiki)

Łukasz M. Michalski

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2023 | Abstrakt | s. 1-21

The initiating impulse for this paper was the category of “philosophical curse”, which Lech Witkowski, in his book entitled Uroszczenia i transaktualność w humanistyce, points out as a feature of Florian Znaniecki’s work. This curse is primarily the result of the “analytical complexity and historical insight” of Znaniecki’s deliberations - their philosophical character turns into the difficulty of reception. However, what is philosophical for Witkowski? The considerations undertaken in this paper reconstruct philosophicality as understood by Lech Witkowski and show that this “curse” is a humanistic necessity.

2023-12-29



Czasopismo: Chowanna

Nauczanie śpiewu indywidualnego w szkole muzycznej I stopnia – repertuar, zalety, wskazówki metodyczne

Paulina Wójcik-Ilnytska

Język: PL | Data publikacji: 28-06-2024 | Abstrakt | s. 1-19

This article deals with the problem of individual vocal training of children and adolescents in first- degree music school. The author considers the choice of repertoire to be of crucial importance in the learning of singing at this stage of education, as it determines the development of a student’s interest in singing, his/her progress and often the choice of his/her further artistic path. The selection of repertoire for children should take into account many issues, including the maturity of the child’s vocal tract and its emotional and musical development, which determines the achievement of correct emission and musical interpretation. It is also important to get children interested in performing the songs of Polish composers; the author of the article presented repertoire items that can be used in vocal work with children under the age of 16. In discussing the issue of individual singing lessons in first degree music schools, the issues of voice emission and interpretation of vocal works by young performers, as well as the impact of singing lessons on the development of musical abilities of children and adolescents are also included.

2024-06-28



Czasopismo: Chowanna

Muzyka i tanieс w wychowaniu międzykulturowym – polsko-ukraińskie sploty

Mirosław Kisiel , Halyna Nikolai

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | Abstrakt | s. 1-17

The paper presents the idea of the research project Theory and Practice of Musicalization of Early Education Teachers in the Intercultural Dimension, the aim of which will be to obtain opinions from the surveyed teachers and trainees for the profession on the given topic and to forecast activities and develop effective solutions in the field of “good practices”.

2022-12-29



Czasopismo: Chowanna

Czterdzieści trzy lata funkcjonowania Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1976–2019) – osiągnięcia: czasopisma naukowe, uprawnienia akademickie, kadra, granty i dorobek naukowy

Stanisław Juszczyk

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 19-36

The article is devoted to the scientific, didactic and organizational achievements of the Faculty of Pedagogy and Psychology of the University of Silesia in Katowice from its foundation to the newest times (1976–2019). It presents the origins of the Faculty, including the functioning of education in the field of pedagogy and psychology in the structure of the Higher School of Pedagogy in Katowice, and then in the structure of the University of Silesia, the evelopment of the scientific and teaching staff (obtaining subsequent degrees and titles, scientific publications) and the basis for the Faculty to obtain full academic qualifications in the field of pedagogy. Also, the journals published by the Faculty have been characterized.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Preferencje uczących się wobec czynności nauczyciela wspierających autonomię w opanowywaniu wiedzy i umiejętności

Anna Studenska

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2021 | Abstrakt | s. 1-28

Wspomaganie samodzielności wychowanków w nabywaniu wiedzy i umiejętności jest jednym z celów edukacji. Osiąganie tego celu staje się obecnie coraz istotniejsze ze względu na ilość dostępnych informacji. Dodatkowo pandemia COVID-19 przyspieszyła powszechne wykorzystanie edukacji zdalnej, które często wymaga od uczących się większej samodzielności w podejmowaniu decyzji dotyczących nabywania wiedzy i umiejętności niż zajęcia, podczas których nauczyciel jest osobiście obecny. Badania wskazują, że osoby różnią się pod względem preferencji wobec sytuacji, które wymagają od nich samodzielnego podejmowania decyzji. Niewiele jest też narzędzi badawczych pozwalających dokonać pomiaru preferencji uczących się wobec zachowań nauczyciela zwiększających autonomię uczenia się uczestników zajęć. Z tego względu za cel badań własnych przyjęto poznanie preferencji studentów wobec wspierania rozwoju ich autonomii uczenia się przez nauczyciela. Na potrzeby badań opracowano Inwentarz Wspierania Samodzielności. Dane zebrano w roku 2019 oraz 2021, odpowiednio w grupach 137 oraz 87 studentów. Uzyskane rezultaty pokazały, że spośród analizowanych zachowań nauczyciela wspierających autonomię uczących się najbardziej preferowanymi przez respondentów były: słuchanie uczestników zajęć oraz dawanie im możliwości wyrażania opinii. Dane zebrane w roku 2021 w porównaniu z danymi z roku 2019 pokazały istotny wzrost preferencji badanych wobec komunikatów nauczyciela motywujących ich do pracy oraz wyrażających zrozumienie dla doświadczanych przez nich trudności. Z uzyskanych rezultatów badań wyciągnięto wnioski praktyczne.

