Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Komentarz do przekładów literatury polskiej na język macedoński w 2016 roku

Lidija Tanuševska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Commentary on Translations of Polish Literature in Macedonian Language Published in 2016

This text analyzes the motivation behind choosing particular books in a given period, with a special emphasis on the literary reportage, which has broken into the collective consciousness of Macedonian reading audience and now slowly gains popularity. The article also provides information on the current situation of literary translators and the publishing houses’ modes of operation What is also described here are the main determinants of literary translation, which vary in individual cases.

Keywords: facts, narrative, translation, language, style



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Macedonii w 2014 roku

Magdalena Błaszak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Macedonia in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Chorwacji w 2014 roku

Petra Gverić Katana

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Croatia in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Tekst i paratekst: recepcija Witolda Gombrowicza u Hrvatskoj

Petra Gverić Katana

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Text and Paratext: The Reception of Witold Gombrowicz in Croatia

From the year 2000 onwards, the number of works by Witold Gombrowicz translated into Croatian has decisively increased. The above is followed by a plethora of critical articles: features, commentaries, reviews, academic research articles, etc. The present article focuses on the issue of correspondence between the literary text and its paratext(s) in the target language culture, their potential interdependence, and their consequent impact on the reception of Gombrowicz’s work and the writer’s image. The analysis considers the factors contributing to Gombrowicz’s growing presence in Croatian cultural discourse.

Keywords: Witold Gombrowicz, Croatian reception, paratext, translations, culture reception



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury macedońskiej w Polsce w 2014 roku

Magdalena Błaszak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Macedonian literature in Poland in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Wstęp

Leszek Małczak

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 5-6

W części pierwszej dziesiątego tomu publikujemy artykuły, które stanowią rezultat konferencji zatytułowanej „Peryferie i przekład”, zorganizowanej w dniach 11—13 października 2018 roku w Ustroniu. Zainteresowanie kategorią peryferyjności z jednej strony stanowi konsekwencję ponowoczesnego kryzysu wielkich narracji, z drugiej strony ma wymiar uniwersalny, ponieważ zjawiska peryferyjne (nieeksploatowane lub niedostrzeżone w kulturze) w każdej epoce przyciągały pisarzy i artystów. Autorzy prezentowanych artykułów tytułowy problem rozpatrują z wielu perspektyw i stanowisk badawczych, opierając się na zróżnicowanym materiale językowym. Wśród podejmowanych tematów znalazły się takie kwestie, jak: eksperyment w przekładzie; przekład jednego ze słowackich dialektów na standard językowy; dokonywane za pośrednictwem języka polskiego przekłady literatury angielskiej i literatury rosyjskiej na regionalny język kaszubski; problem polskiej recepcji literatury staroserbskiej; możliwość przekładu na język trzeci swoistego dialogu, jaki prowadzą ze sobą kanadyjscy poeci: francusko- i anglojęzyczny; problem potencjalnego przekładu literatury wyobrażonej z języka polskiego na język angielski; w dwóch odległych czasowo i przestrzennie przypadkach relacje między twórczością przekładową i twórczością własną; przekład powieści gejowskiej czy figury retorycznej onomatopei; problem literatury mniejszościowej oraz „literatury z kulturalnych peryferii”, która trafiła na salony; polska recepcja czeskiej myśli strukturalistycznej; przekład jako forma promocji oraz sytuacja, kiedy błędny przekład okazuje się sukcesem. Wśród autorów dzieł, których przekłady stały się tematami poszczególnych artykułów, znaleźli się między innymi (niektórzy z nich występują w podwójnej roli — autora dzieła oryginalnego i autora dzieła tłumaczonego): Adam Mickiewicz, Wisława Szymborska, Julian Tuwim, Michał Witkowski, Robert J. Szmidt, Jan Mukařovský, Bohumil Hrabal, Milan Kundera, August Šenoa, Herta Müller, Jozef Kolarčik-Frantický, Edward D. Blodgett, Jacques Brault, Brina Švigelj-Mérat, a wśród tłumaczy: julia Hartwig, August Šenoa, Stanisław Barańczak, Clare Cavanagh, Susan Bassnett, Piotr Kuhiwczak, Andrij Bondar, Jasmin Novljaković, Enes Kišević, Maria Dąbrowska-Partyka, Aleksander E. Naumow, Radka Denemarková.

2020-06-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Słowacka proza liryzowana w polskich przekładach — modernizm czy awangarda?

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: 06-09-2024 | Abstrakt | s. 1-28

The article concentrates on the phenomenon of Slovak lyrical prose, which was developing in Slovak literature in the interwar period of the 20th century. The author of the article is interested in how this prose functions in Polish translations. The considerations presented in the article focus on the aspect of translating this prose into Polish, the possibilities of translation, translation problems related to the act of translating modernism and avant-garde elements. The author is interested in the changing artistic criteria of translators over time, their translation choices and transformations in translation, the final effect of the act of translation.

2024-09-06



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słowackiej w Polsce w 2014 roku

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Slovak literature in Poland in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

„A chłopaki w brecht” — komentarz do Bibliografii przekładów literatury polskiej w Czechach w 2018 roku

Joanna Derdowska

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2020 | Abstrakt | s. 121-131

The bibliography of Polish literature translated into Czech in 2018 is characterized by a tendency to publish popular and commercially attractive titles: genre fiction and literature for children. The author is concerned with sample passages from Ziemowit Szczerek’s translations of prose published in the A2 literary magazine and discusses possible consequences for the target language of the euphemisation of slang and vulgarisms in the translation of gonzo journalism texts.

2020-12-31



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Wartość komentarza w przekładzie (na przykładzie literatury słoweńskiej)

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The Value of Comment in Translation: the Example of Slovenian Literature

The article deals with the role of comment (as a kind of paratext), which gains a particular status in translation, becoming an additional medium between the author/translator/editor and the primary text and the secondary recipient as well as their cultural universe. This seems important because the translated text is to function in a new environment, a new cultural space; it is supposed to find its way to a new audience, and thus this type of expressions “support” translation in its most important role of a link in cross-cultural communication. The role, nature, and importance of paratext-comments (introductions, prefaces, postscripts) have been examined in the context of translations of Slovenian literature in Poland basing on selected examples. Both the comments of experts-researchers, as well as interpreters themselves, have been taken into consideration. The author notes that, from the ethical point of view, a commentary becomes contributive to the slow process of the recipient realizing the presence of an interpreter and inter-subjective nature of translation, extracts the unfamiliar categories of perception and understanding of the world, brings them closer, making the gesture of seeking “imagined communities”.

Keywords: paratext, comment, translation, Slovenian literature, cross-cultural communication



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Serbii w 2014 roku

Estera Sobalkowska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish  literature in Serbia in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowenii w 2014 roku

Karolina Bucka‑Kustec

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Slovenia in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Przekłady literatury polskiej w Chorwacji w latach 2007—2013

Martina Podboj

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Polish literature in Croatian translation from 2007 to 2012

This paper presents translation of Polish literature in Croatia, published from 2007 to 2012, either as independent books, or as publications in literary magazines. Besides qualitative and quantitative data for the mentioned period, the paper explains the context and reasons outside literature that have an influence on translation and publishing activity. This period, compared to ones before, is described as diverse and rich with Polish translations of authors and genres that were not covered before. It is concluded that Polish literature is well‑presented to Croatian readers.

