Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Kalifornijska flânerie w powieści Karoliny Waclawiak How to Get into the Twin Palms

Sonia Caputa

Język: EN | Data publikacji: 30-06-2021 | Abstrakt | s. 155-169

W odróżnieniu do większości powieści imigracyjnych tworzonych przez współczesne pisarki polsko-amerykańskie How to Get into the Twin Palms Karoliny Waclawiak nie koncentruje się na kwestiach dotyczących asymilacji z kulturą amerykańską, ale opisuje doświadczenia związane z etnicznym crossdressingiem. Waclawiak, przedstawicielka tzw. pokolenia półtora – polskich imigrantów z fali Solidarności lat 80., rewolucjonizuje narrację emigracyjną, ukazując losy Zosi – mieszkającej w Los Angeles Amerykanki polskiego pochodzenia, która pragnie stać się Rosjanką. Dziewczyna chciałaby otrzymać bilet wstępu do tajemniczego i pociągającego rosyjskiego klubu nocnego. Przemiana bohaterki w Anyę idzie w parze z jej eksploracją Miasta Aniołów, postmodernistycznego megalopolis neonów i sięgających po horyzont chodników. W ten sposób Zosia/Anya staje się kalifornijską flâneuse, obserwatorką miasta określanego jako najczęściej fotografowane, lecz najmniej fotogeniczne w Stanach Zjednoczonych. Głównym celem artykułu jest zbadanie kalifornijskiej flânerie ukazanej w powieści Waclawiak. Spacerując ulicami miasta, narratorka-flâneuse zastanawia się nad rodzimą (polską) kulturą, podkreśla swój status imigranckiego outsidera, zagłębia się w kwestie obcości i defamiliaryzacji. Można więc przyjąć, że sama flânerie przyczynia się do przemiany bohaterki Waclawiak.

2021-06-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Studia polonistyczne 
na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie

Joanna Ciesielska , Kinga Wawrzyniak

Język: PL | Data publikacji: 03-11-2020 | Abstrakt | s. 99-104

This article presents different forms of the Polish language and culture education at Comenius University in Bratislava. In the beginning, a history of Polish language didactics is shortly presented: from simple language courses to regular philological and translation studies. Nonetheless, the article’s main aim is the emphasis laid upon the current situation and changes that have occurred over a past few years, namely, curricula modifications, searches for new models and frameworks of studies, as well as advantages and disadvantages that are connected with it.

2020-11-03



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Polskość na antypodach: wybrane aspekty historyczne i językowe polskiej obecności w Brazylii

Alicja Goczyła Ferreira

Język: PL | Data publikacji: 01-09-2020 | Abstrakt | s. 173-186

The aim of the article is to present some aspects concerning the presence of Poles and their descendants in Brazil. It resulted from the emigration of the 19th and the beginning of the 20th century. The representatives of the so-called ‘old emigration’, mostly illiterate peasants, settled down in isolated colonies, devoting themselves to farming. Their social position and conditions of living enabled the maintenance of Polish culture and language. This language contains archaic and regional elements. It was influenced by the languages of the partitioners of Poland first, and later by the Portuguese language.

2020-09-01



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Polsko-bułgarska i bułgarsko-polska 
komunikacja kulturowa 
w kontekście zmian ustrojowych i globalizacji. 
Obecna, nieznana, nieodkryta

Galia Symeonowa-Konach

Język: PL | Data publikacji: 10-12-2020 | Abstrakt | s. 19-29

This study presents various perspectives on cultural communication issues, in the context of globalization and political and economic transformation in Poland and Bulgaria since the democratic revolution of the 1989. Poland and Bulgaria have old historical and cultural relations, defined and developed institutionally in different spheres of social life at the beginning of the twentieth century. Cultural cooperation is a kind of catalyst for the country’s foreign policy: maintains the historical, ethnic, and regional cooperation, symbolizes the successes, compensates for the negative relations and is an indirect tool for deepening the breakthrough in bilateral relations. Nowadays, branding models are used to promote the image of countries as a tool of the public diplomacy. This article examines the dynamic role of the changes in the cross­cultural communication. The article draws on the most important cultural and scientific publications and literature to argue that building this cultural cooperation has its roots in the capability to mobilize and use culture as a resource for collaborative action between Poland and Bulgaria.

2020-12-10



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Wstęp do ekokrytyki filmowej: wyzwania dydaktyczne

Justyna Hanna Budzik

Język: PL | Data publikacji: 20-07-2023 | Abstrakt | s. 1-16

Główne cele artykułu to rozpoczęcie dyskusji nad tym, jak wprowadzać ekokrytykę w obręb uniwersyteckiej edukacji filmowej, oraz krytyczny namysł nad doświadczeniem autorki w zakresie prób przełożenia teoretycznych założeń posthumanistycznej dydaktyki filmowej na praktykę uniwersytecką. Część teoretyczna tekstu popularyzuje myśl Adriana Ivakhiva, teoretyka kultury i ekofilozofa zajmującego się filmoznawstwem, który poddaje refleksji także swoją działalność dydaktyczną. W dalszej części artykułu autorka opisuje zajęcia uniwersyteckie poświęcone ekokrytyce filmowej, których celem była implementacja postawy interpretacyjnej i badawczej wypracowanej w zielonych studiach nad filmem. Przedstawiony zostaje tu program zajęć, metody dydaktyczne, wnioski oraz postulaty przeprojektowania zajęć w kolejnym cyklu. Odrębna część tekstu dotyczy szczegółowego omówienia jednego z ćwiczeń dla studentów. Doświadczenia dydaktyczne zostają wpisane w kontekst założeń edukacji filmowej oraz posthumanistyki.

2023-07-20



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

Barbara Trygar

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2021 | Abstrakt | s. 343-362

W artykule analizuję ostatnią książkę Wojciecha Karpińskiego pt. 120 dni „Kultury” w kontekście filozofii człowieka Paula Ricoeura. Karpiński wybrał publikowane w paryskiej „Kulturze” teksty pisarzy, którzy go najbardziej inspirowali, uczyli patrzenia na świat i na drugiego człowieka, a przede wszystkim pokazywali, jak odkrywać piękno sztuki. „Ja” Karpińskiego kształtowało się w spotkaniu z innymi artystami. Tożsamość narracyjna jest pomostem prowadzącym do zaproponowanej przez francuskiego filozofa koncepcji otwartej dialektyki, która łączy dwa podejścia. Po pierwsze badacz przyjmuje porządek aposterioryczny, wychodząc od konkretu, czyli jednostkowego podmiotu umiejscowionego w określonych realiach życiowych, zanurzonego w konkretnej kulturze, posiadającego własną historię i doświadczenia, po drugie posługuje się kantowskim zwrotem, prowadząc refleksję o podmiocie w perspektywie transcendentalnej. Podmiotowość to zwrócenie się ku Innemu, a dzięki Innemu dokonuje się transcendowanie siebie. Jak dowodzi francuski filozof, w języku istnieje „siła ontologiczna”, która wskazuje na określony sposób bycia-w-świecie. Tożsamość podlega świadomym przeobrażeniom, a literatura jest artystycznym zapisem tego ruchu i zarazem dyskursem kulturowo-antropologicznym.

2021-06-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Na marginesie historii i literatury – kilka uwag o brazylijskiej figurze polaca

Anna Wolny

Język: PL | Data publikacji: 01-09-2020 | Abstrakt | s. 149-159

The article (based on the author’s unpublished doctoral thesis) discusses a meaning of the eponym polaca in Brazilian culture. It refers to five novels by Brazilian writers and briefly analyses modes of describing a character of polaca in 20th century Brazilian literature.

2020-09-01



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Słowo i życie: filologia translacyjna

Tomasz Bilczewski

Język: PL | Data publikacji: 13-11-2025 | Abstrakt | s. 1-16

Artykuł stanowi próbę rozpoznania pola zagadnień wyznaczanego przez polskich i zagranicznych badaczy w ramach projektu „Filologia – od/nowa. Język, literatura, kultura w epoce cyfrowej”, którego zwieńczeniem był VIII Światowy Kongres Polonistów odbywający się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (12–14 lipca 2023 roku). Wyłaniają się z niego kluczowe problemy związane z określeniem miejsca filologii w nowoczesnej humanistyce: dyscyplinarne przemiany wiedzy o języku i jego wytworach, badawcze tradycje odzwierciedlone w biografiach uczonych, historia pojęć, terminów i instytucji bliskich tradycji filologicznej, wpływ na nią nowych technologii i form komunikacyjnych, sposoby badania reprezentacji łączących się z wyzwaniami cywilizacyjnymi i procesami identyfikowanymi w obrębie praktyk symbolicznych. Artykuł ma charakter przeglądowy i wprowadzający do zagadnień szczegółowych omawianych w wybranych do numeru tekstach, sytuuje centralną problematykę filologii w trzech perspektywach: afektywnego stosunku do profesji, praktyki konstruowania relacji wobec inności wpisanej w język oraz postrzegania jej jako części humanistyki translacyjnej, uprawianej w dobie „rozszerzonej teraźniejszości” (Ryszard Nycz), a więc specyficznej percepcji przeszłości naznaczonej dynamiką przemian technologicznych.

2025-11-13



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Barbarzyńcy w teatrze. 
Strategie artystyczne 
Moniki Pęcikiewicz, Moniki Strzępki i Wiktora Rubina

Aneta Głowacka

Język: PL | Data publikacji: 16-12-2020 | Abstrakt | s. 75-93

The article concerns contemporary Polish theatre, and particularly the creativity of young directors who are in their thirties: Monika Pęcikiewicz, Monika Strzępka and Wiktor Rubin who give up the traditional theatre and mingle with mass and popular culture. The article also focuses on the problem of reception, because theatrical performances, distancing themselves from the traditional ones, still cause emotional reactions of conservative spectators who often feel shocked and offended by such theatre. Such performances ignore the hegemony of dramatical text – they deconstruct cause and effect order of narration, confront text with contemporary context, they are incoherent; they use new media to contact with a spectator by acting that is based on quoting a character and constant balancing between theatrical performance and private life.

2020-12-16



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Półka filmowa 2016 (i trochę 2017)

Agnieszka Tambor

Język: PL | Data publikacji: 30-10-2020 | Abstrakt | s. 275-288

The article summarises the 2016 film season and mentions a few films that have been released in 2017. The author presents the advantages and disadvantages of certain films regarded as material to Polish culture. The article describes the following movies: Jarocin, po co wolność?, Jestem mordercą, Maria Curie, Ostatnia rodzina, Planeta singli, Powidoki, Smoleńsk, Szczęście świata, Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej, Wołyń, Wszystko gra, Za niebieskimi drzwiami, Zaćma.

2020-10-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Długi Rok Miłosza w Bułgarii i Rodzinna Europa. 
Przekład tytułu Rodzinnej Europy 
jako motyw analizy literackiej

Margreta Grigorowa

Język: PL | Data publikacji: 10-12-2020 | Abstrakt | s. 177-189

The article presents an account of reception facts that demonstrate how the celebration of the anniversary of Miłosz's in Bulgaria in 2011 was not limited to one year only, but continued into the next. Such a long ‘anniversary celebration’ signals how well received Miłosz was in Bulgaria. The Bulgarian edition of Native Realm (Rodzinna Europa) and its publication can be found within the context of this prolonged commemoration. The translation of the title itself which focuses on the two metaphors describing Europe can lead to a critical investigation; native space and family. The article argues that Miłosz's autobiographical book shows the implications of Europe as a native space in terms of culture and nature.

2020-12-10



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Good morning, China! – czyli o dzień dobry po chińsku oraz o niektórych formach adresatywnych

Jagna Malejka , Zhao Gang

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 59-66

The article is dedicated to some greeting formulae and some address forms in contemporary Chinese (more precisely Mandarin) language. It discusses general rules of grammatical and lexical system as well as pragmatics and language politeness both in official and unofficial speech. The text is partly of a comparative character (it presents how different expressions function within Polish and Chinese communication). It also underlines the glottodidactic aspect, which, in this case, refers to teaching not only a foreign language but also a foreign culture.