2021-06-29



Czasopismo: Chowanna

Ekspresja twórcza i artystyczna jako pola namysłu i empirycznych penetracji pedagogiki wczesnoszkolnej

Katarzyna Krasoń

Język: PL | Data publikacji: 24-09-2019 | Abstrakt | s. 125-143

The article presents a concept of including child expression, especially the one focused on bodily activity, in activities addressed to pupils of kindergarten and of grades 1–3 of primary school. The text begins with an outline of Maurice Merleau-Ponty’s idea of embodied subjectivity, and concludes with the characteristics of research conducted in the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy at the University of Silesia in Katowice. In addition, the article describes specific initiatives that have been launched in the Department, such as the creation of the Children’s Expression Centre and the organisation of Polish Expression Festivals in Katowice.

2019-09-24



Czasopismo: Chowanna

Recepcja idei postmodernizmu w pedagogice radykalnej Petera McLarena

Wojciech Kruszelnicki

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 1-37

The aim of this paper is to comprehensively reconstruct the reception of postmodernism in Peter McLaren’s critical/radical pedagogy. On a more general level, the article discusses the pedagogical perils of uncritical
infatuation with poststructuralist and postmodernist principles of dismantling grand metanarratives and debunking the notions of truth, totality, and universalism and replacing them with the notions of pluralism and perspectivism. The author seeks to verify the statement that McLaren’s response to postmodern developments in philosophy and social theory is in as much similar to that of Henry Giroux’s that it produces a project of education informed by postmodern ideas. The thesis – advanced in the mid 1990s by Tomasz Szkudlarek – is refuted on the basis of thorough a analysis of both earlier and more contemporary texts of McLaren where the main tenets of postmodern theory are severely criticized. The argument about the evolution of McLaren’s thought from a cautious appropriation of some elements of postmodernism to its downright condemnation is supported by the theory of its increasing radicalization under the influence of Marxism. The alternative to the illusory radicality of postmodernism – denounced as affirming the status-quo – is “pedagogy of revolution,” which emerges as strictly political, interventionist praxis whose aim is no longer discourse analysis but concrete social struggle against the oppressive capitalist class relations.

2020-06-29



Czasopismo: Chowanna

O edukacyjnych pożytkach z odczytywania Floriana Znanieckiego. Tropy pedagogiczne z dzieła Lecha Witkowskiego

Piotr Mosiek

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2023 | Abstrakt | s. 1-26

This article attempts to continue the perspective on the pedagogical reading of Florian Znaniecki’s scholarly output, broadly presented by Lech Witkowski in his book Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. A thorough interpretation of the works of the eminent sociologist allows us to see important pedagogical premises for the development of the contemporary school and education system. The text highlights the most significant educational ideas that can provide a valuable source of inspiration for thinking about the school of the future and its effective modernisation.

2023-12-29



Czasopismo: Chowanna

Wybrane prace zwarte pracowników Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opublikowane w latach 1979–2018 oraz wykaz czasopism, w których wydrukowano ich artykuły

Stanisław Juszczyk , Anna Watoła , Marcin Musioł

Język: PL | Data publikacji: 25-09-2019 | Abstrakt | s. 215-228

Wybrane prace zwarte pracowników Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opublikowane w latach 1979–2018 oraz wykaz czasopism, w których wydrukowano ich artykuły (zestawili Stanisław Juszczyk, Anna Watoła, Marcin Musioł)