Key words: literary translation, Polish literature, Croatian translation.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Chorwacji w latach 1990—2006

Bibliography of translations of Polish literature in Croatia (1990-2006)

Đurđica Čilić-Škeljo , Magdalena Maks

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2012 | Abstrakt

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Chorwacji w latach 1990—2006 rejetsrująca przekady książek oraz przekłady opublikowane w czasopismach.

2012-01-01



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury chorwackiej w Polsce w 2014 roku

Katarzyna Majdzik

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Croatian literature in Poland in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Chorwacji w 2015 roku

Petra Gverić Katana

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Croatia in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury serbskiej w Polsce w 2014 roku

Katarzyna Majdzik

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Serbian literature in Poland in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w 2014 roku

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Slovenian literature in Poland in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Tożsamość Čefura w polskim przekładzie powieści Gorana Vojno-vicia pt. Čefurji raus!

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Čefur’s identity in translation of Goran Vojnovic’s novel entitled Čefurji raus!

Goran Vojnovic’s novel Čefurji raus! in Tomasz Łukaszewicz’s Polish translation is undoubt­edly an opportunity to commune with cultural otherness, and, simultaneously, it touches upon the issue of seeking one’s identity in the face of multiculturalism. The translator undertook a very difficult and ambitious task. In the translation of the novel, which deals with the issue of multi­culturalism and subculture, the difficulties the translator is confronted with are being multiplied. The comparative analysis of the original and the translation of the novel reveals that Čefur’s identity in the translation has gained more universal frames than in the original. It is mainly because of the cultural barrier which, for the translator, is a strong differentiation between main characters’ language in terms of their nationality. It is a means of conveying vital information as well as a source of characters’ identification which in the original is reduced. Unfortunately the translator did not make an attempt to individualize the characters’ speech using, for example, different language registers or elements of slang, humour, or vulgarity. At the same time, some of the translator’s choices either sharpen the opposition friend-stranger on the basis of which the characters define their attitude to the surroundings and shape their own identity or enhance the familiar character of the relations which take place within Čefurian community. At the stylistic level, the main characters’ language is more crude and limited in comic elements. And thus, in the Polish context, Čefur appears to be more obscene and less sensitive. These displacements give evidence to the translator’s inefficient rhetorical and pragmatic abilities. Despite the fact that, as a consequence of semantic losses the universal features of the main character’s identity are clearer, the novel may become attractive to secondary readers because of the possibility of identification with the analysed issue.

Key words: cultural barrier in the translation, identity in the translation, Goran Vojnović, polish translations of the Slovenian literature, Tomasz Łukaszewicz.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Dlaczego tłumaczy się literaturę piękną na regionalny język kaszubski? / Why is literature translated into the Kashubian language?

Hanna Makurat-Snuzik

Język: PL | Data publikacji: 30-05-2019 | Abstrakt | s. 119-132

The topic of the article is an attempt to answer the question: Why are translations into Kashubian made? The analysis draws upon the distinction between weak and strong languages. Translations into regional language are considered as a symbolic phenomenon; which is to contribute to the preservation of regional identity and the development of minority language and culture.

2019-05-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Serbii w latach 2007—2012

Marta Drachal

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Serbia from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Od poezji „oszczędnej w słowa” do „trudnej” prozy dla dzieci. Przekłady literatury słoweńskiej w latach 2016—2017

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: 31-10-2019 | Abstrakt | s. 209-227

The aim of the article is to review the Slovenian literature translated into Polish in 2016 and 2017. The author of the article presents translations of Slovenian poetry, prose, books addressed to children, and drama. Some of the important publishers are indicated along with the most active translators, their probable motivations, and ways of obtaining funds for their publications. The author of the article is also interested in reception of traslated Slovenian literature in the target literary field.

2019-10-31



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Komentarz do przekładów literatury polskiej na język macedoński w 2014 roku

Lidija Tanuševska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Commentary on translations in Macedonian language, published in 2014

This commentary conserns the reasons and motivation for choosing particular novels to be translated into Macedonian. A short review of their style is given, as well as the common ground with the Macedonian literature. We describe the way of the working of the publishing houses which have decided to publish Polish literature. Problems in translation turn out to be of a cultural nature, concerning the differences and, as a result, the reader is presented with the picture of contemporary Polish society, which is overwhelmed by critical thinking, but still deals with the history as a way to further develop the tradition.

Key words: novels, publishers, translating, colloquialisms



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowenii w latach 1990—2006 (uzupełnienia)

Jana Unuk

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Slovenia from 1990 to 2006 (appendix)



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury macedońskiej w Polsce w 2015 roku

Magdalena Błaszak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Macedonian literature in Poland in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Transfer niektórych elementów językowych w przekładzie poezji polskiej na język macedoński

Lidija Tanuševska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Transfer of selected linquistic elements in the translation of Polish poetry into Macedonian

This article deals with the problems which appear in translating poetry from Macedonian into Polish and from Polish into Macedonian. At the same time it pays special attention to the poetic form as a limiting factor of the translator’s freedom. The article presents examples of older translations, as well as examples from translation classes at the University of Skopje and from the translation workshop at the Summer School of Macedonian Language, Literature and Culture. The focus is on the dilemma of whether the form should be preserved and to what degree the contents could succumb to translation loss.

Key words: poetry, translation, dominants, rhyme, alliteration, freedom, limits



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury chorwackiej w Polsce w latach 2007—2012

Tomasz Łoś , Katarzyna Majdzik

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Croatian literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Chorvátska literatúra pre deti a mladež v centre záujmu slovenských prekladatel’ov / Chorwacka literatura dla dzieci i młodzieży w centrum zainteresowań słowackich tłumaczy (tłum. Marta Buczek)

Alica Kulihová

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Croatian literature for children and youth as the centre of interest of Slovak translators

Croatian literature translated into Slovak consists of a relevant selection of Croat authors for kids and youth dating from the 19th century to the present, such as I. Brlićová‑Mažuranićová, V. Nazor, M. Lovrak, I. Kušan, Lj. Bauer, J. Horvat, H. Hitrec, Đ. Zrakić, J. Cvenić, S. Tomaš, A. Gardaš, Z. Balog. Slovak translations are published in Slovakia, but also in the Serbian Vojvodina. The most significant translators focusing on the translation of juvenile literature are Zlatko Klátik, Juraj Tušiak, Andrej Vrbacký, Rudo Brtáň, Peter Čačko, Michal Nadubinský, Ján Jankovič and others. Translators were influenced in their selection of Croatian authors by their reputation but also by the translators‘ personal interest in the literature.