2020-12-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Góry „na opak”. O nowej tendencji w ramach mountaineering non fiction

Elżbieta Dutka

Język: PL | Data publikacji: 12-07-2024 | Abstrakt | s. 1-15

Wspinaczka wysokogórska jest uważana za jeden z symptomów europejskiej nowoczesności, pozwalający śledzić przemiany w kulturze i znajdujący odzwierciedlenie w literaturze. Twórczość o tematyce alpinistycznej, pomimo niezwykłej popularności wśród czytelników, nie budzi większego zainteresowania naukowców. Celem artykułu jest zapełnienie tej luki badawczej. Autorka analizuje nową tendencję, która zarysowała się w polskim pisarstwie alpinistycznym o charakterze non fiction wraz z ukazaniem się w 2011 roku książki Olgi Morawskiej Góry na opak, czyli rozmowy o czekaniu. W zbiorze rozmów przeprowadzonych przez wdowę po himalaiście z bliskimi polskich wspinaczy (m.in. Wandy Rutkiewicz, Jerzego Kukuczki, Andrzeja Zawady) nastąpiło znaczące odwrócenie perspektyw osobowych i przestrzennych. O wyprawach wysokogórskich opowiadają osoby, które na nich nie były, a najwyższe szczyty Ziemi pokazywane są z oddalenia i z niskiego punktu widzenia. Skłania to do postawienia pytań o nadawcę, bohatera i odbiorcę oraz cele nie tylko wspomnianej książki Morawskiej, lecz także wielu podobnych publikacji z zakresu mountaineering non fiction (np. Anny Kamińskiej, Beaty Sabały-Zielińskiej, Katarzyny Zdanowicz). Nowego wymiaru nabierają w nich zagadnienia związane z literacką topografią gór. Wykorzystując narzędzia podsuwane przez geopoetykę, w artykule postawiono tezę, że w tych utworach przestrzeń górska wyznaczana jest nie tyle przez bezpośrednie doświadczenia i profesjonalny opis wspinaczki, ile przez emocje. W opowieściach o górach „na opak” krajobrazy sensualne wypierane są przez przestrzenie intymne i topografie emotywne. Wraz z tymi przesunięciami w tradycyjnie mocno zmaskulinizowanym pisarstwie alpinistycznym pojawiły się w większym stopniu opowieści kobiece i narracje o traumie związanej ze śmiertelnymi wypadkami w czasie zdobywania najwyższych szczytów.

2024-07-12



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Półka literacka 2020

Anieszka Nęcka-Czapska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2021 | Abstrakt | s. 365-384

Szkic prezentuje najciekawsze/najgłośniejsze polskie książki prozatorskie i poetyckie opublikowane w 2020 roku w celu swoistego podsumowania tego, co działo się na polskim rynku wydawniczym w minionym roku. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy pandemia koronawirusa w jakiś sposób wpłynęła na pisarki/pisarzy, poetów/poetki i wydawców. Jej celem jest sprawdzenie, jakiego typu literaturę piękną najchętniej wydawano i jacy pisarze/pisarki, poeci/poetki cieszyli się największym zainteresowaniem recenzentów. Krótko analizuje i interpretuje dziesięć wybranych przez siebie książek prozatorskich i poetyckich, pokazując również, jak o nich pisali inni komentatorzy współczesnego życia literackiego.
Wybór książek do omówienia oparł się zatem nie tyle na subiektywnych odczuciach autorki, ile przede wszystkim na recepcji. Celem szkicu stało się ponadto zaprezentowanie różnorodności publikacyjnej oraz pokazanie najpopularniejszych tendencji twórczych. Wśród omówionych autorów znaleźli się: Joanna Bator, Konrad Góra, Wioletta Grzegorzewska, Hanna Krall, Natalia Malek, Krystyna Miłobędzka, Marta Podgórnik, Zyta Rudzka, Szczepan Twardoch, Patrycja Sikora, a zatem w większości przypadków autorzy doskonale znani polskiej publiczności czytającej, którzy albo ogłosili swoje nowe książki, albo zaproponowali wybory dotychczasowej swej twórczości. Z przygotowanego zestawienia wynika, że szczególnym uznaniem (także „zawodowych”) czytelników cieszyły się przede wszystkim te utwory, w których twórcy próbowali scalać rozbite tożsamości, powracali do traumatycznej przeszłości, próbując uporządkować „tu i teraz” lub dyskutowali problemy komunikacyjne, a także te opowieści, które określić można mianem zaangażowanych społecznie. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.

2021-06-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Poezja polska w Rumunii. Przekład i recepcja (2000–2024)

Marina Ilie

Język: PL | Data publikacji: 06-11-2025 | Abstrakt | s. 1-14

Przekłady polskiej poezji na język rumuński w ostatnich dwóch dekadach charakteryzują się rosnącą dynamiką oraz różnorodnością głosów poetyckich – od klasyków po współczesnych autorów. Tendencja ta znajduje odzwierciedlenie zarówno w praktykach translatorskich, jak i w lokalnej recepcji, co świadczy o znaczącym postępie w porównaniu z poprzednim stuleciem, kiedy to przekłady poezji były stosunkowo nieliczne na tle tłumaczeń innych form literackich. Od 2000 roku ukazało się kilka antologii, ponad 40 tomów autorskich oraz liczne wybory wierszy publikowane w czasopismach, które – wraz z ich omówieniami krytycznymi – stanowią solidną podstawę do podsumowania aktualnego stanu wiedzy oraz identyfikacji kluczowych trendów i wyzwań kształtujących przyszłe prace translatorskie i ich odbiór w Rumunii. Artykuł koncentruje się na rozwijającej się panoramie współczesnej polskiej poezji w Rumunii oraz na roli tłumacza, który nie tylko przekłada, lecz także dokonuje selekcji utworów i opracowuje teksty towarzyszące (przedmowy, posłowia, szkice krytyczno-literackie), znacząco wpływając na sposób postrzegania tłumaczonego dzieła. W opracowaniu zastosowano podejście analityczno-dokumentacyjne, uwzględniające zarówno ilościową, jak i jakościową analizę przekładów polskiej poezji na język rumuński. Wnioski płynące z tego przeglądu bibliograficznego mogą posłużyć jako punkt wyjścia do dalszych badań i syntez dotyczących literackich transferów między Polską a Rumunią. Dla pełniejszego kontekstu dołączono aneks z przekładami poezji polskiej na rumuński z lat 2000–2024, ograniczony do tomów autorskich i antologii.

2025-11-06



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Pamięć i… troska (S.J. Żurek, Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2021)

Małgorzata Wójcik-Dudek

Język: PL | Data publikacji: 24-11-2022 | Abstrakt | s. 1-15

Pamięć i… troska to artykuł recenzyjny poświęcony książce Sławomira Jacka Żurka Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, która ukazała się w roku 2021 nakładem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Publikacja lubelskiego badacza stanowi wielopłaszczyznowe rozpoznanie najnowszych ustaleń w zakresie memory studies oraz próbę zastosowania narzędzi interpretacyjnych do lektury konkretnych tekstów literackich podejmujących problematykę relacji polsko-żydowskich. W kręgu zainteresowań Żurka pozostają więc m.in.: poetycki dialog między Franciszką Arnsztajnową a Józefem Czechowiczem, twórczość Arnolda Słuckiego, wizja Polski w tekstach żydowskich poetów działających na emigracji czy współczesne narracje literackie o Zagładzie wchodzące często w popkulturowy dialog z tradycyjnymi toposami judajskimi. Autor przekonuje, że od ponad 30 lat praca nad pamięcią w ramach analiz historycznych, kulturoznawczych i literaturoznawczych pomaga nie tylko przywrócić właściwe proporcje wkładowi polskich Żydów w rozwój polskiej kultury, ale przede wszystkim zweryfikować stereotypy dotyczące relacji między Żydami a nie-Żydami. Publikacja została wysoko oceniona przez literaturoznawców skupionych wokół badań nad relacjami polsko-żydowskimi oraz pamięcią o Holokauście, a niniejszy artykuł recenzyjny jest krytycznym omówieniem tez stawianych przez Żurka.

2022-11-24



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Reportaż polski jako głos tych, którym głos odebrano

Orsolya Németh

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2023 | Abstrakt | s. 1-15

Reportaż literacki od dawna jest popularnym elementem polskiej sceny literackiej, ale po roku 1989 zmieniła się jego rola i forma: okazuje się głosem tych, którym głos odebrano – tę myśl możemy uznać za tezę niniejszego opracowania. Do jej ukonstytuowania oczywiście są potrzebni czytelnicy. Bez nich bowiem nikt nie usłyszy wołania tych ludzi. Istnieje interesująca i ważna metoda (jak i ewentualne różnice między metodami), jaką operują autorzy wskazanych przeze mnie książek. Warto przyjrzeć się, czy na poziomie tekstów, w tym, jak tekst jest napisany, dany reportaż jest głosem kogoś innego. Rozróżniam następujące kategorie tego typu reportaży: reportaże o ofiarach systemu, reportaże poświęcone przedstawicielom Polski B, reportaże o krajach postradzieckich, reportaże poświęcone mniejszościom. Omawiane w tekście sytuacje mogą bywać uznane za dyskryminujące, poza tym pewne stereotypy nadal występują w świadomości publicznej. Celem artykułu jest wskazanie, że współczesny polski reportaż, będąc głosem tych, którym głos odebrano, może wyjść naprzeciw dyskryminacji i stereotypom oraz odegrać istotną rolę w obalaniu określonego tabu.

2023-12-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Rewizje tradycji II Rzeczypospolitej – dziedzictwo dwudziestolecia międzywojennego w Polsce po roku 1989

Anna Łebkowska , Eugenia Prokop-Janiec

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2024 | Abstrakt | s. 1-16

Artykuł wprowadza w główne problemy związane z procesem interpretowania i reinterpretowania dziedzictwa II Rzeczpospolitej po przełomie 1989 roku, w tym przede wszystkim w kwestie formowania się dyskursów dziedzictwa oraz ich dynamiki. W tekście przedstawiono różnorodne strategie związane z tym zjawiskiem – zarówno rewizje i krytyczne interwencje, jak też reinterpretacje i kontynuacje, nastawienie inwencyjne i rekonstrukcyjne, potwierdzanie i dekonstruowanie stereotypów. W centrum zainteresowania znalazły się uwarunkowania rozmaitych sposobów konstruowania, wartościowania, rekonfigurowania obrazu dwudziestolecia obecnego zarówno w literaturze, jak i w innych obszarach kultury: języku, filmie, teatrze, muzealnictwie. Za najszersze pole odniesienia dla negocjacji i komunikowania dziedzictwa lat 1918–1939 uznane zostały praktyki pamięci społecznej (zwłaszcza konflikt pamięci afektywnej i oficjalnych polityk pamięci) oraz przemiany tożsamości zbiorowej i stosunek do europejskości. Wśród pytań badawczych znalazły się między innymi następujące zagadnienia: W jaki sposób wiąże się międzywojenną przeszłość z projektami współczesności? Jakie nurty budzą najżywsze zainteresowanie i okazują się najbardziej inspirujące? Jak ustosunkowują się do dziedzictwa II Rzeczpospolitej twórcy różnych generacji? W jakich gatunkach tekstów i w jakich obiegach kultury cieszą się popularnością obrazy dwudziestolecia?

2024-12-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Skąd się wziął impas? Marii Poprzęckiej refleksje o sztuce współczesnej

Judyta Dąbrowska

Język: PL | Data publikacji: 14-07-2022 | Abstrakt | s. 1-13

Celem artykułu jest skomentowanie wybranych problemów podjętych w ostatniej książce Marii Poprzęckiej pt. Impas. Opór, utrata, niemoc, sztuka (Gdańsk 2019) poszerzone o perspektywę wcześniejszych zainteresowań i prac naukowych oraz wypowiedzi krytycznych autorki. Rozważania nad problemami dzisiejszej twórczości artystycznej osnuto wokół kolejnych pojęć zawartych w podtytule książki. Uwagę skupiono na zagadnieniach związanych m.in. ze współczesnym opisem sztuki i osobowości artystów, ontologią dzieł oraz historyczną utratą umiejętności ich wartościowania. Autorka artykułu eksponuje wyzwania, jakie przed badaczami i krytykami sztuki stawia charakter współczesnej twórczości artystycznej w perspektywie jej odczuwalnego w społeczeństwie kryzysu odbiorczego. Przywołuje inspirujące opinie Poprzęckiej w tym zakresie, poparte jej wieloletnim namysłem badawczym. Podkreśla, iż autorka Impasu nie akceptuje tez o końcu sztuki i jako rozwiązanie zaistniałej sytuacji wskazuje potrzebę wychodzenia w dzisiejszym dyskursie krytyczno-artystycznym poza tradycyjnie rozumiane ramy nauki o sztuce, ku zagadnieniom antropologicznym czy socjologicznym. Intencją artykułu jest więc przybliżenie szerszemu gronu odbiorców proponowanej przez Poprzęcką otwartości na nowe perspektywy metodologiczne, niezbędne do pełnego zrozumienia problematyki współczesnej sztuki, a co za tym idzie – przełamania tytułowego impasu.

