https://journals.us.edu.pl/index.php/PR <p class="Prostytekst" align="left"><em>„Przegląd Rusycystyczny” </em>&nbsp;jest kwartalnikiem publikowanym pod auspicjami Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego, współwydawcą pisma jest Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. "Przegląd" powstał w roku 1976.&nbsp; Publikujemy artykuły, studia, polemiki, dyskusje, recenzje, przeglądy, sprawozdania&nbsp; po polsku, rosyjsku i angielsku.<br>Pismo poświęcone jest głównie problematyce literaturoznawczej i językoznawczej, choć publikujemy także prace z zakresu szeroko pojętego rosjoznawstwa.<br>"Przegląd" adresowany jest do specjalistów: naukowców, doktorantów, studentów zainteresowanych problematyką rosjoznawczą. Pismo jest indeksowane na liście ERIH+, na polskiej ministerialnej liście czasopism posiada 70 punktów.</p> <p class="Prostytekst" align="left">Od pierwszego numeru w roku 2020 pismo jest indeksowane w bazie SCOPUS.&nbsp;&nbsp;</p> <p class="Prostytekst" align="left"><br>Składając tekst do naszego kwartalnika, autorzy udzielają zgody na jego upowszechnianie w formie drukowanej oraz na nośnikach elektronicznych w tym na upowszechniania w internecie. Akceptują także fakt, że pismo udostępnia ich afiliacje i adres elektroniczny oraz numer ORCID.<br>Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania i skracania otrzymanych materiałów.<br>Z pismem współpracuje znaczna grupa zagranicznych i polskich specjalistów, których opinie pozwalają nadać naszym publikacjom wysoki standard naukowy. <a href="https://www.journals.us.edu.pl/index.php/PR/about">(więcej)</a></p> Polskie Towarzystwo Rusycystyczne oraz Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego pl-PL Przegląd Rusycystyczny 0137-298X <p><strong>Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.<br><br></strong>1. Licencja<br><br>Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (<a href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/</a>). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.<br><br>2. Oświadczenie Autora<br><br>Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.<br><br>Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.<br><br>UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).<br><br>3. Prawa użytkownika<br><br>Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.<br><br>4. Współautorstwo<br><br>Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.<br><br>Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).</p> https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17842 <p>PR 2024 nr 3 cały numer</p> PIOTR FAST ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-29 2024-08-29 3 (187) https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17782 <p>strona tytułowa</p> PIOTR FAST ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17783 <p>PR 2024 nr 3 strona redakcyjna</p> PIOTR FAST ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17784 <p>PR 2024 nr 3 spis treści</p> PIOTR FAST ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17670 <p>Od XVII wieku Polacy regularnie trafiali na Syberię, ale o masowych zesłaniach można mówić dopiero od drugiej połowy XVIII stulecia. Niektórzy z polskich zesłańców stali się jednymi z pierwszych badaczy Syberii. Tradycje polskich badań nad geografią, historią, przyrodą, literaturą i codziennością Syberii trwają od ponad dwustu lat. W niniejszym artykule zostają poruszone kwestie dziejów, stanu obecnego oraz perspektyw polskich studiów nad Syberią.</p> Piotr Głuszkowski ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 7 12 10.31261/pr.17670 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17335 <p>&nbsp;&nbsp;Artykuł zawiera omówienie poematu dramatycznego Iwana Dmitrijewa J<em>ermak </em>(1794) z punktu widzenia koncepcji mitu. Jermak Timofiejewicz (1532?-1585) był kozackim atamanem i obecnie jest bohaterem rosyjskiego folkloru oraz mitów. Podstawę metodologiczną stanowią definicje mitu Ryszarda Tomickiego (etnolog) i Jerzego Topolskiego (historyk) oraz mitu historycznego i mitu politycznego. Tło interpretacyjne stanowią program literacki sentymentalizmu, osjanizm oraz twórczość historiograficzna Nikołaja Karamzina (obraz Syberii w tomie IX <em>Historii państwa rosyjskiego</em>). U genezy poematu Dmitrijewa legły czynniki literackie (poetyka sentymentalizmu, osjanizm) oraz ideologiczne (akceptacja poszerzania terytorialnego Rosji, sakralizacja postaci).