TY - JOUR AU - Mariusz Wojewoda PY - 2021/09/03 Y2 - 2024/03/28 TI - Rządy systemów techniki i algorytmów a problem odpowiedzialności moralnej JF - Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura JA - errgo VL - 0 IS - 42 SE - rozprawy - szkice - eseje DO - 10.31261/errgo.10415 UR - https://journals.us.edu.pl/index.php/ERRGO/article/view/10415 AB - Autor w artykule analizuje problematykę techniki w kontekście sprawowania władzy w instytucji. Obecnie władzę systemu można określić jako rządy liczb (statystyk, reguł parametryzacyjnych i procedur), opartych na bezosobowym autorytecie algorytmów. Rządów tych nie można sprawować bez odpowiednich narzędzi technicznych (maszyn) i odpowiednio zdefiniowanych reguł działania. Rządy algorytmów stanowią rozwinięcie nowożytnej koncepcji rozumu instrumentalnego nakierowanego na pragmatyzm i realizację założonych celów. W związku z regułami skuteczności w realizacji celu oczekuje się od pracowników zachowań podobnych do działania systemów technicznych i informatycznych. Na ten aspekt rozwoju techniki zwracają uwagę analizowani w artykule filozofowie zajmujący się techniką, czyli Max Horkheimer i Jacques Ellul. W przekonaniu autora artykułu rządy systemów techniki opartych na algorytmach prowadzą do zaniku odpowiedzialności moralnej pracowników instytucji. Nie dostrzegają oni swojego wpływu na skutki i politykę działań instytucji, czują się “trybami” w maszynie. Chcąc obronić idee wolnego działania człowieka w kontekście systemu technicznego opartego na algorytmach, autor artykułu odwołuje się do teorii odpowiedzialności moralnej Hansa Jonasa oraz koncepcji “anarchizmu etycznego” Emmanuela Lévinasa. ER -