2022-07-14



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Globtroterka w wersji slow. Vlog podróżniczy „Globstory” między pragmatyką nowych mediów a poetyką reportażu

Katarzyna Frukacz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2021 | Abstrakt | s. 265-287

Artykuł ma na celu ukazanie specyfiki podróżnictwa w erze cyfrowej oraz dokonujących się rekonfiguracji w jego kobiecym nurcie. Z uwagi na reprezentatywne odzwierciedlenie obu procesów, na przedmiot rozważań został wybrany kanał podróżniczy „Globstory”, który powstał w serwisie YouTube z inicjatywy vlogerki Kai Kraskiej. Jako metodologię badania przyjęto analizę zawartości tego vloga i jego paratekstów: poświęconych mu kont na portalach społecznościowych oraz powiązanych z nim materiałów prasowych. Artykuł zawiera też liczne odniesienia do socjologii podróży i nauki o mediach.

Tak dookreślone studium, poprzedzone wprowadzeniem i przeglądem vlogów podróżniczych w Polsce, obejmuje trzy zagadnienia. Pierwszym jest charakterystyka wizerunku twórczyni „Globstory”, która realizując idee backpackingu i podróżowania wolnego, wzmacnia autentyzm swych relacji i dystansuje się wobec turystyki masowej. Następnie zostaje omówiona interakcja vlogerki z subskrybentami, zachodząca na poziomie zawartości vloga oraz zewnętrznej komunikacji w internetowych serwisach społecznościowych. Jako kontekst badania przyjęto w tej części rozpowszechnioną w dobie nowych mediów ideę tzw. kultury uczestnictwa. Ostatnim z poruszonych zagadnień są widoczne na vlogu Kraskiej nawiązania do poetyki reportażu, które wynikają z problemowego i transmedialnego ujmowania publikowanego materiału.
Artykuł finalizują rozważania o zastąpieniu mainstreamowej figury rozpoznawalnej medialnie podróżniczki przez postać niezależnej globtroterki obserwowanej w internecie. Kanał „Globstory” zostaje też uznany za inicjatywę komplementarną wobec przemian współczesnego reportażu, dokonujących się pod wpływem jego konwergencji z nowymi mediami.

2021-06-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Prescriptum

Maria Czempka-Wewióra

Język: PL | Data publikacji: 13-07-2022 | Abstrakt | s. 1-7

29 numer czasopisma „Postscriptum Polonistyczne” poświęcony został w głównej mierze obradom VII Światowego Kongresu Polonistów. Pismo, które służy krajowym i zagranicznym polonistom, pragnie odnotować to istotne dla środowiska naukowego wydarzenie i udzielić głosu jego uczestnikom.

Historia Kongresu sięga roku 1998, kiedy doszło do spotkania mającego na celu integrację polonistów krajowych i zagranicznych w ramach Pierwszego Kongresu Polonistyki Zagranicznej w Warszawie. Kolejne zjazdy miały miejsce w Gdańsku (2001), Poznaniu (2006), Krakowie (2008), Opolu (2012) i w roku 2016 w Katowicach, gdzie 22 czerwca zainaugurowano VI Światowy Kongres Polonistów pod hasłem „Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy. Koncepcje. Perspektywy”. Od Kongresu katowickiego kolejnym spotkaniom nadano nową nazwę.

VII Światowy Kongres Polonistów zatytułowano „Polonistyka światowa – archiwa i współczesność”. Jednym z głównych zagadnień podejmowanych przez prelegentów były archiwalia literackie i językowe, zgromadzone także w postaci cyfrowej, stanowiące swoistą kulturę pamięci, oraz ich ochrona i wykorzystywanie w pracach naukowych. Kolejnym istotną kwestią reprezentowaną w wystąpieniach było usytuowanie polszczyzny wobec jedno- i wielojęzyczności, a także refleksja nad statusem języka odziedziczonego w sytuacji migracji. Nie zabrakło także głosów na temat historii, rozwoju i obecnej sytuacji akademickich ośrodków polonistycznych na świecie. Gros publikowanych w niniejszym numerze artykułów stanowi zatem pokłosie VII Światowego Kongresu Polonistów i porusza wskazane kręgi tematyczne.   

Numer zawiera także część Varia mieszczącą artykuły zróżnicowane tematycznie, 2 przeglądy odnotowujące nowości wydawnicze i filmowe z roku 2021 oraz nekrolog.

2022-07-13



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Wierzenia i obrzędy polskiej wsi ukazane brytyjskiemu odbiorcy w powieści Jerzego Pietrkiewicza „The Knotted Cord"

Katarzyna Cieplińska

Język: PL | Data publikacji: 22-11-2023 | Abstrakt | s. 1-12

The Knotted Cord – pierwsza angielska powieść polskiego pisarza emigracyjnego, Jerzego Pietrkiewicza, ukazała się w 1953 roku równolegle w Londynie i w Nowym Jorku. Książkę wydano w Polsce dopiero po 52 latach, pod tytułem Sznur z węzłami (2005). The Knotted Cord została napisana zgodnie z konwencjami współczesnej powieści brytyjskiej, co pozwoliło Pietrkiewiczowi odnieść sukces na rynku literatury angloamerykańskiej. Element egzotyki, jakim są dla brytyjskiego czytelnika barwne opisy wiejskich obrzędów, stanowi jeden z aspektów, które sprawiły, że książka stała się bliska wrażliwości odbiorcy wychowanego w kulturze anglosaskiej. Zaprezentowany przez pisarza kulturowy i społeczny obraz przedwojennej polskiej wsi ukazany jest z dużą dozą realizmu, choć w świecie przedstawionym rzeczywistość miesza się z magią, a pogańskie zabobony z religią katolicką. Dwa najważniejsze obyczaje opisane w powieści to Noc Świętojańska i obrzęd Pustej Nocy związany z pogrzebem.

2023-11-22



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Macedońska recepcja polskiej literatury non-fiction

Lidija Tanuševska

Język: PL | Data publikacji: 04-04-2024 | Abstrakt | s. 1-12

Artykuł koncentruje się na opisaniu recepcji polskiej literatury non-fiction w kraju różniącym się od kraju powstania oryginału nie tylko liczbą czytelników, lecz także sytuacją rynkową. Ze względu na brak macedońskich recenzji wybranych dzieł odbiór poszczególnych utworów należących do omawianego gatunku przedstawiono w sposób subiektywny. W Macedonii do tej pory ukazały się przekłady twórczości Ryszarda Kapuścińskiego, Mariusza Szczygła, Agaty Tuszyńskiej, Kamila Bałuka i Wojciecha Jagielskiego. Okazuje się, że na popularność promowanej książki wpływa zarówno obecność pisarza w terenie, jak i dobra reklama oraz nagrody autorów i ich tłumaczy. Do zwiększenia sukcesu w sprzedaży przyczynia się także identyfikowanie się czytelników z treścią. Popularność danego utworu wiąże się nieraz z aktualną polityką, a niekiedy dopiero po jakimś czasie książka zaczyna być promowana. Recepcja polskiej literatury non-fiction ujęta została przez pryzmat tłumacza, a także naukowych odczytań macedońskich literaturoznawców i problemów wydawczych. Celem tekstu jest pokazanie, że konkretne dzieło za granicą może mieć zupełnie inną recepcję niż w kraju i że wpływa na to wiele czynników niezwiązanych z jakością utworu albo przekładu. Celem tekstu jest pokazać, że utwór za granicą powstania może mieć zupełnie inną recepcję niż ta w kraju i że na to wpływają dużo czynników niezwiązanych z jakością utworu albo przekładu.

2024-04-04



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Skażenie i konsumpcja w „Goblin Market” Christiny Rossetti w ujęciu studiów nad jedzeniem

Nina Augustynowicz

Język: EN | Data publikacji: 21-12-2021 | Abstrakt | s. 1-16

Celem artykułu jest analiza twórczości angielskiej poetki Christiny Rossetti w perspektywie wiktoriańskich norm genderowych obowiązujących dziewczęta. W swoim poemacie „Goblin Market” opisuje ona siostry Laurę i Lizzie, których sielankowe życie zakłócone zostaje przez nadejście złowrogich goblinów – sprzedawców owoców. Podczas gdy Lizzie zachowuje przepisową wstrzemięźliwość, Laura zachłannie pochłania soczyste owoce, za co spotyka ją kara – traci siły i pogrąża się w apatii. Ratuje ją tylko poświęcenie siostry, która naraża własne życie, by zdobyć więcej przysmaków i nakarmić nimi osłabioną Laurę. Fantastyczne przygody sióstr są interpretowane w przeróżnych kontekstach, od historii o grzechu i zbawieniu, przez zatrucie pokarmowe, po alegorię procesu twórczego. Wszystkie te podejścia opisują jednak zjedzenie słodkich owoców jako formę występku, w wyniku którego Laura wyrzucona zostaje poza obszar idyllicznej samowystarczalności ich małej farmy, gdzie dziewcząt nie trapiły żadne smutki. Poznawszy słodki smak, Laura nie chce już bez słowa skargi doić krów, karmić kur i piec ciast. W perspektywie studiów nad jedzeniem, wzbogaconej o narzędzia teorii metafory pojęciowej, artykuł udowadnia, że skażenie, którego doznaje Laura poprzez zakazaną konsumpcję, nie jest przez Rossetti ukazane jako jednoznacznie negatywne. Taka interpretacja staje się możliwa dzięki porównaniu utworu Rossetti ze sposobem definiowania przez inne pisarki wiktoriańskie roli młodej kobiety w relacji do jedzenia, włączając w to szczególnie aspekt przyuczania do roli gospodyni domowej. W przywołanym ujęciu owoce goblinów zyskują nowy wymiar: ich spożycie uświadamia opresyjny charakter norm, którym podporządkowane były młode kobiety w epoce wiktoriańskiej.

2021-12-21



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Geneza „Żagarów” a polska literatura pograniczna

Jarosław Fazan

Język: PL | Data publikacji: 06-11-2025 | Abstrakt | s. 1-10

Szkic stanowi ujęcie okoliczności i kontekstu powstania w 1931 roku pisma literackiego „idącego Wilna”, czyli „Żagarów”. Autor skupia się na motywach artystycznych i ideologicznych stymulujących grupę młodych pisarzy i publicystów, studentów i świeżych absolwentów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie; próbuje wychwycić aurę miasta, kraju i epoki, kształtującą ich poglądy i wybory estetyczne, ale też – postawę polityczną i ideologię. Śledzi meandry lokalnych procesów kulturowo-społecznych i zwrotów politycznych, które sprawiły, że „Żagary” startujące pod egidą konserwatywno-krajowego „Słowa” (redagowanego przez Stanisława Cata-Mackiewicza) znalazło się pod zmienionym tytułem („Piony”) pod egidą liberalnego „Kuriera Wileńskiego”, a następnie, bardzo krótko, zaznało samodzielności. Szkic dotyka swoistego paradoksu „Żagarów” i związanego z pismem ugrupowania literackiego: zanurzeni w prowincjonalności śmiało podejmowali uniwersalne problemy, nie odcinając się od wileńskich korzeni, przejawiali europejskie ambicje. Rezygnując ze wschodnioeuropejskiej sielankowości i rodzajowości, starali się zmierzyć z wielkim kryzysem cywilizacji, którego następstwem okazała się II wojna światowa. Jednym z czynników kształtujących ich dążenia była próba zastąpienia – według nich archaicznej – kresowości nową koncepcją geopotyczną i geopolityczną, czyli pogranicznością.

