Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media

Archiwum Śląskiej Kultury Muzycznej – specjalna przestrzeń, specjalne zbiory, specjalny odbiorca

Hanna Bias — 2020-12-29

Archiwum Śląskiej Kultury Muzycznej, działające przy Bibliotece Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, założono w 1968 r., by wypełnić lukę w zakresie dokumentacji dawnej i współczesnej kultury muzycznej całego regionu śląskiego. Archiwum skupiło się na gromadzeniu wszelkich świadectw twórczości i rozwoju muzyki, a z racji swojego położenia większa część zbiorów dotyczy działalności muzycznej na Górnym Śląsku. W artykule przedstawiono historię powstania tego miejsca, specyfikę zbioru, wraz z dopowiedzeniem o zgromadzonych najcenniejszych silesiakach, oraz zaprezentowano plany na przyszłość, które pozwolą Archiwum zaistnieć nie tylko w najbliższym regionie czy kraju, ale także na arenie międzynarodowej.

Cyfrowy warsztat pracy współczesnego nauczyciela bibliotekarza szkoły muzycznej I i II stopnia

Anna Borowska-Jadłoś — 2020-12-29

W artykule zaprezentowano cyfrowy warsztat pracy współczesnego nauczyciela bibliotekarza szkoły muzycznej I i II stopnia. Zwrócono uwagę na otwarte zasoby edukacyjne przydatne w codziennej pracy bibliotekarzy muzycznych. Wskazano biblioteki cyfrowe i strony edukacyjne podejmujące zagadnienia związane z muzyką klasyczną, udostępniające druki muzyczne i scenariusze lekcji. Przybliżone zostały także podstawy prawne funkcjonowania bibliotek szkolnych.

Specjalne zbiory, usługi i użytkownicy w „Bibliotece pod Atlantami” w Wałbrzychu (Oddział Książki Mówionej – współpraca z Oddziałem Psychiatrycznym – gry mobilne)

Iwona Bany-Kozub — 2020-12-29

W artykule omówiono specjalne usługi Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej „Biblioteki pod Atlantami” w Wałbrzychu adresowane nie tylko do specjalnych grup użytkowników. Opisano Oddział Książki Mówionej, stworzony głównie dla osób niewidomych i niedowidzących. Szczególną uwagę zwrócono na jego ofertę i specyfikę zbiorów. Przedstawiono współpracę Pracowni Regionalnej z Oddziałem Psychiatrycznym Specjalistycznego Szpitala im. dra Alfreda Sokołowskiego w Wałbrzychu, przede wszystkim na podstawie prowadzonych dla pacjentów zajęć z zakresu edukacji regionalnej. Omówiono wykorzystanie aplikacji Action Track, służącej do projektowania gier mobilnych, zachęcających do odwiedzin biblioteki zarówno dzieci oraz młodzież, jak i osoby dorosłe. Zaprezentowano przykładowe gry promujące region.

Zajęcia dla dzieci i młodzieży w wybranych miejskich bibliotekach publicznych województwa śląskiego – przegląd

Anna Gawinek — 2020-12-29

W artykule podjęto temat oferty zajęć dla dzieci i młodzieży w bibliotekach. Poddano analizie strony internetowe 42 bibliotek publicznych z województwa śląskiego. Zaprezentowano formy pracy z czytelnikiem dziecięcym. Wyodrębniono typy zajęć organizowanych w bibliotekach z prezentacją przykładów.