Key words: literature for children and youth, literature in translation, publishing policy, translation competence



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słowackiej w Polsce w 2015 roku

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Slovak literature in Poland in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury serbskiej w Polsce w latach 2007—2012

Marta Drachal , Estera Sobalkowska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Serbian literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Na tropie literatury bułgarskiej w Polsce w 2015 roku

Dorota Gołek-Sepetliewa

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

On the trail of Bulgarian literature in Poland in 2015

The article comments on the presence of Bulgarian literature in Poland in 2015 from the perspective of genre forms, conventions, stylistic devices, and topics. In the abovementioned year, translations (by Hanna Karpinska) of the following works were published: Kalin Terziyski’s collection of short stories Is there anybody to love you?, Zachary Karabashliev’s road novel 18% gray, and Georgi Tenev’s crime drama The Evil Prince. The writers created texts that elicit strong emotions, based on realistic convention, in a simplified, accessible style. Terziyski and Karabashliev created a reality recognized by the reader, in which at the forefront there is the present social and cultural situation along with the problems of modern man (the breakdown of interpersonal relationships, as well as feelings of dissatisfaction, loneliness, and misery, accompanied by the desire for true love, devotion, and dedication). Tenev presents a crime drama based on the current elements of the political and social life, thereby exposing corrupt and criminal practices. 

Key words:  Kalin Terziyski, Georgi Tenev, Zachary Karabashliev, Bulgarian literature in Poland

 



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Dora Gabe i Anna Kamieńska — dialogi poetyckie

Adriana Kovacheva

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Dora Gabe i Anna Kamienska — poetic dialogues

In this article poetic dialogues between the women poets and translators are represented as a conversation about the mother who is an inspiration for their artistic creativity. From this point of view the translation practice of Dora Gabe is described as palimpsest, because it gives the op­portunity for the language to expand so there is place for another, foreign language in its bounda­ries. In the process of erasing of the Polish source-text, the Bulgarian target-text is being fulfilled with translators’ creative energies. This translation strategy disrupts the stereotypical reception model of Polish poetry in Bulgaria, popularized by Boian Penev. It overcomes its asymmetrical patterns. Svetla Gurova’s and Blaga Dimitrova’s translations are analyzed as continuation of the palimpsest translation model, introduces by Dora Gabe.

Key words: Bulgarian poetry, translation strategies, models of literary reception, women transla­tors, gender and translation.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowenii w 2015 roku

Karolina Bucka‑Kustec

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Slovenia in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w latach 1990—2006 (uzupełnienia)

Hanna Karpińska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Bulgarian literature in Poland from 1990 to 2006 (appendix)



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Literatura polska w Bośni i Hercegowinie — przekłady z lat 1990—2020

Amela Ljevo-Ovčina

Język: ##locale.name.hr_HR## | Data publikacji: 29-12-2022 | Abstrakt | s. 1-17

Przedmiotem artykułu są tłumaczenia literatury polskiej, które ukazały się w Bośni i Hercegowinie w latach 1990—2020 — zarówno w wydaniach książkowych, jak i w czasopismach. Przedstawiono repertuar tłumaczonych utworów i przybliżono sylwetki bośniackich tłumaczy z języka polskiego. Przegląd ten z jednej
strony ukazuje różnorodność tłumaczonych utworów, z drugiej — także luki i opóźnienia w przekładach współczesnej literatury polskiej.

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Przekłady amerykańskie Julii Hartwig. Peryferie i parafernalia

Ewa Rajewska

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 47-62

Autorka opisuje nowy rys, który pojawił się w liryce Julii Hartwig po tym, jak począwszy od lat 70. XX wieku, odbyła kilka dłuższych i krótszych wizyt w Stanach Zjednoczonych, gdzie zaczęła czytać i tłumaczyć poezję amerykańską. W poezji Hartwig pojawiły się nowe, bardziej przyziemne sytuacje liryczne, a sama poezja stała się bardziej nasycona konkretem, choć także voyeurystyczna. W artykule zostają przywołane i zinterpretowane wyimki z Dziennika amerykańskiego oraz Wierszy amerykańskich Hartwig, a także liryk Williama Carlosa Williamsa The Young Housewife w oryginale i przekładach Hartwig, Piotra Sommera i Stanisława Barańczaka.

2020-06-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Bułgarii w latach 2007—2012

Marinella Dimitrova

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Bulgaria from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Granice nowego dramatu serbskiego — płynne i stale wytyczane na nowo. Perspektywa lokalna i recepcja w Polsce

Gabriela Abrasowicz

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2020 | Abstrakt | s. 175-202

Since the turn of the millennium, Serbian drama has been increasingly valued and recognized in the post-Yugoslav region and in Europe. In recent years, the process of globalization has become progressively stronger, with an improved infrastructure for promotion that has made possible the crossing of material and symbolic boundaries. This in turn has led to transformations in artistic expression, as well as increasing opportunities for mobility, co-productions, and translations. The status of the drama has been somewhat problematic because of its situation between literature and theatre. Its heterogeneous nature has required the development of an appropriate method of presentation. The performative/stage reading has emerged as a compelling answer.

2020-12-31



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Macedonii w latach 2007—2012

Aneta Todevska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Macedonia from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

„Odpowiednie dać rzeczy słowo”, czyli świat Ryszarda Kapuścińskiego w przekładzie

Paulina Pycia

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

„To give the proper word” — to thing, the world of Ryszard Kapuściński in translation

The unique epic stories written by Kapuściński show his individual style which is the great challenge for all tranlators. This article represents some of the translation solutions in two translations of the Polish reportage Podróże z Herodotem by Ryszard Kapuściński: the Serbian one Putovanja s Herodotom by Biserka Rajčić and the English one Travels with Herodotus by Klara Główczewska. The analysis is connected mostly with the lexical layer and the metaphorical meaning of chosen phrases.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Bułgarii w 2015 roku

Adriana Kovacheva

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Bulgaria in the year 2015




Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Polskie frazeologizmy w słoweńskich przekładach wierszy Wisławy Szymborskiej

Katarzyna Baran

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Polish idioms in Slovenian translations of Wislawa Szymborska poems

Idioms are often used in polish poetry. Due to their expressiveness and vulnerability for lin­guistic operations they are subject to different language games. Szymborska often uses transfor­mation of idioms such as: contamination, removing of element, substitution. In her poetry idioms and their modifications are carriers of irony and jokes, they allow to preserve the intellectual and emotional distance restraint. Translation of idioms is problematic because of their expressiveness, symbolic recognition of world and ambiguity. In idioms is hidden a linguistic picture of world, which requires discovery and interpretation by an translator. Vast majority of idioms and their transformations occurring in the poems of Wislawa Szymborska has its own equivalents. In the case they doesn’t have their own equivalents, translators uses following techniques: free combi­nation of words, tracing, amplification. These techniques causes changes in vocabulary and style, but they doesn’t affect the quality of translation. These changes are related to collision of Polish and Slovenian culture, which causes language and cultural Barriers. Language barriers relate to systemic differences between the languages, are especially noticeable in vocabulary and syntax. Cultural barriers are associated with different degree of influence of German and French culture into Poland and Slovenia, and the expression of irony. The role of the interpreter is to mediate between two cultures, and establish methods to overcome cultural and linguistic barriers.