2025-11-06



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Prescriptum. Polonistyka nie tylko po polsku

Jolanta Tambor

Język: PL | Data publikacji: 02-02-2023 | Abstrakt | s. 1-6

Prescriptum zatytułowane Polonistyka nie tylko po polsku wyjaśnia genezę powstania wielojęzycznego numeru „Postscriptum Polonistycznego”, który wieńczy 30-lecie międzynarodowego charakteru czasopisma. 30 lat temu w piśmie – wtedy jeszcze będącym biuletynem Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego – ukazał się pierwszy artykuł zagranicznej polonistki z Republiki Czeskiej, Haliny Klimszy. Niniejszy tekst bardzo krótko relacjonuje dzieje umiędzynarodowienia treściowego periodyku oraz etapy rozwoju, które doprowadziły do przekształcenia biuletynu w „pismo krajowych i zagranicznych polonistów” i do ostatnich decyzji redakcji o dopuszczeniu publikacji także w języku angielskim. Prescriptum stanowi objaśnienie motywacji stworzenia niniejszego numeru jako zbioru polonistycznych tekstów w językach ojczystych/pierwszych autorów-polonistów zagranicznych. Chcieliśmy i chcemy, by wiedza o interesujących zjawiskach i badaniach polskich i polonistycznych dotarła także do osób ciekawych świata, które w różnych krajach z powodu bariery językowej nie mogłyby jej nabyć. Pamiętamy też o młodym pokoleniu polonijnym, które nie zawsze już zna język przodków.

2023-02-02



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Kulturowo-cywilizacyjne współrzędne Ukrainy we współczesnym polskim reportażu literackim („Imperium" Ryszarda Kapuścińskiego, „Biała gorączka" Jacka Hugo-Badera, „Zabić smoka" Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz)

Olesya Nakhlik

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2023 | Abstrakt | s. 1-22

Artykuł został poświęcony analizie wizerunku tożsamościowego Ukrainy i jej wyborów cywilizacyjnych w przekazach polskich reporterów: Ryszarda Kapuścińskiego, Jacka Hugo-Badera oraz Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz. Reportaże literackie wymienionych autorów ukazują trzydziestoletnią perspektywę kształtowania kraju i społeczeństwa ukraińskiego w kontekście jego najnowszej historii: od ujawniania istnienia w poradzieckiej bezwładności na pozostałościach sowieckiej autoidentyfikacji w nowych po 1991 roku realiach gospodarczych i politycznych w Imperium, poprzez konstruowanie przez Ukraińców własnej, eklektycznej tożsamości w trudnych warunkach etnicznego, językowego i religijnego zróżnicowania w Białej gorączce, do namysłu nad powodami (nie)udanych prób ostrej rewizji postkolonialnych poglądów i punktów orientacyjnych podczas pomarańczowej rewolucji i później Euromajdanu skutkującego dramatycznymi wydarzeniami rosyjskiej agresji wojennej w 2014 roku z aneksją Półwyspu Krymskiego w Zabić smoka. Ukraińskie rewolucje. Poruszone kwestie najwyraźniej są warte osobnych rozważań naukowych, ponieważ mimo ukraińskich edycji tych zbiorów reportaży obecnie bardzo rzadko są one przedmiotem rozważań literaturoznawców ukraińskich, a polscy badacze w licznych rozprawach uwagę skupiają przede wszystkim na obrazie poradzieckiej Rosji, natomiast tereny ukraińskie włączają zazwyczaj w szerszy kontekst rozpatrywania współczesności byłych republik ZSRR.

2023-12-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne


Czy męskie kobiety i zniewieściali mężczyźni to wytwór kultury współczesnej? Ślady przenikania się ról płciowych w dramacie Barbara jeszcze Gasztołdowa żona Dominika Magnuszewskiego
Wojciech Lemański
Język: PL | Data publikacji: 28-12-2020 | Abstrakt | s. 157-170
Celem artykułu jest pokazanie procesów społecznych i kulturowych, które utrwalają patriarchalny model społeczeństwa na podstawie dramatu Dominika Magnuszewskiego Barbara jeszcze Gasztołdowa żona. Wykorzystując badania z zakresu antropologii kulturowej, rozpatruję utwór w kontekście przedstawienia ról płciowych w sposób niezgodny z archetypowymi wzorami. Król Zygmunt reprezentuje typ zniewieściałej męskości, natomiast królową Bonę zestawiam z typem kobiecości zwanym virago, łączącym cechy uznawane za męskie z kobiecymi. Artykuł rozwija stan badań nad problemem dominacji patriarchatu w XIX wieku w Polsce, wykorzystując w tym celu terminologię zaczerpniętą z antropologii kulturowej (androcentryczna nieświadomość).
2020-12-28



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Polskość na zagranicznych ekranach. Polscy aktorzy a budowanie (ponad)narodowych tożsamości w kinie europejskim

Kris Van Heuckelom

Język: PL | Data publikacji: 20-12-2024 | Abstrakt | s. 1-15

Niniejszy tekst koncentruje się na wkładzie polskich (i niepolskich) aktorów w budowanie polskości na emigracji w zagranicznych (europejskich) filmach fabularnych. Dwa zasadnicze pytania, które leżą u podstaw przeprowadzonych badań, brzmią: jacy aktorzy zostali obsadzeni w roli polskich emigrantów w europejskiej kinematografii? Jak przedstawiana na ekranie polskość tych aktorów przeplata się z innymi wyznacznikami tożsamości (takimi jak: klasa, płeć, pochodzenie etniczne, przynależność pokoleniowa, religia)? Główny nacisk jest położony na produkcje z okresu dwóch dekad (lata 90. – 2010), kiedy temat polskiej migracji zyskiwał coraz większe znaczenie w kinie europejskim. Jak wskazano na przykładzie kariery zawodowej znakomitych aktorek – Alicji Bachledy-Curuś i Agaty Buzek – ten rosnący korpus filmów redefiniuje polskość na emigracji wzdłuż dwóch linii tematycznych: romansu międzyetnicznego (jako formy europeizacji) oraz konfliktu międzypokoleniowego (jako formy antypatriarchalnego oporu). Podczas gdy drugi motyw służy rekonfiguracji polskości z pozycji konfrontacji (przeciwko ojcowskiej i patriarchalnej władzy), to pierwszy wątek robi to samo z wyraźnie pozytywnego i konstruktywnego punktu widzenia (ponieważ uosabia powrót do „europejskiej rodziny” poprzez formę ponadnarodowego pojednania).

2024-12-20



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

O policyjnej przemocy w polskiej powieści kryminalnej (i nie tylko)

Wolfgang Brylla

Język: PL | Data publikacji: 23-11-2023 | Abstrakt | s. 1-23

Przedmiotem artykułu jest tematyka (nie)przemocy w polskim kryminale w kontekście formy przedstawienia bohatera głównego – (prywatnego) detektywa względnie policjanta albo milicjanta. Diachroniczno-komparatystycznej analizie poddani zostali nie tylko bohaterowie literaccy, lecz także postaci telewizyjno-filmowe (kapitan Sowa, Halski) czy powiązane z szeroko rozumianą popkulturą (komiksowy Żbik). Klamrą łączącą, jak również punktem wyjściowym rozważań, jest twórczość Raymonda Chandlera, uznawanego za jednego z twórców tzw. czarnego kryminału. Główne pytanie brzmi: czy polski kryminał zaczerpnął amerykańskie wzorce narracyjne i na ile był w stanie przejąć sposób inscenizacji detektywa jako Zła absolutnego i potrzebnego? Za przykłady posłużą śledczy z powieści milicyjnych PRL-u, kryminałów retro (Marka Krajewskiego czy Marcina Wrońskiego) oraz współczesnych. Celem nadrzędnym przyczynku, oprócz wspomnianej analizy postaci polskiego detektywa na tle literatury kryminalnej, jest wypełnienie luki w rozwijających się badaniach nad problematyką polskojęzycznego kryminału i wskazanie na swoiste opóźnienie w reagowaniu na narracyjne trendy, którymi podąża gatunek na niwie międzynarodowej. Okazuje się bowiem, że polski kryminał przeskoczył fazę noir, co z kolei wiąże się z różnym podejściem do estetyki przemocy.

2023-11-23



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Recepcja twórczości Olgi Tokarczuk w Korei Południowej

Sung-Eun Choi

Język: PL | Data publikacji: 14-05-2024 | Abstrakt | s. 1-20

W ciągu ostatnich pięciu lat (2018–2022) sześć książek autorstwa Olgi Tokarczuk zostało przetłumaczonych
na język koreański: Prawiek i inne czasy, Bieguni, Dom dzienny, dom nocny, Prowadź swój pług przez kości umarłych, Czuły narrator i Zgubiona dusza. Czytelnicy południowokoreańscy najchętniej wybierają powieści: Bieguni, Prawiek i inne czasy oraz Zgubiona dusza. Niniejszy artykuł dotyczy recepcji twórczości Tokarczuk w Korei Południowej, reakcji koreańskich mediów po ukazaniu się konkretnego utworu, recenzji krytyków literackich oraz pisarzy koreańskich, a także aspektu strategii wydawniczych podejmowanych przez południowokoreańskie wydawnictwa. Ważnym czynnikiem popularności twórczości Tokarczuk w Korei Południowej jest tematyka nawiązująca do nowych i interesujących problemów dla koreańskiego odbiorcy – np. nomadyczna natura człowieka, próba nowego spojrzenia na otaczający nas świat, mit jako uniwersalny wzorzec ludzkiego losu, pomieszanie realizmu i fantastyki, racjonalnego opisu i magii. Wszystko to stanowi wypełnienie pustych miejsc w literaturze i kulturze koreańskiej. Tokarczuk zachęca także do podejmowania refleksji nad sobą, do oglądania świata, do przekraczania granic. Podkreślając, że wszystko na świecie jest ściśle ze sobą związane niczym konstelacja, przypomina nam, że nigdy nie jesteśmy sami. Elementy te oddziałują na Koreańczyków, którzy chętnie czytają książki Tokarczuk.

2024-05-14



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Wartości w polskim i ukraińskim językowym obrazie kwiatów

Lidiia Nepop-Aidachych

Język: PL | Data publikacji: 28-10-2025 | Abstrakt | s. 1-8

Relacje między językiem i wartościami od dawna przyciągają uwagę językoznawców, mimo to zagadnienie wartościowania w ramach językowego obrazu kwiatów na materiale języka polskiego i ukraińskiego nie było dotychczas przedmiotem analizy. Stereotypowe cechy kwiatów w polskim języku i polskiej kulturze zostały zbadane przez zespół etnolingwistów na czele z prof. Jerzym Bartmińskim, czego rezultatem jest część 3 (Kwiaty) tomu 2 (Rośliny) Słownika stereotypów i symboli ludowych. Z kolei w języku ukraińskim stereotypowe cechy kwiatów były opisywane przez Vitaliia Žajvoronka w słowniku Znaky ukrajins’koji etnokul’tury. Autorka bada przejawy wartościowania na poziomie językowej kategoryzacji kwiatu i ujmowania poszczególnych roślin jako kwiatów, a także na poziomie metaforyzacji i konotacji różnych zjawisk, przedmiotów, samego człowieka, jego życia itd., prezentowane w języku polskim i ukraińskim. W obu językach wartością jest sam kwiat, a konotacji aksjologicznych nabierają jego części (płatki, głowy). Kwiaty prezentują dodatnie człony opozycji aksjologicznych: życie – śmierć, góra – dół, piękno – brzydota, uczciwość (dziewictwo) – fałsz (kłamstwo), sacrum – profanum, jasność – ciemność, młodość – starość itd. Drugi, ujemny człon tych opozycji jest werbalizowany w językowym obrazie kwiatów poprzez brak / przesunięcie / zmianę członu dodatniego, czyli brak kwiatu lub jego części, odwrócenie na osi góra – dół.

