W artykule analizowane jest występowanie antyutopii w spuściźnie Fiodora Dostojewskiego jako metagatunku literackiego. Autor bada szereg tekstów w powiązaniu z historią totalitaryzmu XX wieku, który objawia się w dziełach pisarza poprzez twórczą intuicję w kwestii uniwersalnych cech ludzkiej ontologii. Mechanizmy zła stanowią bowiem zjawiska ponadczasowe i nie są związane z konkretną przestrzenią. W kontekście kultury europejskiej aluzje antyutopii pisarza odczytywane są przede wszystkim w największych tragediach w dziejach współczesnej ludzkości: Holokaust i Wielki Terror. Ponadto autor przedstawia perspektywy realizacji zła w szerszej perspektywie.