Key words: idioms, poetry, translation, transformations of idioms, Wislawa Szymborska.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowenii w latach 2007—2012

Marlena Gruda

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Slovenia from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Gnój Wojciecha Kuczoka w chorwackim i serbskim przekładzie, czyli o dwóch strategiach tłumaczenia gwary śląskiej

Paulina Anna Pycia-Košćak , Nikola Košćak

Język: PL | Data publikacji: 06-10-2022 | Abstrakt | s. 1-19

This article deals with the Croatian and Serbian translation of the Silesian dialect, which appears in Wojciech Kuczok’s novel Gnój. The analysis includes the dialect stylization present in the source text, as well as the strategies and techniques used for its translations. The various translation solutions used by the translators also were compared and evaluated.

2022-10-06



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Czechach w 2015 roku

Jakob Altmann

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Czech Republic in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

O przekładzie tytułu (na przykładzie prozy słoweńskiej)

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

On the Translation of a Title (basing on the Slovenian prose)

The article concerns the issue of the interpreter’s freedom concerning translations of the titles of prose works. The matter seems important not only because of the necessity of reserving the title’s essential functions (identification, information, pragmatics), not only because of the need of a complex analysis of the original title — work relationship, but also because of the ‘ambassadorial’ role of — this title in the secondary cultural space. Attention was drawn to the praxis of giving the interpreted collections of short stories (Terra Incognita, Noc w Lublanie) titles already existing in the initial culture and given to other publications. It is malpractice and misleading to a secondary reader. Also, the titles with a remaining foreign dominant element (Čefurzy raus!) and titles significantly different from the original titles (Słońce w dolinie, Białe czereśnie, Pies) were discussed. The space of freedom and the opportunity of a creative attitude appears especially in cases of titles containing a the foreign element, those which do not evoke almost any associations to the secondary reader. In these cases, the most appropriate practice seems to be deleting the original title and giving a new one, one dependent on the work’s interpretation or containing its important subject or topos. Then, the interpreter’s freedom is limited due to the nature of pragmatic and moral imperatives. In choosing the new title, the interpreter should be guided principally by the desire to ensure that the work reaches as many readers in the new cultural space as possible.

Key words: title translation, freedom of the interpreter, translating Slovenian prose, foreignness in translation



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w latach 2007—2012

Dorota Gołek‑Sepetliewa

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Bulgarian literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Miloš Crnjanski w kręgu polskich odbiorców literatury. Powieść o Londynie, czyli obcość oryginału a obcość przekładu / How Miloš Crnjanski’s works were received by the Polish readers A Novel about London or the strangeness of the original and the strangen

Małgorzata Filipek

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

The 30th anniversary of the death of Miloš Crnjanski (1893—1977) and the publishing of the translation of his novel A Novel about London markt the beginning of studying how the nowel was received by the readers of the original version compared to the readers of the translation with all of its foreign elements. In A Novel about London a reader can easily notice the elements of foreign culture. This leads to the reflection on the differences in how readers of the original version end readers of the translation perceive foreign elements. The different system of connotations is influenced by different language patterns which are typical for the readers of translations. The reading of the Polish version of Crnjanski’s novel let us conclude that the solutions applied by the translator of the foreign text activate the reader’s impression of strangeness which is caused by the presence in the translation of lexical end grammatical categories which are incompatible with the Polish language standards. Nevertheless, the foreign elements of the translation lose their importance when faced with the universality and topical theme of the novel.

2009-01-01



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Toneta Pretnarja prevod sonetov Jana Nepomucena Kamińskega / Sonety Jana Nepomucena Kamińskiego w przekładzie Tonego Pretnara (tłum. Weronika Woźnicka, Monika Gawlak, Joanna Cieślar)

Andrej Šurla

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Translation of the sonets of Jan Nepomucen Kamiński by Tone Pretnar

The extensive translation work of Tone Pretnar includes within it the fourteen sonnets of Jan Nepomucen Kamiński, an important organiser of the Polish theatre and cultural life in Lvov in the first half of the nineteenth century. The sonnets, which were written in 1827, were rejected by critics of the period, and were not afforded any greater attention by later literary historians. According to his own account, Pretnar decided to undertake the translation of these works due to the author’s close links with Matija Čop, an important figure in the intellectual and artistic scene of that time. While Kamiński’s works were criticised for their linguistic and compositional failings, Pretnar’s translations are linguistically pure and flow with inherent beauty. Attention is often focused on those elements within them that are reminiscent of Prešeren — namely quotations and allusions to the poetic language of the greatest Slovene romantic poet, France Prešeren. With these elements, the translator succeeded in firmly placing his translation in a time, interest in which (apart from some subsequent attempts to revitalise interest) remained, like the sonnets themselves, restricted and confined. Nor can it be ruled out (even though for the reader who is unaware of the literary and historical background it may not be immediately apparent) that those elements that are reminiscent of Prešeren also in fact represent the translator’s ingenious solution to the problem as to how best realise in translation the very elements which some critics had seen (or wanted to see) in the original: namely, a lyric parody of the greatest Polish poet of that period, Adam Mickiewicz.

Key words: Jan Nepomucen Kamiński, Tone Pretnar, France Prešeren, literary translation, sonnet



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Serbii w 2015 roku

Estera Sobalkowska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish  literature in Serbia in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury macedońskiej w Polsce w latach 2007—2012

Magdalena Błaszak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Macedonian literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2015 roku

Dorota Gołek‑Sepetliewa

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Bulgarian literature in Poland in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Literatura polska w przekładach na język bułgarski. Czasopisma literackie w latach 1990—2007 / Bulgarian Translations of Polish Literature in the Periodical Literature, 1990—2007

Kalina Bahneva

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

This text examines the reception of Polish literature into professional Bulgarian publications for literature and art. It submits to a discussion the following sources: The special issue of „Literaturen westnik” („Literary Weekly”) entitled Polish Literature of the Nineties, no.11 (22.—28.03.2000), devoted entirely to the changes occurred in Polish literature and artistic life at the end of the past century; and no. 18 (8.—14.05.2002) of the same journal presents under the title Polish Nike, presents the most prestigious Polish literary award and its laureates during the years 1997—2002. Mentioned above journal „Literaturen westnik” („Literary Weekly”) had two more special issues: Literature on Heel – or Better Literature, no. 35 (2.—8.11), and Literature before the Mirror or Better Literature, no. 6 (15.—21.02), published in 2006, both focused on Polish women’s feminist writers. The article takes also into account the issue of „Panorama”, no. 3 (2002), which gives an overview of Polish literature translated into Bulgarian after 1989. Included into this discussion is the periodical „Kritika”, no. 3—4 (2006); it gives a survey of the most interesting statements of Polish literary critical thought in the same period, that is, after 1989. Similarly, the „Slavianski dialozi” („Slavic Dialogues”), no. 8 (2007), that presents some most important ways of development in contemporary Polish culture. 