2019-09-25



Czasopismo: Chowanna

Kiedy Van Gogh siedzi na trzepaku. Organizacja procesu nauczania przedmiotów muzyka i plastyka – planowanie działalności dydaktycznej w szkole podstawowej

Jakub Adamczewski

Język: PL | Data publikacji: 04-08-2022 | Abstrakt | s. 1-18

W XXI wieku nauczanie muzyki i plastyki może być postrzegane jako klucz do rozwoju artystycznego dzieci. W artykule poruszono kwestię organizacji procesu nauczania przedmiotów muzyka i plastyka oraz planowania działalności dydaktycznej w szkole podstawowej. Głównym celem jest zaprezentowanie autorskich pomysłów i dobrych praktyk dydaktycznych, które pozwolą urozmaicić edukację artystyczną. Tego rodzaju wiedza, wynikająca zarówno z przeglądu literatury, jak i z doświadczeń pedagogicznych autora, może być cenna dla nauczycieli i badaczy zajmujących się nauczaniem i edukacją nauczycieli przedmiotów artystycznych na poziomie szkoły podstawowej.

2022-08-04



Czasopismo: Chowanna

Ideowe i edukacyjne aspekty budowania ukraińskiej niepodległości w XIX wieku

Karol Kowacki

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | Abstrakt | s. 1-11

.

The article focuses on the ideological and educational aspects of selected Ukrainian-centric thinkers and activists. Without the ideological and educational activities of this small group of the emerging Ukrainian intelligentsia, the million ethnic Ukrainian masses would have been absorbed into the Polish or Russian nationality project. The text presents the basic ideological principles that are the basis for shaping national consciousness and describes adverse historical conditions causing difficulties in shaping the Ukrainian idea
of independence. The implementation of Ukrainian-centric ideas is shown on the example of selected organizations and representatives of Ukrainian culture, such as The Brotherhood of Saints Cyril and Methodius, Hromada, Stara Hromada, Panteleimon Kulish, Mykola Kostomarov, Volodymyr Antonovych,
Mykhailo Drahomanov. The aim of the article is to present the importance of education in the process of formation of national consciousness.

2022-12-29



Czasopismo: Chowanna

Kobiety, matki i dzieci specjalnej troski – problemy pedagogiczne i penitencjarne

Danuta Raś

Język: PL | Data publikacji: 25-09-2019 | Abstrakt | s. 353-368

This article concerns the analyses and research on women and men coming from penitentiary correction centres and the youth from families at risk of delinquency. The research problem concentrates on the analysis of criminals who are parents and situations of children in historical and contemporary context as well as on specific difficulties in the functioning of special-needs children in social life in terms of special education. This article can inspire a new approach to dealing with criminals, enhancing their role as parents, which constitutes an important factor in the process of corrective actions.

2019-09-25



Czasopismo: Chowanna

Między kłączem i dekonstrukcją wobec kompleksów polskiej humanistyki. Znaniecki w kontekstach lektury (po)lacanowskiej