2025-10-28



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Literacki spacer po Katowicach. Reportaż Anny Malinowskiej pt. „Od Katowic idzie słońce" w glottodydaktyce

Tomasz Gęsina

Język: PL | Data publikacji: 05-12-2023 | Abstrakt | s. 1-18

W artykule poddano analizie książkę Anny Malinowskiej pt. Od Katowic idzie słońce pod kątem jej wykorzystania w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Autorka rozpoczyna reportaż od opisu losów Kazimierza Skiby, przedostatniego sołtysa wsi Katowice, oraz podąża szlakiem jego spaceru, konfrontując dawne i obecne obrazy śląskiej miejscowości. W opracowaniu odwołano się do koncepcji spaceru jako aktu lektury Franza Hessela z uwzględnieniem geopoetyckiego procesu czytania jako praktyki przestrzennej. Współczesne Katowice są obecnie jednym z najważniejszych miast w województwie śląskim, a także ośrodkiem akademickim, do którego każdego roku przyjeżdżają studenci nie tylko z Polski, ale i z całego świata. Dlatego też w tekście przedstawiono potencjał glottodydaktyczny reportażu Malinowskiej – zaprezentowano projekt zajęć z cudzoziemcami, którzy wybrali to miasto jako miejsce studiowania. Projekt ten składa się z dwóch części – opracowania wybranych fragmentów omawianego utworu pod kątem poszczególnych sprawności językowych oraz praktycznego wykorzystania informacji o mieście podczas zajęć terenowych. Celem artykułu jest zatem ukazanie reportażu literackiego jako źródła wiedzy o miejscu zamieszkania dla studenta-cudzoziemca, dla którego praca z tego typu tekstem jest okazją nie tylko do nauki języka polskiego, lecz także do poznania miasta, w którym przyszło mu mieszkać.

2023-12-05



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Tożsamość ukryta w imionach. O polskich imionach chińskich studentów z perspektywy glottodydaktycznej

Duola Long , Adriana Prizel-Kania

Język: PL | Data publikacji: 27-12-2024 | Abstrakt | s. 1-21

Artykuł podejmuje temat przyjmowania polskich imion przez studentów z Chin. W relacjach z Polakami imiona te stają się wizytówkami, częstokroć przysłaniając i zastępując imiona chińskie. Warto zatem przyjrzeć się zagadnieniom dotyczącym przybierania polskich imion, strategiom ich nadawania oraz kwestiom kulturowym, a nawet tożsamościowym, które są związane z ich używaniem. Badając te zjawiska, należy zwrócić uwagę na to, jaką rolę odgrywa tradycja nadawania imion w kulturze chińskiej i polskiej. Stosunek studentów do nowo przyjętych imion zależny jest w dużej mierze od recepcji tych imion (popularności, aktualności, mody) w Polsce, zwłaszcza w grupie rówieśniczej. Aby lepiej poznać i przedstawić zakreśloną problematykę,  przeprowadzono krótkie wywiady, na podstawie których powstały studia przypadków pokazujące, jakie mogą być odczucia i reperkusje związane z posługiwaniem się polskimi imionami przez studentów z Chin.

2024-12-27



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

W służbie słowa…

Małgorzata Anna Packalén Parkman

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 343-356

brak

2020-12-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Człowiek naturze zgotował ten los – rzecz o wybranej reklamie społecznej na lekcji języka polskiego jako obcego

Maria Wacławek

Język: PL | Data publikacji: 29-03-2023 | Abstrakt | s. 1-19

Prowokacyjnie przywołana w tytule artykułu parafraza motta Medalionów Zofii Nałkowskiej stanowi pretekst do rozważań na temat działania homo sapiens wobec przyrody, a także tego, jak takie zagadnienie przełożyć na konkretną sytuację (glotto)dydaktyczną. Artykuł koncentruje się wokół reklamy społecznej zatytułowanej Portret pamięciowy, będącej częścią kampanii mającej na celu zwrócenie uwagi na problem zanieczyszczania rzek i zbiorników wodnych. Spot można potraktować jako materiał dydaktyczny na lekcji języka polskiego jako obcego na poziomie B2. W artykule zaprezentowano opis propozycji takich zajęć. Komunikat reklamowy utrzymany jest w konwencji rzeczowego opisu wyglądu sprawcy (portretu pamięciowego) przedstawionego przez upodmiotowioną rzekę rejestrującą dokonywane na niej czyny. Spot warto odczytać w duchu nowej humanistyki z uwzględnieniem ekokrytyki i ekofeminizmu. Nasilanie się procesów migracyjnych sprawiło, że  w polskiej szkole konieczne stało się dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości uczniów zewnętrznych językowo i kulturowo. Omówiona reklama i rozważania wokół niej osnute mogą stać się zatem inspiracją dla nauczycieli języka polskiego pracujących z zespołami klasowymi, w których skład wchodzą nastoletni uczniowie z doświadczeniem migracyjnym.

2023-03-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Nauczanie języka polskiego jako obcego na Uniwersytecie w Bukareszcie. Materiały naukowe i pomoce dydaktyczne (wydane po roku 2000)

Marina Ilie

Język: PL | Data publikacji: 27-12-2024 | Abstrakt | s. 1-16

Artykuł skupia się na roli zasobów edukacyjnych w procesie nauczania i uczenia się języka polskiego przez obcokrajowców mówiących językiem niesłowiańskim. Omawiana problematyka dotyczy konieczności opracowania, rozwijania i aktualizacji materiałów dydaktycznych oraz pomocniczych, aby sprostać potrzebom rumuńskich studentów uczących się języka polskiego jako obcego (od poziomu początkującego) na trzech specjalizacjach dostępnych do wyboru w ofercie edukacyjnej Uniwersytetu w Bukareszcie. Szczególnie w szkolnictwie wyższym konieczne jest dostosowanie zasobów edukacyjnych do programów studiów oraz indywidualnych potrzeb studentów. Artykuł przedstawia syntetyczny przegląd monografii naukowych, podręczników, skryptów, zeszytów ćwiczeń i innych pomocy wykorzystywanych do nauczania języka polskiego, opracowanych przez członków Zakładu Filologii Polskiej Wydziału Języków i Literatur Obcych w Bukareszcie. Usytuowane na przecięciu dziedzin językoznawstwa ogólnego, leksykografii i dydaktyki języka obcego, materiały te ilustrują profil i dynamikę publikacji, które stanowią teoretyczne i praktyczne wsparcie dla przedmiotów takich jak: współczesny język polski, język polski (zajęcia praktyczne), frazeologia porównawcza polsko-rumuńska, słowotwórstwo polskie, terminologia lub teoria przekładu. Najnowsze rumuńskie badania i publikacje z zakresu literatury i kultury polskiej, również różnorodne i wartościowe, zasługują na osobne opracowanie.

2024-12-27



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Plakat – Polska Ryszarda Kai: o krajobrazach i ekologii w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Justyna Hanna Budzik

Język: PL | Data publikacji: 21-12-2021 | Abstrakt | s. 1-16

W artykule skupiam się na możliwości wykorzystania plakatów Ryszarda Kai z serii Plakat – Polska na zajęciach z języka polskiego jako obcego (drugiego), ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ekologicznej: katastrofy klimatycznej i zaśmiecenia planety. Wybrałam plakaty Kai, ponieważ cieszą się one ogromną popularnością wśród turystów odwiedzających Polskę, są cenione przez historyków i krytyków sztuki, a ponadto widzę w nich potencjał dydaktyczny wart wykorzystania w nauczaniu języka i kultury polskiej. W artykule opisuję własne doświadczenia dydaktyczne, przedstawiam propozycje ćwiczeń
językowych i komunikacyjnych oraz sugestie zagadnień kulturoznawczych, które mogą zostać poruszone na zajęciach jpjo na różnych poziomach zaawansowania. Wybrałam 10 obrazów związanych z obszarem nadmorskim: Bałtyk, Sopot, Chałupy, Ustka, Krynica Morska, Kąty Rybackie, Żuławy, Nadmorze, Łeba oraz Zalew Wiślany. Na początku artykułu przybliżam sylwetkę artysty. Następnie wskazuję miejsce plakatu w edukacji, zwracając szczególną uwagę na możliwość użycia teorii metafory kognitywnej w odniesieniu do analizy i interpretacji plakatów. Analizę i interpretację wybranych plakatów oraz proponowane ćwiczenia językowe wpisuję w nurt humanistyki ekologicznej. Artykuł może być pomocny dla lektorów jpjo, ponieważ zawiera propozycje konkretnych poleceń, ponadto wskazuje na możliwości łączenia treści zawartych w programach nauczania z dyskusją o aktualnych problemach.

2021-12-21



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Il dantismo di Józef Ignacy Kraszewski [Dantyzm Józefa Ignacego Kraszewskiego]

Andrea F. de Carlo

Język: PL | Data publikacji: 05-01-2023 | Abstrakt | s. 1-10

Postać i twórczość Dantego Alighieri bardzo wcześnie wzbudziły w Józefie Ignacym Kraszewskim (1812–1887) niesłabnące zainteresowanie oraz wielką pasję, ożywioną głębokim i pełnym czci podziwem. Twórczość Kraszewskiego żywi się motywami dantejskimi zaczerpniętymi z XIX-wiecznej kultury, która była nimi przesiąknięta. Wiek XIX rządzony jest przez wybitną postać Dantego i charakteryzuje się prawdziwym kultem nie tylko dzieła, lecz także osoby poety, często ujmowanej w kluczu politycznym. W narracyjnym i lirycznym dorobku polskiego pisarza silnie wyczuwalna jest pamięć Boskiej Komedii – niewyczerpanego źródła inspiracji, z którym autor prowadzi nieustanny dialog poprzez odniesienia, cytaty, sugestie, przepracowywanie tematów i motywów. Po przyjrzeniu się reminiscencjom Boskiej Komedii rozpoznawalnym w twórczości Kraszewskiego artykuł skupia się na echach pochodzących z pierwszej księgi, w szczególności z pieśni V, i ich relacji ze źródłem. W związku z tym w świetle niezwykłego losu epizodu Paola i Franceski analizowana i kontekstualizowana jest powieść poetycka Paolo. Powieść wenecka (1843) oraz powieść Pod włoskim niebem (1845) Kraszewskiego.

2023-01-05



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Od pamięci XX wieku do świadectwa współczesności. Trzydzieści lat polskiej literatury faktu we Włoszech

Dario Prola

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2024 | Abstrakt | s. 1-17

Przedmiotem artykułu jest analiza obecności polskiej literatury faktu we Włoszech od 1990 roku z ograniczeniem się do dwóch dominujących nurtów. Z jednej strony będzie to gatunek określany po włosku mianem memorialistica: jest to obszerna kategoria, w której oprócz „pamiętnikarstwa” mieszczą się również wspomnienia, biografie, autobiografie itp. Drugim nurtem jest polski reportaż, począwszy od włoskiego odkrycia Ryszarda Kapuścińskiego ponad 30 lat temu. Właściwym celem badania nie jest wskazanie, jacy autorzy i jakie dzieła są obecne na włoskim rynku wydawniczym, ani też ustalenie hipotetycznego kanonu gatunku, lecz przede wszystkim refleksja nad „siłami” determinującymi odbiór literatury faktu we Włoszech. Nie bez znaczenia w tym kontekście jest rola, jaką odgrywają tłumacze, instytucje zapewniające finansowanie publiczne oraz strategiczne wybory domów wydawniczych, ściśle związane z horyzontem oczekiwań coraz to bardziej zglobalizowanego czytelnika włoskiego (na co wskazuje m.in. międzynarodowy fenomen popularności reportażu). Przeprowadzone analizy statystyczne pokazują, że Włoscy odbiorcy nadal widzą polską kulturę przez pryzmat wielkich i tragicznych wydarzeń XX wieku (stąd nieustanne powodzenie wśród
włoskiej publiczności gatunków autobiograficznych), przy czym mają dość ograniczoną wiedzę i raczej mgliste pojęcie o całości i złożoności polskiej historii. Ponadto badania potwierdzają międzynarodowe zjawisko stopniowej utraty zainteresowania literaturą piękną na rzecz literatury faktu, postrzeganej przez czytelników jako lektura gwarantująca rzetelny obraz wydarzeń i, tym samym, dostęp do prawdy.