2009-01-01



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w 2015 roku

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Slovenian literature in Poland in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w latach 2007—2012

Joanna Cieślar , Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Slovenian literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Odczytując sens oryginału (na podstawie przekładu na język serbski i angielski Poematu dla dorosłych Adama Ważyka)

Iwona Haneczok

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Making out the sense (based on translations of Adam Wazyk’s A Poem for Adults into English and Polish)

The article is based on cognitive science and tries to create a prototype of a perfect situation in translation and then categorize two of these situations: a translation from Polish into English and from Polish into Serbian. The prototype is a process in which the translator doesn’t find it difficult to find equivalents and the reader is able to understand the sense of the original. Although this perfect situation is unreal, different situations can be classified as “better” or “worse” representatives of it. As the article focuses on Polish, Serbian and English languages, the conclusion is that the translation from Polish into Serbian is a better representative of the category than the translation from Polish into English as the language relationship of the two former languages is stronger than the relationship between the two latter ones.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury czeskiej w Polsce w 2015 roku

Jakob Altmann

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Czech literature in Poland in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Paradoksy antologizacji poezji polskiej w przekładach na język bułgarski

Adriana Kovacheva

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The Paradoxes of Polish Poetry’s Anthologising in Bulgarian Language Translations

This article explores two paradoxes related to the concept of the Anthology of Contemporary Polish Poets that are associated with stereotypes about Polish poetry which exists amongst Bulgarian readers and researchers. The first paradox is related to the establishment of a model of the reader, introduced by Boyan Penev in his anthology from 1921, which limits opportunities for comparative reading of the proposed anthologized material. The second paradox is the discrepancy between the statements made in the introduction to the anthology that the relationships between literary phenomena of the periods before and after the Second World War will be clarified and elaborated and the actual omission of the role of the vanguard in the development of the Polish poetry. This paradox is caused by attempts to impose stereotyped notions of poetics and ideology of the literary avant-garde in the time the anthology was published.

Key words: anthology, anthologising, translation history, bulgarian contemporary poetry, stereotypes in literary reception

 



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Polski dramat w Serbii w latach 1990—2006 / Polish drama in Serbia between 1990 and 2006. Author Name: Jadwiga Sobczak

Jadwiga Sobczak

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

The research on translation of Polish drama to the languages of former Yugoslavia countries is becoming an interdisciplinary discourse. This is because the theatrical reception is wider than the literery one and Polish drama and theatre plays an important role in the history of the culture of South Slavonic countries after the World War II. The period between 1990 and 2006, that is analysed in this article of Polish drama publications in Serbia, is especially important for Balkans because of undergoing war. Due to the situation that paralyses cultural activity, therewas only one drama published in Belgrad translated by Biserka Rajcic (I. Villquist Helver’s Night) and there were four excerpts of contemporary dramas in the magazine Polja translated by Zoran Djeric (P. Jurek Porno Generation, M. Pruchniewski Łucja and her children, P. Sala Good from now on, A. Saramanowicz Testosteron). The author emphasizes translation dilemmas that emerged in theatre scenarios that are far away from literery translations also the ones that weren’t published. She also suggests looking at theatrological research that would show more of Polish drama in many Slavonic languages and cultures.

2009-01-01



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Analiza porównawcza opisów przemocy w polskich przekładach powieści Rebecca Daphne du Maurier (1938)

Katarzyna Jaworska-Biskup

Język: PL | Data publikacji: 28-09-2024 | Abstrakt | s. 1-22

Daphne du Maurier to znana na całym świecie autorka powieści określanych mianem gothic fiction i gothic romance. W swej bogatej twórczości, która stała się inspiracją dla wielu reżyserów filmowych, w tym mistrza grozy Alfreda Hitchcocka, pisarka kreuje barwne obrazy nasycone agresją i grozą. Bohaterowie du Maurier doświadczają wszelakiego rodzaju przemocy, zarówno fizycznej i psychicznej, jak również seksualnej. Sceny agresji budują napięcie, stanowią punkt kulminacyjny, obnażają stany psychiczne bohaterów. Obrazom walki i obrony towarzyszą momenty strachu, przerażenia i paniki, które du Maurier szczegółowo opisuje na kartach swych książek. Zadaniem tłumacza jest odwzorowanie ładunku emocjonalnego zawartego w oryginale, co — jak pokazuje zgromadzony materiał badawczy — nie zawsze jest przedsięwzięciem udanym. Artykuł stanowi próbę analizy wybranych scen przemocy w powieści Rebecca du Maurier i dwóch polskich przekładach. Badaniu przyświeca chęć odpowiedzi na następujące pytania: a) za pomocą jakich środków językowych i stylistycznych kreowana jest przemoc w oryginale i przekładzie? b) na ile obrazy przemocy stworzone przez polskich tłumaczy są spójne z obrazami pióra du Maurier? c) z jakimi trudnościami zmaga się tłumacz twórczości du Maurier, a szerzej gatunku gothic literature?

2024-09-28



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

„Le drugo ime za ljubezen…”. Novejš knjižo italijanjenje slovenskega leposlovja (2000—2013) / „To tylko inna nazwa miłości…”. Nowe włoskie przekłady słoweńskiej literatury pięknej (2000—2013) (tłum. Joanna Cieślar) i Italijnski...

Miran Košuta

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Pełen tytuł:

„Le drugo ime za ljubezen…”. Novejš knjižo italijanjenje slovenskega leposlovja (2000—2013) / „To tylko inna nazwa miłości…”. Nowe włoskie przekłady słoweńskiej literatury pięknej (2000—2013) (tłum. Joanna Cieślar) oraz Italijanski knjižni prevodi slovenskega leposlovlja / Włoskie przekłady słoweńskiej literatury pięknej (opracował Miran Košuta)

„Just a kind of love…“. Recent Italian translation of the Slovenian literature (2000—2013).

Between 2000 and 2013, 160 volumes of Slovene poems, plays and prose texts were published in Italian translation. This article investigates this corpus of translations in terms of quantitative, qualitative and aesthetic issues, while also comparing it with previous receptions of Slovenian literature in the Italian cultural milieu and observing/stressing the significant increase in the literary exchange between Slovenia and Italy since 2000 (particulary after the entry of Slovenia into the European Union and the Schengen area). Within the field of Translation Studies, this article also illustrates some fundamental typological paradigms of dialogue between numerically large and small languages, literatures and cultures.