Ze zbiorów Biblioteki Śląskiej: „Zorza Polska. Miesięcznik dla Dzieci” i jej autor

Weronika Pawłowicz — 2020-12-29

W artykule przedstawiono analizę rękopiśmiennego czasopisma „Zorza Polska. Miesięcznik dla Dzieci”, przechowywanego w zbiorach Biblioteki Śląskiej w Katowicach (sygn. R 1416 III). Twórcą pisma był Kazimierz Wallis (1896–1918), syn Łukasza Wallisa (1863–1940), znanego zbieracza śląskich pieśni ludowych. W 22 numerach, powstałych w okresie od października 1909 r. do stycznia 1912 r., zamieścił on utwory własnego autorstwa – opowiadania, wiersze (kilka przez siebie przetłumaczonych), opisy, anegdoty, żarty, rebusy, złote myśli, a także rysunki. Czasopismo zostało najprawdopodobniej oprawione przez Wallisów. Na końcu woluminu dodano karty ciemnego, grubszego papieru, na których naklejono 28 rysunków autorstwa Kazimierza. Część z nich powstała w trakcie jego służby w wojsku niemieckim w czasie I wojny światowej. Kazimierz zaginął 27 września 1918 r. w bitwie pod Havrincourt niedaleko Arras w departamencie Pas-de-Calais.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich i jego zbiory w latach 1817‒1939

Tomasz Dudek — 2020-12-29

Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie dziejów i zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w latach 1817‒1939. Za pomocą analizy zachowanych dokumentów oraz istniejącej literatury przedmiotu starano się nie tylko ukazać historię instytucji, wybrane kolekcje z zasobów biblioteki, ale także przedstawić jej organizację oraz ludzi, którzy na przestrzeni przeszło 120 lat przewinęli się przez jej mury. Jest to tym ważniejsze, że w przeciwieństwie do wielu innych polskich bibliotek nigdy nie napisano całościowej historii Ossolineum. Przyczyną tej sytuacji było to, że po 1945 r. niemal wszystkie archiwalia mogące służyć poznaniu dziejów Zakładu pozostały we Lwowie, zaś dostęp do nich był dla polskich badaczy bardzo utrudniony, a czasami nawet wręcz niemożliwy. Sytuacja ta zaczęła się powoli zmieniać po 1989 r. Wtedy też powstały mniejsze lub większe prace przyczynkarskie dotyczące dziejów Ossolineum. Dopiero od niedawna na rynku księgarskim zaczęły się pojawiać szersze publikacje ukazujące różne aspekty funkcjonowania Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zgodnie z zamierzeniami fundatora instytucja ta złożona z biblioteki, wydawnictwa oraz muzeum miała nie tylko gromadzić różnego rodzaju druki, rękopisy, dzieła sztuki, ale także udostępniać swoje zbiory wszystkim zainteresowanym. Data początkowa artykułu wyznaczona została przez powołanie Zakładu, do którego doszło w 1817 r. Fundator przez kilka lat rozważał, gdzie instytucja będzie mieć swoją siedzibę. Ostatecznie już po jego śmierci w roku 1827 zbiory zgromadzone przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego zostały przewiezione do Lwowa i umieszczone w przebudowanym byłym kościele i klasztorze karmelitanek trzewiczkowych. Wtedy też dołączono ostatecznie do Ossolineum zbiory gromadzone przez rodzinę Lubomirskich z Przeworska. Przez okres przeszło 100 lat do zbiorów Ossolineum trafiły liczne rękopisy, archiwa, książki, czasopisma i dzieła sztuki. Datę końcową prezentowanego artykułu wyznacza rok 1939. Wybuch II wojny światowej rozpoczął bowiem nowy, dramatyczny okres w dziejach Ossolineum zakończony jego przeniesieniem do Wrocławia w 1945 r.

Oferta bibliotek polskich politechnik w zakresie otwartych zasobów naukowych na temat COVID-19