2024-12-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Co humaniści mogą zrobić dla klimatu? Sprawozdanie z konferencji pt. Edukacja klimatyczna – kształcenie uniwersyteckie i szkolne

Maria Wacławek

Język: PL | Data publikacji: 21-12-2021 | Abstrakt | s. 1-10

Tekst jest sprawozdaniem z konferencji, która odbyła się 11 marca 2021 roku (platforma Microsoft Teams) i była jednym z wydarzeń organizowanych w ramach projektu The V4 Humanities Education for the Climate. Diagnoses – Best Practices – Recommendations (HEC). Relacja zawiera informacje na temat przebiegu konferencji i skrótowe przybliżenie zakresu tematycznego poszczególnych wystąpień. Prelegenci analizowali dokumenty oświatowe stanowiące podstawę nauczania wybranych przedmiotów oraz serii podręczników, a także przybliżyli niektóre zagadnienia (glotto)dydaktyki polonistycznej. Wagę poruszanej problematyki potwierdziło duże zainteresowanie ze strony słuchaczy. Ochrona przyrody jest ochroną wartości.

2021-12-21



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Czy humaniści są współodpowiedzialni za kryzys klimatyczny?

Maciej Michalski

Język: PL | Data publikacji: 15-06-2023 | Abstrakt | s. 1-12

Celem artykułu jest krytyczne rozważenie kwestii, czy humanistyka jest współodpowiedzialna za kryzys klimatyczny ze względu na dominujące sposoby jej uprawiania. Jak się wydaje, dominujące praktyki dyskursywne humanistyki współczesnej – poznawcze, komunikacyjne, tekstowe – wyrosłe na gruncie zachodniego modelu myślenia, znajdują się w sprzeczności z postulatami proklimatycznymi. Tendencja do wydzielania obszarów badań, do kategoryzowania i wąskiej specjalizacji, a także logika wzrostu oraz struktura instytucjonalna nauki nie sprzyjają rozwijaniu m.in. współzależności, relacyjności, odpowiedzialności, myślenia perspektywicznego, czyli postaw i postulatów niezbędnych w działaniu dla dobra klimatu. Ponadto symboliczna kultura pisma, która bazuje na zapośredniczaniu, dystansie oraz wysokich kompetencjach komunikacyjnych, również nie wspiera realizacji tych postulatów, a nawet znajduje się z nimi w sprzeczności. Opierające się na tych zasadach praktyki dyskursywne warto zmienić. Szerzej stosować powinniśmy inne formy komunikacji i modele poznawcze oraz skupiać się na praktykowaniu współzależności i działań dla klimatu we współpracy z innymi obszarami nauki.

2023-06-15



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Czytanie skandalu. Na marginesie polskiej prozy po 2000 roku

Katarzyna Hanik

Język: PL | Data publikacji: 06-07-2022 | Abstrakt | s. 1-14

Celem niniejszego artykułu jest analiza taktyk stosowanych przez współczesnych autorów mierzących się z tabu powiązanym z przypisywanym im autorytetem pisarza. Podczas gdy różnorakie ujęcia krytyczne zwolniły już osobę pisarza z rozlicznych oczekiwań, w rozumieniu wielu polskich odbiorców wciąż pozostaje on utożsamiany ze swoistym nienaruszalnym zbiorem postaw wynikających z konieczności reprezentowania rangi swego rzemiosła. Autorka bada podejście i refleksję czytelnika niebędącego literaturoznawcą ani osobą ściśle obeznaną z rynkiem literackim, a więc mogącą uznawać pisarza za autorytet, któremu nie wypada być kontrowersyjnym. W artykule postawione zostają pytania o to, w jaki sposób i dlaczego autorzy decydują się posłużyć jednym z najbardziej skutecznych, a zarazem niebezpiecznych narzędzi marketingowych, jakim jest skandal. Refleksja dotyczy dwóch wyjątkowo kontrowersyjnych postaci polskiego rynku literackiego ostatnich dekad: Blanki Lipińskiej i Michała Witkowskiego. Analizie poddano głównie ich wypowiedzi autotematyczne, w których ustosunkowywali się zarówno do swej kontrowersyjnej twórczości, jak i obranej na pewnym etapie prowokacyjnej persony, swoistego image’u. Wiedząc, jak łatwo zostać uznanym przez grono polskich odbiorców za „skandalistę”, pisarze starają się przejąć język skandalu i posłużyć się nim, by podkreślić prometejski lub nowatorski charakter swoich poczynań i zagwarantować powiązanie własnej praktyki pisarskiej i postępowania z bezkompromisowością oraz odwagą. Niejednokrotnie kwestionują też status i rolę pisarza, traktując rezygnację z owego ograniczającego tytułu jako przejaw dojrzałości. Autorka zadaje ponadto pytanie o nieuchronność pewnych zmian i stosunek doń przejawiany przez polskich odbiorców kultury i literatury oraz o miejsce polskiego pisarza w przestrzeni „celebryckiej”. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.

2022-07-06



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Bruno Schulz w Chinach

Wu Lan

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 253-260

Bruno Schulz has recently been discovered as a writer in China. The first volume of his short stories Ulica Krokodyli [Crocodile Street] was published in 2009. From the very beginning Schulz’s writing became fascinating especially for young readers. Many Chinese experts claim that it is similar in some aspects to Kafka’s writing, although direct comparison of the works of these two writers reveals substantial differences. Yu Hua, young and popular writer in China, wrote an introduction to Ulica Krokodyli.

2020-12-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Między autobiografią a bedekerem. Pisarki jako przewodniczki

Justyna Zych

Język: PL | Data publikacji: 24-05-2024 | Abstrakt | s. 1-15

Celem artykułu jest zasygnalizowanie i przeanalizowanie symptomatycznego zjawiska na polskim rynku wydawniczym, sytuującego się na pograniczu turystyki i literatury oraz odzwierciedlającego rozmaite powiązania i wzajemne inspiracje zachodzące między użytkową literaturą podróżniczą (przewodniki, spacerowniki), zaliczaną do non-fiction, a beletrystyką. Poświęcony jest on mianowicie serii bedekerów po miastach i wyspach, głównie europejskich, pt. „Podróż Nieoczywista”, ukazującej się od 2019 roku. Szczegółowej analizie poddane zostały przewodniki autorstwa trzech znanych pisarek: Grażyny Plebanek, Manueli Gretkowskiej i Katarzyny Tubylewicz. Studium koncentruje się przede wszystkim na współistnieniu w ich bedekerach i spacerownikach niefikcjonalności topografii miejskiej, autobiograficznych reminiscencji dotyczących opisywanych miejsc oraz nawiązań do fabuły utworów literackich – własnych i cudzych, których akcja rozgrywa się w tych lokalizacjach. Do przeprowadzenia analizy zastosowane zostały pojęcia i koncepcje zaczerpnięte z geopoetyki, studiów miejskich oraz gender studies. Artykuł stanowi przyczynek do zarysowania aktualnego obrazu literatury polskiej, w którym wyraźną tendencją jest przesunięcie gatunków peryferyjnych (przewodnik) w stronę literackiego centrum.

2024-05-24



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Jakiej syntezy literatury najnowszej potrzebuje slawistyka?

Karoline Thaidigsmann

Język: PL | Data publikacji: 20-08-2025 | Abstrakt | s. 1-9

Na podstawie obserwacji, że brakuje dostępnych pod względem treści i języka syntez współczesnej literatury polskiej dla studentów i innych zainteresowanych czytelników za granicą, podejmuję rozważania nad tym, jakiej syntezy literatury najnowszej potrzebuje slawistyka – dokładniej rzecz ujmując: polonistyka za granicą. Problematykę tę ujmuję z perspektywy badacza i wykładowcy literatury polskiej na uniwersytecie niemieckim. Próby odpowiedzi na postawione pytania są ściśle związane z dwoma projektami, w które jestem zaangażowana. Jednym z nich jest polsko-niemiecki projekt dotyczący historii współczesnej literatury polskiej dla niemieckojęzycznych czytelników. Drugi to badania nad funkcją literatury dziecięcej w zróżnicowanych kontekstach kulturowych. Oba traktuję w tym opracowaniu jako próbę przekraczania granic i otwierania nowych perspektyw dla tworzenia syntez literatury. Pokazuję, że pierwszy z projektów jest zgodny z myśleniem konstelacyjnym i z przekonaniem, że dziś zadanie historii literatury można rozumieć przede wszystkim jako propozycje, jak myśleć o rozwoju literatury, a tym samym – jak pomagać w kształtowaniu dojrzałych odbiorców (historii) literatury. Zwracam również uwagę na to, że pisanie syntezy współczesnej literatury polskiej dla niemieckiego czytelnika wymaga wielu pragmatycznych decyzji, które wpływają na kształt i zakres tematyczny prezentowanych treści. Polsko-niemiecki projekt dotyczący historii literatury znosi podział na literaturę popularną i wysoką oraz fikcję i literaturę faktu. Znosi również – przynajmniej do pewnego stopnia – podział między dziećmi i odbiorcami dorosłymi. Odwołując się do czterech aspektów literatury „dziecięcej” (multimodalność, crossover, kod kulturowy, estetyka eksperymentalna), argumentuję, dlaczego to ostatnie jest konieczne.

2025-08-20



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

关于中国高校波兰语专业教材使用及编写 的几点思考——以上海外国语大学波兰语 专业本科一、二年级为例 [Refleksje nad opracowaniem podręczników dla studentów polonistyki w Chinach – na przykładzie I i II roku studiów polonistycznych na Szanghajskim Uniwersytecie Studiów Międzynarodowych]

Rui Mao , Tomasz Ewertowski

Język: PL | Data publikacji: 02-02-2023 | Abstrakt | s. 1-13

W niniejszym artykule omówiono wyzwania związane z wykorzystaniem podręczników do nauczania języka polskiego na zajęciach dla studentów chińskojęzycznych. W pierwszej części rozprawy, zatytułowanej Przegląd historii rozwoju nauczania języka polskiego na chińskich uniwersytetach, scharakteryzowano uwarunkowania glottodydaktyki polonistycznej w Chińskiej Republice Ludowej. Rozkwit chińskich polonistyk w ostatnich latach jest efektem współpracy między Polską i Chinami w ramach inicjatywy Pasa i Szlaku. Od 1954 roku przez niemal 60 lat Pekiński Uniwersytet Języków Obcych był jedynym ośrodkiem uniwersyteckim
prowadzącym studia polonistyczne, ale między 2012 a 2021 rokiem otwarto nowe kierunki zawierające w siatce studiów język polski na 17 innych uniwersytetach. Tak gwałtownej ekspansji towarzyszą też wielkie wyzwania – jednym z nich jest opracowywanie różnorakich materiałów dydaktycznych. Te wyzwania przedstawiono na podstawie studium przypadku w drugiej części artykułu: Wykorzystanie materiałów
dydaktycznych w nauczaniu języka polskiego na Szanghajskim Uniwersytecie Studiów Międzynarodowych (SUSM/SISU – Shanghai International Studies University). Mimo iż język polski jest nauczany w Chinach na poziomie uniwersyteckim od 65 lat, to chiński rynek wydawniczy nie może poszczycić się zbyt wieloma lokalnymi podręcznikami. W związku z tym lektorzy sięgnęli po pozycje opublikowane w Polsce. Jednakże zostały one przygotowane z myślą o osobach dobrze znających kulturę europejską, ponadto nacisk kładziony na komunikację nie odpowiada przyzwyczajeniom studentów z Chin. Te i inne trudności skłoniły nauczycieli języka polskiego na SUSM do podjęcia pracy nad własnymi materiałami dydaktycznymi. Trzecia część artykułu, Podręczniki opracowywane na SUSM, omawia tworzone skrypty: Bliżej historii Polski oraz Praktyczna gramatyka języka polskiego. Pierwszy z nich ma dwa zasadnicze cele: zaznajomienie studentów z podstawowymi informacjami na temat historii Polski oraz rozwinięcie umiejętności rozumienia tekstów pisanych. Książka jest przeznaczona dla studentów z Chin, dlatego wyjaśnienia trudniejszego słownictwa podane są w języku chińskim, a prezentowane treści uwzględniają chiński kontekst kulturowy. Z kolei Praktyczna gramatyka języka polskiego jest opracowywana z zamiarem dostarczenia kompleksowego, przystępnego i praktycznego kompendium do nauczania gramatyki rodzimym użytkownikom języka chińskiego.