Key words: translation, reception, Slovenian literature, Translation Studies, dialogue



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Problemi interpretacje i prevođenja stare književnosti. Nekoliko pitanja, primjedbi i propozicija / Problemy interpretacji i tłumaczenia literatury dawnej. Kilka pytań, uwag i propozycji

Zvonimir Milanović

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The Problems of Interpreting and Translating Old Literature. Several questions, comments and propositions

In this paper I have analyzed some translatological questions in the field of translating old literature, on the basis of selected fragments from the works of Jan Kochanowski and from the essay of Czesław Miłosz that examines some translatological problems. An analysis of the cited fragments and their translations shows that the translation of Renaissance literature should also opt for knowledge of contemporary poetics and rhetorical rules, which formed a part of the legacy from the literature of the ancient period. In addition, as Miłosz postulates in his essay, it seems that in the process of a translation of great significance is the empathy of the translator himself with the persona of a given author. Literary interpretation and the correct understanding of old literature is a crucial factor and the starting point in the translation process. Such an interpretation is based on a thorough knowledge of the epoch and the culture of the Renaissance period, within which the concrete work was written.

Key words: translation studies, translation, interpretation, Kochanowski, old literature



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury serbskiej w Polsce w 2015 roku

Katarzyna Majdzik

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Serbian literature in Poland in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Czechach w latach 2007—2012

Paulina Juraszek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Czech Republic from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bariery kulturowe w słowackim przekładzie Ferdydurke Witolda Gombrowicza

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Cultural barriers in the slovak translation of Witold Gombrowicz’s Ferdydurke

The article presents the problem of cultural barriers in Slovak translation of Witold Gom­browicz’s Ferdydurke which was published in a new translation horizon in 2004. The roman was translated by a very well known Slovak translator — Jozef Marušiak. The author of the article shows the translation strategies which were used by him to overcome cultural barriers and re­construct foreign mental mechanisms as part of different culture. The strategies exploited in the process of reinterpretation of the original meanings were the literal strategy combined with the strategy of neutralization of foreign cultural facts. The question is if it is possible to translate complicated prose of Witold Gombrowicz to Slovak and reinterpret implicated in the original text cultural facts and whether they constitute the cultural barrier in the process of translation.

Key words: Witold Gombrowicz, Ferdydurke, translation, polish literature in Slovak translations, cultural barriers in translation.



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Tłumacze literatury polskiej w świetle Słownika słowackich tłumaczy literatury pięknej

Zuzana Pojezdalová

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

Translators of Polish Literature as reflected in the Dictionary of Slovak Literary Translators of the 20th Century

The author of this paper introduces the Dictionary of Slovak Literary Translators of the 20th Century of which Veda Publishing House published the first volume in 2015. The paper deals with the structure and contents of the dictionary and it focuses on the translators of Polish literature. The author explores seven translators who predominantly work on translations from the Polish language and she introduces their profiles — from the point of view of study, language education and profession. She also pays attention to literary critics’ reviews and defines their poetics as well. She concentrates primarily on Karol Chmel, who is one of the best -known translators of Polish literature in Slovakia, and who occupies the leading position in this field.

Key words: dictionary, Slovak translators, literary translation, Karol Chmel



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowacji w latach 2007—2012

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Slovakia from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Macedoński fenomen wzrostu liczby tłumaczeń z języka polskiego w latach 1990-2020

Lidija Tanuševska , Natalia Łukomska

Język: PL | Data publikacji: 06-10-2022 | Abstrakt | s. 1-11

This article presents the rise of translated Polish literature to the Macedonian language in the thirty years period since Macedonia gained independence from Yugoslavia and transformed from a socialist to a capitalist system. The rise of private publishing houses automatically meant the rise of translating from other languages; in addition, the rise of foreign funds and especially the financial support by the EU in culture was a relevant factor for developing literary translations from Polish to the Macedonian language. The main part of this article is about the works which have been translated, their importance and the methods used in making the choices on what to translate.

2022-10-06



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury czeskiej w Polsce w latach 2007—2012

Paulina Juraszek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Czech literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

„Polskość” w słoweńskich przekładach Rozki Štefan / Polishness” in Slovenian translations by Rozka Štefan

Anna Muszyńska

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Rozka Štefan an outstanding specialist in Polish studies, translator and expert on Polish literature. She has devoted all her life to presenting Polish culture and literature to Slovenians. She has translated most of Polish Romantic literature into Slovenian (mainly Mickiewicz) and works of the most important contemporary poets rooted in „Polishness”, such as: Staff, Tuwim, Różewicz or Miłosz. Her translator selections (in the broad sense) are always tinted with a strategy of presentation of what is typically Polish, what is specific for the culture of the „country on the Vistula”; this is also proof that for a good translator there are no limits to convey the meaning. In 1999 an anthology of Polish love lyrics titled Antologija poljske ljubezenske lirike was published in Slovenia, in 2000 — her translation of Adam Mickiewicz’s Konrad Wallenrod followed by a selection of Tuwim’s poems (2001) — Julian Tuwim. The last three translation works by the 94 year old translator — covered by this paper — are perfect evidence of her translator consistency; they are a specific „summa” of her translating style, an essence of her translating perfectionism, both with respect to macro and micro choices in the plane of specific translated texts. Their common trait is her strategy of presentation of the „Polishness”.

2009-01-01



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Prevod kot kulturni in literarni artefakt. Primerjava dveh čeških prevodov Prešernove pesmi Slovo od mladosti

Alenka Jensterle-Doležal

Język: PL | Data publikacji: 06-12-2021 | Abstrakt | s. 1-15

V prispevku analiziram dva prevoda Prešernove pesmi Slovo od mladosti kot kulturna in literarna artefakta: prevod Františka Ladislava Čelakovskega (1799—1852) iz leta 1832 (izdan v časopisu Časopis českého Muzea) kot tipičen prevod romantičnega ustvarjalca in enega od začetnikov prevajanja umetniških del na Češkem ter prevod taiste Prešernove pesmi Josefa Hiršala (1920—2003), ki je bil izdan v knjigi France Prešeren, Můj sen šel po hladině, 1978. Pri analizi drugega prevoda ugotavljam, kako se izraža modernizem v prevajalski strategiji. Prevod je primer jezikovne mojstrovine slavnega pesnika eksperimentalne poezije in znanega prevajalca (zaradi političnih razmer se je pod prevod podpisal urednik knjige Viktor Kudělka). V primerjavi me zanimajo tako jezikovne in stilistične rešitve kot tudi kulturološka vprašanja in vprašanje zgodovinskega konteksta. Hiršalov modernistični prevod je izhajal iz razvoja čeških pesniških norm v šestdesetih in sedemdesetih letih 20. stoletja.

2021-12-06



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowacji w 2015 roku

Zuzana Pojezdalová

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Slovakia in the year 2014



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słowackiej w Polsce w latach 2007—2012

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Slovak literature in Poland from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Wojna chorwacko-serbska, nacjonalizm, seks i przekleństwa, czyli jak tłumaczono Vedranę Rudan

Monika Skrzeszewska

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

War, Croatian nationalism, sex and swearwords — how has Vedrana Rudan’s books been translated?

This article shows the various translations of Vedrana Rudan who is one of the most popular Croatian writers in Poland. A common view of translation says that focusing on a translation not the original is needed. That is why Polish culture, language and the reception of Croatian literature in Poland are key factors. Therefore in this article the problems with translating the Croatian language such as swearwords, sex and literary allusions into Polish have been shown.