Klaudia Węc

Język: PL | Data publikacji: 25-11-2023 | Abstrakt | s. 1-26

Prezentowany tekst jest próbą ukazania zarysu dwóch strategii metodologicznych: Parallaxic praxis oraz badań rizomatycznych na tle analizy książki Lecha Witkowskiego Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. Prowadzone rozważania osadzone są w paradygmacie badań spekulatywnych wywodzących się z badań krytycznych, które po etapie badań demaskacyjnych (zrealizowanych przez L. Witkowskiego) osadzają dyskurs w polu badań post-krytycznych. Przyjmuję założenie, że badania post-krytyczne pozwalają na afirmację wizji podmiotu prowadzącej do inicjacji jego działań osadzonych w przestrzeni wolności i uznania. W perspektywie poznawczej chodzi również o ukazanie możliwej aplikacji prac Znanieckiego z uwypukleniem psychoanalitycznych korzeni odnoszących się do takich znaczących jak: kompleks, pragnienie/życzenie, afekt, sublimacja, twórczość, wychowanie czy kultura. W warstwie interpretacyjnej zostają przedstawione aspekty mające swe źródło w transmetodologii np. twórczość, której działanie ujawnia się w podmiocie albo dla podmiotu. Aspekt krytyczny odnosić się będzie do współczesnych ograniczeń metodologicznych wynikających z uproszczonej wizji podmiotu i jego pozycji wobec natury, kultury oraz uwarunkowań społecznych. Dla dyskursu pedagogicznego w polu założeń badawczych sformułowane zostanie pytanie: jak rozwijać „arystokrację umysłową”, by zaistniała możliwość wydobycia się z marazmu intelektualnego? Przedstawione analizy mają na celu podążanie za koniecznością uruchomienia zmiany myślenia o historii oraz rozwoju współczesnej myśli humanistycznej również, jako wizji zmiany metodologicznej możliwej dzięki transmetodologicznych postulatów uwalniających badaczy z rygoru badań empirycznych. Przyjęty paradygmat badań spekulacyjnych można potraktować jako pretekst pozwalający uruchomić interpretację osadzoną w ramach (post)lacanowskiego dyskursu psychoanalitycznego. Ostatecznie chodzi o pewną intelektualną grę językową prowadzącą do przekroczenia horyzontu rozumu instrumentalnego oraz wyjście poza tendencję instrumentalizowania człowieka, jako takiego w sprzeciwie wobec podporządkowania podmiotu władzy determinantów poznawczych osadzonych w porządku tego, co w perspektywie transmetodologii możemy nazwać metodologicznym kolonializmem. Ontologiczny i epistemologiczny wymiar tekstu zbudowany jest w oparciu o narzędzia interpretacji psychoanalizy Jacquesa Lacana.

2023-11-25



Czasopismo: Chowanna

The Curse of Totalitarianism and the Challenge of Critical Pedagogy

Henry A. Giroux

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 1-22

Expanding critical pedagogy as a mode of public pedagogy suggests being attentive to and addressing modes of knowledge and social practices in a variety of sites that not only encourage critical thinking, thoughtfulness and meaningful dialogue, but also offer opportunities to mobilize instances of moral outrage, social responsibility and collective action. Such mobilization opposes glaring material inequities and the growing cynical belief that today’s culture of investment and finance makes it impossible to address many of the major social problems facing the United States, Canada, Latin America and the larger world. Most importantly, such work points to the link between civic education, critical pedagogy and modes of oppositional political agency that are pivotal to creating a politics that promotes democratic values, relations, autonomy and social change.

2020-06-29



Czasopismo: Chowanna

O potrzebie od-uczania (się) i edukacji ku życiu – refleksje wokół książki Tadeusza Sławka A jeśli nie trzeba się uczyć…[Tadeusz Sławek. A jeśli nie trzeba się uczyć… Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2021, ss. 192]

Monika Humeniuk

Język: PL | Data publikacji: 22-12-2022 | Abstrakt | s. 1-7

Recenzja książki Tadeusza Sławka pt. A jeśli nie trzeba się uczyć… (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2021)

2022-12-22



Czasopismo: Chowanna

Marta Wrońska: Funkcjonowanie seniorów w przestrzeni medialnej. Między ideą a praktyką. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2021, 252 s., ISBN 978-83-7996-950-0

Ewa Syrek

Język: PL | Data publikacji: 28-07-2022 | Abstrakt | s. 1-7

W recenzowanej książce Marty Wrońskiej podjęto współczesne zagadnienia związane z procesem starzenia się i starości w zmieniającym się świecie oraz jakości życia seniorów. Scharakteryzowano funkcjonowanie seniorów w przestrzeni medialnej oraz poruszono kwestie edukacji osób starszych.

2022-07-28



Czasopismo: Chowanna

Edukacja historyczno-kulturalna i regionalna oraz rozrywka w beskidzko-śląskiej powieści Ewy Lach dla dzieci i młodzieży Na latającym dywanie

Adrian Uljasz

Język: PL | Data publikacji: 25-05-2022 | Abstrakt | s. 1-7

Powieść Ewy Lach Na latającym dywanie to utwór, którego fabuła oparta jest na motywie podróży w czasie. Książka ma trwałą wartość z uwagi na walory rozrywkowe, edukacyjne i kształcąco-wychowawcze. Dużą rolę odgrywa w niej tematyka i sceneria regionalna – beskidzko-śląska oraz górnośląska. Autorka w większym stopniu niż wiedzę historyczną popularyzuje konwencje literackie i filmowe – western, Baśnie tysiąca i jednej nocy, powieść historyczno-sensacyjną, a także fantastykę, w tym fantastykę naukową. Promuje w ten sposób wśród odbiorców czytelnictwo oraz uczestnictwo w kulturze masowej. Książka dotąd miewa czytelników.