2023-02-02



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Niefikcyjność kryminału oraz jego potencjał glottodydaktyczny na przykładzie komedii kryminalnej „Morderstwo w hotelu Kattowitz" Marty Matyszczak

Wioletta Hajduk-Gawron

Język: PL | Data publikacji: 12-01-2024 | Abstrakt | s. 1-17

Niniejszy szkic ma charakter funkcjonalny, a jego celem nadrzędnym jest wykazanie niefikcyjności oraz potencjału glottodydaktycznego komedii kryminalnej pt. Morderstwo w hotelu Kattowitz Marty Matyszczak. We wstępie omówiono kilka publikacji traktujących o wyznacznikach genologicznych powieści kryminalnej jako gatunku reprezentującego kulturę popularną. Przedstawiono ponadto wyniki ankiety potwierdzające zainteresowanie polskim kryminałem miejskim wśród osób uczących się języka polskiego jako obcego. Efekty badania ankietowego stały się impulsem do wyboru powieści kryminalnej na materiał dydaktyczny w nauczaniu JPJO z uwagi na jej funkcję poznawczą oraz ludyczną. W kolejnej części wskazano na te aspekty kryminału, które świadczą o jego zasadnym wykorzystaniu w nauczaniu linguakulturowym. Tekst wpisuje się w obszar badań nad recepcją literatury polskiej oraz w badania z zakresu glottodydaktyki polonistycznej.

2024-01-12



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Nauczanie języka polskiego jako obcego wspomagane technologicznie – wczoraj i dziś. Bilans doświadczeń po roku kształcenia na odległość

Adriana Prizel-Kania

Język: PL | Data publikacji: 21-12-2021 | Abstrakt | s. 1-16

Artykuł porusza problematykę kształcenia językowego wspomaganego technologicznie (TELL – Technology-Enhanced Language Learning). W tekście zostały przedstawione wyniki badań ankietowych, które przeprowadzono wśród nauczycieli języka polskiego jako obcego po roku zdobywania doświadczeń w prowadzeniu zajęć zdalnych. Rezultaty zostały zestawione z wynikami badań z 2017 roku. Przeprowadzony wówczas sondaż miał charakter rozpoznawczy i koncentrował się na ocenie nastawienia dydaktyków (głównie nauczycieli akademickich) do nauczania wspomaganego komputerowo oraz możliwości wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w nauczaniu polszczyzny. Najnowsze badania mają na celu weryfikację tych spostrzeżeń oraz ocenę zmiany w świadomości i nastawieniu dydaktyków, którzy z dnia na dzień musieli przenieść swój warsztat pracy z sali wykładowej do przestrzeni wirtualnej. W badaniu kwestionariuszowym wzięło udział 65 osób. Analiza zebranych odpowiedzi ma charakter ilościowo-jakościowy. W badaniu nastawienia dydaktyków jpjo zastosowano dodatkowo technikę analizy językoznawczej opartej na metodologii fenomenologicznej. Wyniki badań wskazują na znaczny rozwój kompetencji technologicznej oraz umiejętności używania różnego rodzaju platform i aplikacji edukacyjnych przez nauczycieli, ale i podkreślają potrzebę doskonalenia metod nauczania w oparciu o podejście działaniowe, aby w pełni wykorzystać możliwości kształcenia językowego poprzez prowadzenie autentycznych działań komunikacyjnych w wirtualnym środowisku.

2021-12-21



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Podróż do Miasta Nadziei – imigracja, diaspora i tożsamość w powieści Larissy Lai Salt Fish Girl

Agnieszka Podruczna

Język: EN | Data publikacji: 30-06-2021 | Abstrakt | s. 139-153

Motyw podróży stanowi jeden z najważniejszych tropów literatury postkolonialnej, jak również literatury science fiction, której korzenie są niezaprzeczalnie zanurzone w dyskursie kolonialnym. Zależność ta prowadzi do rozrachunków z kolonialną przeszłością i przepisywaniem (writing back) na nowo narracji charakterystycznych dla science fiction. Autorka artykułu bada osobliwe związki między teorią postkolonialną a literaturą science fiction. Omawia, w jaki sposób fikcja spekulatywna pozwala na dogłębną analizę współczesnej kondycji diasporycznej oraz kwestii pamięci i tożsamości kulturowej w kontekście dialogu ze współczesnymi studiami nad diasporą i studiami postkolonialnymi.
Motyw podróży, rozumiany zarówno w sensie dosłownym, jak i metaforycznym, staje się punktem wyjścia do dyskusji na temat tego, jak doświadczenia migracji i diasporycznej egzystencji wpływają na tożsamość podmiotu, a także na jego relację z kulturą i językiem kraju przodków.
W artykule ukazano sposoby zaangażowania Larissy Lai w dyskusję na temat aktualnego stanu społeczności diasporycznych. Zaproponowano także nowe spojrzenie na skomplikowaną relację między diasporami, ich przeszłością i dziedzictwem przodków oraz językiem, a motywem podróży rozumianej zarówno przestrzennie (jako podróż z jednego miejsca do drugiego), jak i czasowo (jako powrót do korzeni lub niemożność powrotu). Wykorzystując teorię postkolonialną oraz teorię science fiction jako ramy teoretyczne, autorka dowodzi, że dla Lai podróż jednego z wcieleń głównej bohaterki, Nu Wa, na Wyspę Mgieł i Zapomnienia stanowi rozbudowaną metaforę doświadczenia chińskich imigrantów w Kanadzie. Motyw podróży jest tu nierozerwalnie związany z kluczowymi dla społeczności diasporycznych praktykami pamiętania i zapominania, a także z ciągłym poszukiwaniem nowej, granicznej tożsamości w poznawanej rzeczywistości. Co więcej, Lai sugeruje, że taka podróż stanowi dla jednostki traumatyczne doświadczenie, którego efektem jest utrata dostępu do dziedzictwa i języka przodków oraz konieczność zaakceptowania swojej liminalnej kondycji, co przyczynia się do poczucia wyobcowania i braku zakorzenienia.

2021-06-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Teatralne dwudziestolecie od nowa – rewizje oparte na inscenizacjach Sprawy Dantona Stanisławy Przybyszewskiej z 2008 roku

Katarzyna Fazan

Język: EN | Data publikacji: 30-12-2024 | Abstrakt | s. 1-15

Artykuł jest efektem udziału autorki w projekcie proponującym interdyscyplinarne spojrzenia na współczesne rewizje dwudziestolecia międzywojennego, w tym dwudziestolecia w teatrze. Zmianę w sposobie interpretowania kultury tego okresu autorka przedstawiła na przykładzie dwóch przedstawień Sprawy Dantona Stanisławy Przybyszewskiej z 2008 roku, zainscenizowanych przez ważnych reżyserów działających po 1989 roku: Jana Klatę (Teatr Współczesny we Wrocławiu) oraz Pawła Łysaka (Teatr Polski w Bydgoszczy). Prezentowane studium przypadku proponuje ujęcie koncepcji teatru publicznego opowiadanego mikrologiczne; artykuł opiera się na wnioskach Krystyny Duniec i podejmuje idee jej monografii Dwudziestolecie. Przedstawienia z 2017 roku. Pozwala to wysunąć na plan pierwszy nie monumentalny teatr Leona Schillera, budowany na polskim romantyzmie jako kontynuacji tradycji wolnościowej, lecz na programie odrzuconych – zarówno w latach 30. XX wieku, jak i w okresie PRL-u – lewicowych idei, ważnych dla społeczno-kulturowego postępu. Wspomniane inscenizacje XXI wieku zwracają uwagę na nurt zaangażowania estetyczno-politycznego w polskim teatrze międzywojennym, wpisują ten temat w program demontażu wcześniejszych, dwudziestowiecznych hierarchii teatralnych budowanych na koncepcji narodowej wspólnoty scalanej mitem romantycznym. Mimo że Stanisława Przybyszewska nie należała do ruchów feministycznych, odnawianie znaczeń i formy jej dramatu może być dziś związane, po pierwsze, z docenieniem w jej wypowiedziach ważnego głosu świadomej politycznie i społecznie autorki, proponującej teatr w stylu brechtowskim, a po drugie, z rewizją widzianego na nowo dwudziestolecia międzywojennego jako momentu dochodzenia do głosu kobiet przełamujących męskocentryczny porządek życia społecznego.

2024-12-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Zapach fajki. Marek Pytasz. 9 kwietnia 1953 – 2 grudnia 2021

Marian Kisiel

Język: PL | Data publikacji: 14-07-2022 | Abstrakt | s. 1-8

Szkic jest wspomnieniem o prof. Marku Pytaszu (1953–2021), badaczu literatury XX wieku, który położył wielkie zasługi dla lepszego opracowania polskiej literatury emigracyjnej. W Uniwersytecie Śląskim zainicjował powstanie syntez historycznoliterackich, słowników i antologii, co zaowocowało szerszym włączeniem się śląskich literaturoznawców w proces edukacji szkolnej i akademickiej.

2022-07-14



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Jak poznałem Pałac Kultury albo mała refleksja 
nad twórczością Tadeusza Konwickiego (1926–2015)

Peter Káša

Język: PL | Data publikacji: 03-11-2020 | Abstrakt | s. 73-80

The author presents the stories of Central European intellectuals under a communist regime. He interprets one of the greatest novels written by Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa. He concentrates on the portrayal of both grotesque and anti­Communist gestures, a topos of the Communist Warsaw and its strange characters.

2020-11-03



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Prawda obrazu czy obraz prawdy? Wizualne komponenty polskiej literatury reportażowej w dobie płynnego faktografizmu

Katarzyna Frukacz-Lewandowska

Język: PL | Data publikacji: 04-04-2024 | Abstrakt | s. 1-17

Celem artykułu jest charakterystyka widocznego w ostatnich latach zwrotu wizualnego w polskiej literaturze reportażowej. Refleksję nad rzeczonym problemem profilują dwie tezy. Po pierwsze, rośnie znaczenie komponentów graficznych, które sąsiadują z tekstem dokumentalnym lub współtworzą materialną przestrzeń książek klasyfikowanych jako reportaże. Po drugie, wizualne aspekty publikacji z tego nurtu coraz częściej wykraczają poza wąsko pojmowany dokumentaryzm na skutek odrzucenia reguły przezroczystości semantycznej. Analiza ukierunkowana wyróżnionymi tezami i poparta odwołaniami do semiotyki obrazu obejmuje dwie grupy zagadnień. Pierwszą stanowią efekty wizualne będące następstwem określonych zabiegów edytorskich, w tym wynikające z układu typograficznego tekstu. Drugą tworzą fotografie wykorzystywane w książkach non fiction w charakterze narzędzia sensotwórczego. W ramach egzemplifikacji badanych procesów przywołano wybrane publikacje Mariusza Szczygła, Filipa Springera, Wojciecha Tochmana, Jarosława Mikołajewskiego i Marcina Kołodziejczyka. Kontekstem rozważań jest zauważalny w dobie ponowoczesnej kryzys ortodoksyjnie pojmowanego faktografizmu, skutkujący upłynnieniem pojęcia
faktu i popularyzacją alternatywnych wobec reportażu form quasi-niefikcjonalnych.