Key words: taboo, vulgarisms, translatability, untranslatability, Vedrana Rudan



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Peryferyjna obecność. Problem recepcji literatury staroserbskiej w Polsce

Izabela Lis-Wielgosz

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 147-171

In the article, a problem of translation of the old Serbian literary texts into Polish is discussed together with the basic mechanisms of the reception process of creativity revealed by the Orthodox Slavs from the Balkan region, that is, in other words, the works arisen in the circle of the Slaviae Orthodoxae and their presence in the Polish culture’s space which belonged to the circle of the Slaviae Latinae. The considerations regard the essence and function of translation, presence and absence of translated literature — its initial version in the target space, and their foundation is located in the collections of translations existing in the Polish reading circuit. The issue of the presence or position of the old South Slavonic literatures, namely, the old Serbian texts in their Polish translation, is featured in several possible perspectives. The problem is exposed in the aspect of these texts’ peripheral character and literary genetics.

2020-06-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Macedonii w 2015 roku

Magdalena Błaszak

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Macedonia in the year 2015



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Chorwacji w latach 2007—2012

Martina Podboj

Język: PL | Data publikacji: | Abstrakt

The bibliography of translations of Polish literature in Croatia from 2007 to 2012



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Poezja Gregora Strnišy w przekładzie Katariny Šalamun-Biedrzyckiej / The Gregor Strniša’s poetry translated by Katarina Šalamun-Biedrzycka

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

The poetry of Gregor Strniša — one of the greatest Slovenian poet of the XX century — is widely presented in Poland by Katarina Šalamun-Biedrzycka. Apart from poetry anthology Silver and moss she also published independent selection of his poetry Odysseus. Presented article considers the translator’s choices on three levels — chosen poetry volumes, poems and translator’s transformations itself. On the level of chosen poetry volumes the translator omits the last three ones, clearly realizing specific for the artist idea of the „cosmic consciousness”. The circle of receiving audience is being devoided of even selective experience of the volumes’ character, in which Strnisa realizes (on the lyrical range) his conception of the world and universe. On the level of poetics translator presents Strniša’s poems only as „degrees of releasing terror” and at the same time limits the perspective of the created reality only to the dimension inspired by existentialist philosophy. Comparing the original text with the translation has proven that they differ significantly. However, Šalamun-Biedrzycka’s translations undoubtedly deserve merit for their pioneering quality.

2009-01-01



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury macedońskiej w Polsce w latach 2019-2020

Katarzyna Majdzik Papić

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Damir Bartol Indoš and Tanja Vrvilo — Dom Ekstremalnego Teatru Muzycznego: przekład performatywny chorwackiej neo/awangardy

Suzana Marjanić

Język: EN | Data publikacji: 18-07-2023 | Abstrakt | s. 1-21

DB Indoš and Tanja Vrvilo — House of Extreme Music Theater work with material from the Croatian historical avant-garde scene in all their performances of exhausting, physical theater, which they approached through the Zagreb circle of zenithists, “through Kamov and Čerina as predecessors of the Futurists (but not the Marinettists), and their influence on the literary-revolutionary circle of rebellious youth. Some of them
included August Cesarec, Đuka Cvijić, Zora Ruklić and members of their ‘Republic of Stenjevac’, members of the Zagreb group Zenit, the lyrics of a visionary film through the books of Ivan Martinac, concrete poetry by Josip Stošić and the silent art that we ‘shachtophonize’ for our parallel performance canon” (Vrvilo 2020). Their systematic work on the performance and reactualization of the neo/avant-garde can be defined, by using Roman Jakobson’s definition, by intersemiotic translations (cf. Munday, Ramos Pinto, Blakesley 2022: 9) into musical theater which, in their example, is based on manipulating sound objects/installations/sculptures with the cut-up technique of original texts into schachtophone scores (moving away from music notation to graphic notation) for schachtophone music, all through the vision of the performance of exhausting (physical) theater with Indoš’s constant dedication to Artaud’s theater of cruelty, the alchemical theater of pre-logic and pre-rationality, a theater that, as a magical ritual, can lead to the healing of society.

2023-07-18



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Bułgarii w 2017 roku

Joanna Mleczko

Język: PL | Data publikacji: 30-10-2019 | s. 27-44

2019-10-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury czeskiej w Polsce w latach 2019-2020

Jakob Altmann

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1-12

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury macedońskiej w Polsce w 2017 roku

Elena Micevska Zmejkoska

Język: PL | Data publikacji: 30-10-2019 | s. 117-118

2019-10-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Serbii w latach 2019-2020

Katarzyna Majdzik Papić

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1-13

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowacji w latach 2019-2020

Zuzana Obertová

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1-11

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Polski modernizm w podwójnym transferze: Leśmian po rosyjsku i wybory ilustracyjno-edytorskie Andrieja Bazilewskiego

Marta Kaźmierczak

Język: EN | Data publikacji: 14-09-2023 | Abstrakt | s. 1-24

Wydany przez Andrieja Bazilewskiego tom Безлюдная баллада (2006) zawiera obszerny przekrój twórczości Bolesława Leśmiana w rosyjskich przekładach. Oprawę graficzną publikacji stanowią zaś prace współczesnych poecie polskich artystów. Dokonuje się więc niejako podwójny transfer z kultury źródłowej: modernistycznych tekstów i sztuki. Wiążący się z tym potencjał nie został jednak przez redaktora tomu, będącego zarazem wydawcą, wykorzystany. Daje to impuls do zbadania, czy istotnie mamy do czynienia z celowo komponowaną artystyczną całością, m.in. czy zasadne jest wykorzystanie poszczególnych dzieł jako materiału ilustrującego utwory Leśmiana i na ile odbiorca ma szansę obcowania z podwójną dawką polskiego modernizmu.

2023-09-14



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Długa droga do litewskiego przekładu Traktatu poetyckiego Czesława Miłosza

Beata Kalęba

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2021 | Abstrakt | s. 1-20

W 2021 roku ukazał się litewski przekład Traktatu poetyckiego Czesława Miłosza pióra Tomasa Venclovy. Niniejszy artykuł powstał z inspiracji tym wydarzeniem literackim. Pierwsza część szkicu jest poświęcona rekonstrukcji obecności utworów Miłosza w litewskiej literaturze przekładowej od lat 30. XX wieku po dziś dzień oraz miejscu Miłosza w edukacji literackiej w litewskich i polskich szkołach na Litwie. O ile w szkołach Miłosz jest czytany przede wszystkim przez pryzmat obecnych w jego utworach tematów i motywów litewskich, o tyle historia tłumaczeń ukazuje, że zainteresowanie nim wśród Litwinów rozwijało się dwutorowo: po pierwsze — ze względu na osobiste kontakty pisarza nawiązane jeszcze przed II wojną światową w Wilnie (np. z poetą i tłumaczem Juozasem Kėkštasem); po wtóre — ze względu na to, że problematyka twórczości Miłosza, zwłaszcza tej z lat 40., 60., odpowiadała na potrzeby intelektualne i estetyczne części pisarzy i intelektualistów litewskich tamtego czasu. Chodzi tu o środowisko emigracyjne, reprezentowane przez literatów i artystów skupionych wokół czasopisma „Literatūros lankai” (1952—1959) oraz intelektualistów związanych z liberalnym ruchem Santara-Šviesa (1957); to jemu poświęcona jest druga część artykułu.