Urszula Knop — 2020-12-29

Na początku trzeciej dekady XXI wieku, gdy świat zatrzymał się z powodu pandemii wirusa SARS-CoV-2, zasoby informacji związane z COVID-19 zdominowały nowości w sieci. Pandemia uwidoczniła możliwości wykorzystywane przez wydawców w procesie publikowania i upowszechniania cyfrowych zasobów naukowych. Celem artykułu jest rozpoznanie oferty otwartych zasobów naukowych o COVID-19 na stronach internetowych bibliotek politechnik w Polsce. Analiza danych pokazuje, że nieodpłatnie źródła związane z problematyką koronawirusa udostępniają: instytucje naukowe, rządowe, finansowe, stowarzyszenia, wydawcy, badacze i czasopisma. Otwarte zasoby naukowe dostępne są na różne sposoby w ramach rozmaitych projektów ‒ zostały wydzielone przez wydawców z czasopism, książek, baz danych w archiwum oraz w dziale nowości, w blokach tematycznych w zasobach własnych i obcych. Ofertę wzbogacają nagrania audio i wideo, inteligentne narzędzia do dostarczania, archiwizacji i dystrybucji treści online oraz linki do niezliczonych ogólnodostępnych źródeł.

Od bursztynu do turkusu – perspektywy przeobrażeń systemów zarządzania bibliotekami w świetle doświadczeń uczelni zawodowych

Małgorzata Bańkowska — 2020-12-29

W artykule omówiona została współczesna typologia organizacji autorstwa Frederica Laloux, ze szczególnym uwzględnieniem cech organizacji turkusowych. Na bazie doświadczeń wybranych polskich firm działających w sektorach usługowych i produkcyjnych skonstruowana została autorska koncepcja wdrażania zasad turkusu w bibliotekach uczelnianych. Omówione zostały czynniki sprzyjające zmianom w zakresie zarządzania bibliotekami i kadrami oraz etapy ich wdrażania.

Algorytm Ady / James Essinger ; przekł. Jerzy Wołk-Łaniewski. – Kraków : Znak Horyzont, 2020. – 317, [1] s. ; 21 cm. – ISBN 978-83-240-5662-0

Dominika Potempa — 2020-12-29

Algorytm Ady / James Essinger ; przekł. Jerzy Wołk-Łaniewski. – Kraków : Znak Horyzont, 2020. – 317, [1] s. ; 21 cm. – ISBN 978-83-240-5662-0

Międzynarodowa konferencja IATUL Seminar 2019 „Organizacyjne i prawne aspekty Otwartej Nauki” (Gdańsk, 10–11 grudnia 2019 r.)

Urszula Szybowska — 2020-12-29

Międzynarodowa konferencja IATUL Seminar 2019 „Organizacyjne i prawne aspekty Otwartej Nauki” (Gdańsk, 10–11 grudnia 2019 r.)

Międzynarodowa konferencja „Przyszłość badań naukowych w świetle prawa autorskiego, kodeksów etycznych naukowców oraz kryteriów ocen jakości badań” (Katowice, 31 stycznia – 1 lutego 2020 r.)

Agnieszka Łakomy-Chłosta — 2020-12-29

Międzynarodowa konferencja „Przyszłość badań naukowych w świetle prawa autorskiego, kodeksów etycznych naukowców oraz kryteriów ocen jakości badań” (Katowice, 31 stycznia – 1 lutego 2020 r.) - sprawozdanie.

II Ogólnopolska Konferencja Naukowa WIAD20 „Architektura Informacji Istotą Projektu” (Toruń, 22 lutego 2020 r.)

Piotr Chmielewski — 2020-12-29

II Ogólnopolska Konferencja Naukowa WIAD20 „Architektura Informacji Istotą Projektu” (Toruń, 22 lutego 2020 r.)

Konferencja online „Specjalista informacji XXI wieku. Rezultaty i wyzwania” (3 czerwca 2020 r.)

Natalie Grochowicki — 2020-12-29

Konferencja online „Specjalista informacji XXI wieku. Rezultaty i wyzwania” (3 czerwca 2020 r.)

Sprawozdanie z działalności Koła Naukowego Infologów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za rok 2019

Jolanta Kokoszka — 2020-12-29

Sprawozdanie z działalności Koła Naukowego Infologów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za rok 2019.

Stopka redakcyjna

Redakcja Nowej Biblioteki — 2020-12-29

Nowa Biblioteka 2(37)/2020: Biblioteka specjalna dla kultury, nauki i społeczności lokalnej