2024-04-04



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

The Polish Language Is Not a Male-Chauvinistic Language [Język polski nie jest męskoszowinistyczny (krótka informacja o wspomaganym komputerowo badaniu nad rodzajem w języku polskim)]

Hélène Włodarczyk

Język: EN | Data publikacji: 04-01-2023 | Abstrakt | s. 1-7

W niniejszym artykule podejmuję temat rodzaju w języku polskim ze względu na fakt, że upowszechniane
w Polsce od drugiej połowy XX wieku teorie pięciu, siedmiu, a nawet dziewięciu rodzajów (w tym tzw. rodzaju męskoosobowego) sprawiają cudzoziemcom niepotrzebne trudności w poprawnym budowaniu polskich
zdań typu: Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. Badania, jakie prowadziłam w ramach lingwistyki
interaktywnej (za pomocą języka sztucznej inteligencji Prolog oraz platformy SEMANA), wykazały, że teoria
odróżniająca kategorię rodzaju od kategorii żywotności (jak w porównawczej lingwistyce słowiańskiej) jest
bardziej ekonomiczna i daje lepsze wyniki (niż teoria dziewięciu rodzajów) tak w analizie, jak i w produkcji
wypowiedzi. Ponadto wprowadzenie do gramatyki opisowej języka polskiego rodzaju męskoosobowego zapoczątkowało debatę nad rzekomo „męskoszowinistycznym” charakterem polszczyzny, a co za tym idzie – także całej kultury polskiej. W odpowiedzi na to twierdzę, że nie można zbyt pochopnie utożsamiać kategorii gramatycznych z kategoriami kognitywnymi, zwłaszcza że w znanych mi językach europejskich odróżniających rodzaj męski od żeńskiego rodzajem nienacechowanym jest rodzaj męski (-żeński). Z tego wynika, że rodzaj męski ma dwa znaczenia – szerokie i bardziej abstrakcyjne (np. człowiek) albo wąskie, wskazujące tylko na mężczyzn (np. mężczyzna). Ostatnio jednak charakter nienacechowany rodzaju męskiego został podważony przez tzw. mowę inkluzywną. W języku polskim w liczbie mnogiej tzw. forma męskoosobowa wskazuje albo na grupę mężczyzn, albo na grupę istot, wśród których znajduje się przynajmniej jedna istota ludzka niezależnie od płci – jak w cytowanym przykładzie wypowiedzi, w której czasownik nie mogli ma tzw. formę męskoosobową, a matka (rzeczownik rodzaju żeńskiego) i dziecko (rzeczownik rodzaju nijakiego) stanowią zbiorowy podmiot, który występuje w zgodzie z formą czasownika w rodzaju męskim jako wykładnik kategorii ludzkości (a nie „męskoosobowości”). Zatem tzw. forma męskoosobowa jest użyta z nienacechowanym znaczeniem rodzaju (-feminine) oraz z nacechowanym znaczeniem formy osobowej, czy inaczej ludzkiej (+human). Z przedstawionych badań wynika, że w języku polskim kategoria rodzaju ma obecnie następujące znaczenia: męski, żeński i nijaki, a kategoria żywotności: nieżywotny (-animate), żywotny ludzki (+animate, +human) i żywotny nieudzki (+animate, -human).

2023-01-04



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Natura, empatia i troska. „Chłopiec z burzy" Colina Thiele’a w perspektywie humanistyki ekologicznej

Dorota Michułka

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2023 | Abstrakt | s. 1-16

Niniejszy artykuł odnosi się do zagadnień humanistyki ekologicznej. Jak wynika z analizy i interpretacji utworu, opowiadanie Chłopiec z burzy Colina Thiele’a, jako tekst reprezentatywny dla epoki postantropocenu, doskonale wpisuje się w dyskusje na temat budowania świadomości ekologicznej u młodego odbiorcy, organizuje współczesną wyobraźnię i pobudza do działania. Obecny w narracji indywidualizm uczuć nieskażonego cywilizacją dziecięcego bohatera, jego szczere, naiwne i niewinne pojmowanie świata, estetyzacja opisów przyrody i utrwalenie jej obrazów paradoksalnie gdzieś „pomiędzy” dwoma płaszczyznami odniesienia – na granicy niezwykłej potęgi, grozy, dynamizmu i siły natury oraz jej delikatności, kruchości i subtelności, a także jej „uczłowieczenia” (pelikan myśli i czuje jak człowiek) – prowokują czytelnika do swoistej „interwencji” w tekst i zachęcają do empatycznej lektury. Utwór Thiele’a, ze względu na zaangażowanie i „sprawczość” bohaterów, jak również swoistą intersubiektywną rzeczywistość polisensorycznej narracji, może budować ekocentryczną wizję świata, kształtować wartości, nawyki oraz postawy związane z proekologicznym światopoglądem zorientowanym na solidarność między różnymi formami życia, a także wpływać na tworzenie struktur pojęciowych niezbędnych do realizacji ekocentrycznej przyszłości.

2023-12-29



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Czerwone imperium. Obraz Związku Radzieckiego w reportażach polskich klasyków gatunku (M. Wańkowicz, K. Pruszyński, H. Krall, R. Kapuściński)

ANDRZEJ KALISZEWSKI

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2021 | Abstrakt | s. 309-342

Powodem podjęcia tematyki opisu Związku Radzieckiego w polskich reportażach była chęć zbadania, jak najwięksi polscy reportażyści zmagali się z tak ważnym polityczno-społecznym problemem. Radziecki komunizm stanowił dla pisarzy i historyków trudne wyzwanie, które stawiało przed nimi wiele pytań: jak ustrzec się czarnych i białych stereotypów, presji historycznych zaszłości czy nacisków cenzury okresu PRL. Jak nie dołączyć do naiwnego chóru niektórych zachodnich intelektualistów oczarowanych sowiecką propagandą (z czym borykali się Wańkowicz i Pruszyński)? W artykule pokazano wykorzystanie indywidualnych technik reporterskich i środków artystycznych w podjętych obserwacjach i formułowanych refleksjach.
Materiał badawczy uporządkowany został chronologicznie. Napisane z artyzmem reportaże Wańkowicza z lat 30. XX w. utrwalają fascynację nowo powstającym państwem robotników, ale odnotowują też wiele niepokojących zjawisk, kontrastów, kłamstw. Szczególnie krytyczne spostrzeżenia musiał potem pisarz usuwać bądź łagodzić w powojennych wydaniach. Te interesujące, autocenzorskie zmiany zbadano szczegółowo w niniejszym artykule. Teksty Pruszyńskiego stanowią cenny suplement do skomplikowanych relacji rządu Sikorskiego i głównych aliantów z państwem Stalina. Przedstawiają też budowanie polskiej armii na terenie ZSRR. Jest to zarazem pełen kunsztu i ekspresji obraz dzielnego narodu kierowanego przez charyzmatycznego dyktatora (teksty powstały przed odkryciem zbrodni katyńskiej!). Hanna Krall – reporterka z państwa satelickiego – choć zależna od swoich partyjnych szefów, zdołała swym stylem „małego realizmu” i techniką mikroanaliz przekazać autentyczny obraz życia jednostek w państwie radzieckim. Nie udało jej się jednak uniknąć obowiązkowego wtedy optymizmu w odniesieniu do całego systemu (zwłaszcza reform rozpoczynanych przez Chruszczowa i Breżniewa). Ryszard Kapuściński podejmował tematy radzieckie w licznych utworach na przestrzeni wielu lat, szczególnie ciekawe są jego reportaże z egzotycznych, azjatyckich republik i pokazanie całego tygla kulturowego byłego ZSRR. Dane mu było też opisywać pierestrojkę i ostateczny upadek czerwonego imperium, budowanie fundamentów nowej Rosji.
Artykuł opiera się na następującej tezie: najwybitniejsi a dysponujący zróżnicowanym warsztatem reportażyści natrafiali na poważne – obiektywne i subiektywne – trudności w ukazaniu dynamicznego spektrum przeobrażeń i perspektyw, jakie dla samego ZSRR, ale także dla Polski, niósł komunizm. Efekty prac reporterskich są więc zróżnicowane, widać na nich odciśnięte piętno czasów.
Tekst sytuuje się w obszarach: nauki o komunikacji społecznej i mediach, literaturoznawstwa i historii współczesnej. Metodologie zastosowane w artykule to analiza i interpretacja tekstu, analiza stylistyczna, genologiczna i porównawcza, badania tematologiczne i historyczne.

2021-06-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Czescy emigranci i ich wpływ na polską kulturę przełomu XVI i XVII wieku na przykładzie rodziny Rybińskich i Jana Łasickiego

English

Michał Hanczakowski

Język: PL | Data publikacji: 14-07-2020 | Abstrakt | s. 215-232

The paper presents selected aspects of the cultural influence of Czech emigration on the intellectual life of the Republic of Poland in the second half of the 16th century and in the early 17th century. The first part discusses the history of the Rybiński family and their literary achievements. The second part is dedicated to Jan Łasicki and to his version of the history of the Czech Brethren. Thus, the author of the paper attempts to show – using the examples of phenomena connected with the first and second wave of Czech emigration – how the presence of Czech emigrants influenced the Polish genological system of those times.

2020-07-14



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Transformatywna siła dziedzictwa – awangarda dwudziestolecia międzywojennego na wystawach Muzeum Sztuki w Łodzi wobec zwrotu konserwatywnego

Piotr Słodkowski

Język: EN | Data publikacji: 30-12-2024 | Abstrakt | s. 1-15

Artykuł stanowi krytyczną reakcję na populistyczną politykę kulturalną prowadzoną w Polsce po 2015 roku. Przedmiotem tekstu jest refleksja nad reprezentacją sztuk wizualnych dwudziestolecia międzywojennego w wystawach muzealnych organizowanych w XXI wieku. Skupiając uwagę na ekspozycjach w Muzeum Sztuki w Łodzi, a zwłaszcza na dwóch reprezentatywnych pokazach: Polak, Żyd, artysta oraz Korespondencje, autor pyta, jakie metodologiczne założenia przyjęto dla tych ekspozycji i jak przekraczano w nich tradycyjny dyskurs polskiej historii sztuki. Na podstawie tych studiów przypadków autor dowodzi, że praktyka kuratorska w Muzeum Sztuki pozostawała w ścisłym związku z przewartościowaniami w akademickiej refleksji nad sztuką polską po 1989 roku. Następnie, nawiązując m.in. do myśli Michała Pawła Markowskiego i Laurajane Smith, w artykule stawia się problem aktualnej roli dziedzictwa awangardy. W tej perspektywie analiza wystaw Muzeum Sztuki pokazuje, że reprezentacje dwudziestolecia nie skupiają się na przeszłości, lecz są skierowane w przyszłość, gdyż dziedzictwo to może mieć charakter prewencyjny i siłę transformatywną. Dając odpór populistycznym wizjom kultury, nakłania do otwartości na różnicę, empatycznego dostrzegania wspólnot wartości oraz krytycznej uważności, potrzebnej do rozumienia koncepcyjnych fundamentów sztuki. Tekst sytuuje się w polu studiów nad alternatywnymi modernizmami oraz, drugoplanowo, krytycznych studiów nad dziedzictwem.

2024-12-30



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Półka filmowa 2021

Agnieszka Tambor

Język: PL | Data publikacji: 19-06-2022 | Abstrakt | s. 1-18

Artykuł prezentuje wybór polskich premier kinowych roku 2021. W tekście omówione zostały następujące tytuły: Bo we mnie jest seks, Dziewczyny z Dubaju, Furioza, Mistrz, Teściowie, Wesele oraz Wszystkie nasze strachy. Wśród recenzowanych obrazów znalazła się także produkcja Wszyscy moi przyjaciele nie żyją, która miała swoją premierę 28 grudnia 2020 roku (na platformie Netflix) i w związku z tym można śmiało zaliczyć ją do premier 2021. Autorka omawia wymienione filmy z punktu widzenia, który może zainteresować zarówno cudzoziemców uczących się języka polskiego i poznających kulturę polską, jak i Polaków. Proponowane recenzje ukazują tło kulturowe i sytuują poszczególne realizacje w kontekście innych, nie tylko polskich, dzieł. Wspomniane produkcje są omawiane w odniesieniu do dotychczasowych dokonań poszczególnych twórców. Ze względu na roczne wstrzymanie premier z powodu pandemii koronawirusa rok 2021 był pod względem filmowym niezwykle bogaty. Na końcu artykułu można znaleźć dodatkowe zestawienie polecanych do obejrzenia przez autorkę tekstu tytułów.

2022-06-19



Czasopismo: Postscriptum Polonistyczne

Dydaktyka kultury a podejście ukierunkowane 
na działanie w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Marzena Baran

Język: PL | Data publikacji: 02-11-2020 | Abstrakt | s. 185-194

The aim of the article is to discuss the possibilities of using the concept of task­based teaching and its methodology to improve intercultural competencies of people learning Polish as a foreign language. The author of the article claims that such methods and strategies within CERF can be extremely effective in improving intercultural competencies. The article concludes with a list of tasks suggested by the author as suitable to achieve this goal.

2020-11-02