2021-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2017 roku

Dorota Gołek-Sepetliewa

Język: PL | Data publikacji: 30-10-2019 | s. 13-15

2019-10-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w latach 2019-2020

Monika Gawlak

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1-6

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Słowacji w 2017 roku

Zuzana Obertová

Język: PL | Data publikacji: 31-10-2019 | s. 167-173

2019-10-31



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Wokół słowackich przekładów Lata w Nohant Jarosława Iwaszkiewicza

Lucyna Spyrka

Język: PL | Data publikacji: 06-12-2021 | Abstrakt | s. 1-24

Dramat Jarosława Iwaszkiewicza Lato w Nohant ma cechy dramatu modernistycznego. Utwór był tłumaczony na język słowacki dwukrotnie: po raz pierwszy przed wojną, jednak jego inscenizacja nie zyskała uznania słowackiej publiczności, a ze względu na biografię tłumacza — A. Žarnova — przekład w latach powojennych
został skazany na zapomnienie. Nowe słowackie tłumaczenie powstało w latach 70., czyli w okresie „normalizacji”, jaka obowiązywała w ówczesnej Czechosłowacji po zdławieniu Praskiej Wiosny. Ów kontekst historyczny nasuwa przypuszczenie, że nowa translacja może mieć charakter przekładu socrealistycznego, lecz przy dokładniejszej analizie broni się ona przed taką jednoznaczną klasyfikacją. Powojenna słowacka wersja utworu była publikowana drukiem oraz w formie inscenizacji, jednak wersja teatralna nie spotkała się z większym zainteresowaniem publiczności, czego przyczyny tkwią nie w samym przekładzie, lecz w odmiennej pozycji Chopina i jego muzyki w kulturze polskiej i słowackiej.

2021-12-06



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Prowokacja czy metoda? O przekładzie literackim na język nierodzimy na tle poezji semantycznej Stefana Themersona / Provocation or Method? On Literary Translation into a Non-native Language against the Backdrop of Stefan Themerson’s Semantic Poetry

Joanna Derdowska

Język: PL | Data publikacji: 30-05-2019 | Abstrakt | s. 185-199

This article attempts to give literary translations into non-native languages not only permission and acceptance but justification and theoretical legitimacy. While referring to Stefan Themerson’s postulates of semantic poetry, it explores his philosophy of language to focus on the possible independence of the translator.

2019-05-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Proza macedońska XXI wieku. Literatura „małego narodu” w przekładach na język polski

Lilla Moroz-Grzelak

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2020 | Abstrakt | s. 137-152

This article presents 21st-century Macedonian prose as it appears in contemporary Polish translation. Novels and stories by Macedonian authors are evidence of the great degreee to which this literature has recently developed. Topics under consideration include an analysis of the fine quality of modern Macedonian prose, as well as the high attainment of its Polish translators, who, using their own translation strategies, successfully transfer one cultural code to another.

2020-12-31



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Czechach w 2017 roku

Jakob Altmann

Język: PL | Data publikacji: 30-10-2019 | s. 83-93

2019-10-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury polskiej w Bułgarii w latach 2019-2020

Joanna Mleczko

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1-24

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Potrzeba tłumacza

Barbara Bibik

Język: PL | Data publikacji: 16-07-2021 | Abstrakt | s. 1-21

Z oryginalnych wierszy wstępu do drugiej części Orestei Ajschylosa zachowało się jedynie 21. W tłumaczeniu Jana Kasprowicza natomiast passus ten liczy aż 46 wersów. W pracy nad przekładem tego największego dla modernistycznego poety tragediopisarza korzystał on z edycji i translacji wybitnego niemieckiego badacza — Ulricha Wilamowitz-Moellendorffa. Niniejszy artykuł jest próbą przyjrzenia się polskiemu przekładowi właśnie w kontekście niemieckiego tłumaczenia, ponieważ dopiero porównując mikrocząstki polskiej i niemieckiej wersji, dostrzeżemy różnice i kierunki interpretacji obu. Jakkolwiek bez wątpienia mamy tu do czynienia z przekładem, to jednak pozostawiony indywidualny ślad wielkiego polskiego poety, każe nam się po raz kolejny zastanowić nad wielowymiarowym i podlegającym różnym wpływom procesem tłumaczenia, który niejednokrotnie sam wymaga wytłumaczenia.

2021-07-16



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Przekład jako narzędzie propagandy. Miesięcznik „Polska: czasopismo ilustrowane” w latach 1954—1956 / Translation as a propaganda tool The monthly Poland: Illustrated Magazine in the years 1954—1956

Regina Solová

Język: PL | Data publikacji: 30-05-2019 | Abstrakt | s. 55-76

The monthly Poland: Illustrated Magazine was published (with an interruption) from 1954 to 1999. In the period under analysis (1954—1956), apart from its Polish version, the magazine was also published in English, French, Spanish, German, and Russian. The periodical was a product of the export circulation of cultural goods, the aim of which was to export translations of texts published in the country and those specifically intended for foreign readers. The initial task of the monthly was to shape the image of socialist Poland abroad. Through an analysis of texts intended for export, we examine how the monthly was used for propaganda purposes in the years making to the end of Stalinism and the beginning of “the thaw” in Poland.

2019-05-30



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w latach 2019-2020

Dorota Gołek-Sepetliewa

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2022 | s. 1-19

2022-12-29



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Bibliografia przekładów literatury słowackiej w Polsce w 2017 roku

Marta Buczek

Język: PL | Data publikacji: 31-10-2019 | s. 163-166

2019-10-31



Czasopismo: Przekłady Literatur Słowiańskich

Polska polityka wydawnicza na przykładzie tłumaczeń prozy rosyjskiej lat zerowych

Irina Ermashova

Język: RU | Data publikacji: 03-11-2023 | Abstrakt | s. 1-17

Głównym tematem artykułu jest wpływ polityki wydawniczej na recepcję prozy rosyjskiej lat zerowych (проза „нулевых”) w Polsce. W jakim stopniu i dlaczego zmienił się odbiór tej literatury w tym okresie? Wybór pierwszej dekady stulecia nie jest przypadkowy. Według różnych ekspertów (kulturowych, ekonomicznych,
politycznych itp.) była to mała epoka pewnego rodzaju pokojowego współistnienia Rosji ze światem zewnętrznym, rodzaj restartu, zerowania, przerwy między napięciami politycznymi, okres wychodzenia z rosyjskiej izolacji i chęci wpasowania się w kontekst zachodni. Jednak zainteresowanie było obustronne. Wiele krajów, m.in. Polska, chciało poprzez literaturę ponownie zapoznać się ze złożonym, wielostrukturowym krajem.

2023-11-03