2022-05-25



Czasopismo: Chowanna

Uroszczenia i transaktualność jako kategorie epistemologiczne. Inspiracje tropami Lecha Witkowskiego odkrytymi w pracach Floriana Znanieckiego

Dariusz Kubinowski

Język: PL | Data publikacji: 07-03-2023 | Abstrakt | s. 1-14

Autor podejmuje próbę rozwinięcia intuicji Lecha Witkowskiego wyrażonej w tytule jego monografii poświęconej odczytaniu dziedzictwa myśli Floriana Znanieckiego. Użyte przez niego w tytule kategorie uroszczeń i trans-actuality stara się eksplikować w różnych wymiarach epistemologicznych. Tekst stanowi zaproszenie do dyskusji o zasadności stosowania owej pary kategorialnej w studiach i badaniach z zakresu nauk humanistyczno-społecznych w XXI wieku.

2023-03-07



Czasopismo: Chowanna

Kłopotliwy, przenikliwy, współczesny – o czytaniu Floriana Znanieckiego z metodologią w tle. Głos w dyskusji o książce Lecha Witkowskiego „Uroszczenia i transaktualność w humanistyce"

Krzysztof Maliszewski

Język: PL | Data publikacji: 05-04-2023 | Abstrakt | s. 1-13

Krzysztof Maliszewski’s article is a voice in the debate over Lech Witkowski’s book Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia [Entitlements and Transtopicality in the Humanities: Florian Znaniecki: Conceptual Legacy and Its Cracks] (Kraków 2022)
and concerns strategies of reading the classics of the humanities and social sciences, while also addressing methodological problems related to these areas of research. Maliszewski’s reflection is carried out in three steps. First, on the example of Florian Znaniecki’s The Social Role of the University Student, he discusses both the predicament and the symbolic profit of reading Znaniecki, the eminent Polish philosopher and sociologist. Next, he points out the interpretative solutions offered by Witkowski in his reading of Znaniecki. Finally, he poses several questions in relation to Witkowski’s statements and their methodological implications.

2023-04-05



Czasopismo: Chowanna

Utopia szkoły, nieposłuszeństwo i przekład. Dwa biblijne mity w odczytaniach Ericha Fromma i George’a Steinera

Rafał Włodarczyk

Język: EN | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 1-14

Można przyjąć, że dwa biblijne mity – o wyjściu Adama i Ewy z ogrodu Eden oraz o budowniczych wieży Babel – są interesującymi ekspresjami wyobraźni utopijnej, ponieważ opowiadają o dwóch miejscach, w których na dwa odmienne sposoby realizowano projekty wystarczająco doskonałego porządku społecznego. Współcześnie jednym z takich miejsc, które możemy rozumieć jako niejednoznaczny efekt realizacji utopii epoki rewolucji przemysłowej, jest szkoła – przestrzeń edukacji zaplanowana jako ważna część projektu wystarczająco doskonałego porządku społecznego. Dwa oryginalne odczytania – autorstwa Ericha Fromma i George’a Steinera – przywołanych biblijnych mitów  posłużą wzbogaceniu o nowe wątki i podejścia dyskusji o kondycji współczesnej szkoły oraz dyskursów pedagogiki krytycznej czy pedagogiki oporu i pedagogiki hermeneutycznej.

2020-12-29



Czasopismo: Chowanna

(In)formal Teacher Culture: The Ruler, the Super(wo)man, and the Ignoramus at School

Anna Babicka-Wirkus

Język: EN | Data publikacji: 29-12-2022 | Abstrakt | s. 1-11

The article addresses the issue of the informal teacher culture that functions alongside the formal one in which the teacher is seen as a representative of the dominant culture. It discusses three main types of teacher resistance culture: the ruler, the super(wo)man, and the ignoramus. They show the ways in which teachers function at school that are different from the commonly accepted ones. These cultures have been distinguished on the basis of a literature analysis and author’s own research and do not constitute an exhaustive catalogue. However, being aware of them allows us to enrich pedagogical reflection on the issue of resistance in education.

2022-12-29