&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> Magdalena Dąbrowska ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 13 29 10.31261/pr.17335 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17436 <p>Tekst prezentuje losy i dokonania powstańca z 1863 r. i zesłańca na Syberię, Olgierda Wilczyńskiego z Litwy, który po powrocie ze zsyłki starał się robić karierę naukową i znaleźć się w kręgu polskich badaczy historyków. W Petersburgu i Wilnie na przełomie XIX-XX w. wydawał broszury oraz teksty m.in. z tematyki historii i archeologii – o starożytnościach Rusi, Rosji i Europy. W związku z pracami z zakresu genealogii w 1911 r. siedział też w Wilnie w więzieniu i miał proces sądowy o fałszowanie dokumentów archiwalnych. W Petersburgu żył jeszcze w 1916; dalsze losy nieznane. Jego prace, zwłaszcza o początkach Rusi, współcześnie są powielane w Rosji, jakkolwiek życiorys jego nie jest znany.</p> Eugeniusz Niebelski ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 30 48 10.31261/pr.17436 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17384 <p>W artykule zostały poruszone związki Maksyma Gorkiego z Syberią i jej mieszkańcami do końca wojny domowej. Pisarz od początku swej kariery literackiej często wypowiadał się na temat Syberii, jej miejsca, znaczenia i roli w Cesarstwie Rosyjskim. Był przekonany, że aktywność Sybiraków może pobudzić Rosjan do działania i walki z samodzierżawiem. Choć sam nigdy nie trafił za Ural, to nie można mieć wątpliwości, że Syberia zawsze przykuwała jego uwagę. Artykuł został oparty zarówno na korespondencji Gorkiego z Sybirakami, jak i na jego prozie.</p> Piotr Głuszkowski ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 49 67 10.31261/pr.17384 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17442 <p>W artykule została podjęta próba analizy obrazu syberyjskiego miasta na przykładzie wizji Krasnojarska zawartej w powieści Dmitrija Zacharowa <em>Komitet ochrony mostów</em> (2022). Zaplecze teoretyczno-metodologiczne badania stanowią prace przedstawicieli tartusko-moskiewskiej szkoły semiotycznej oraz specjalistów zajmujących się studiami nad syberyjskim tekstem literatury rosyjskiej. Krasnojarsk Zacharowa to złożony konstrukt przestrzenny, który ma kilka wymiarów: społeczno-polityczny, kulturowo-historyczny, gospodarczo-ekologiczny, mitologiczny. Pisarz kreuje negatywny wizerunek miasta, krytykując przede wszystkim politykę lokalnych władz. W artykule rozpatrzono podstawowe elementy pejzażu urbanistycznego, najważniejsze figury i motywy spacjalne, a także niektóre typy bohaterów i ich sposoby doświadczania Krasnojarska.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</p> Svetlana Pavlenko ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 68 84 10.31261/pr.17442 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17350 <p>Kultura Buriatów, podobnie jak wiele innych ludów świata, przechodzi złożone procesy transformacji swoich tradycji, rytuałów i języka. Z pewnością wpływ na to miał geopolityczny charakter społeczeństwa, a także zmiany społeczno-kulturowe. Artykuł poświęcony jest problematyce transformacji kultury Szarałdawewskich Buriatów zamieszkujących obwód irkucki na Syberii. Przedstawiono wygląd rodziny Szarałdawów, ich interakcje z kulturą rosyjską, a także pokazano, w jaki sposób Buriaci wchodzili w interakcje z Polakami mieszkającymi w ich sąsiedztwie.</p> Evelina Vizhentas ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 85 104 10.31261/pr.17350 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17435 <p>Publikacje Władimira Anatoljewicza Djakowa dotyczące dziejów polskiej syberyjskiej zsyłki posiadają nieprzemijająca wartość. Należał on do tych&nbsp; historyków rosyjskich, którzy znali najlepiej źródła dotyczące spraw polskich, a &nbsp;przechowywane w centralnych i syberyjskich archiwach. W największym stopniu przyczynił się do poszerzenia naszej wiedzy na temat zsyłki poprzez wykorzystanie bogatej dokumentacji przechowywanej w Państwowym Wojenno- Historycznym Archiwum w Moskwie (RGWIA), do którego polscy badacze praktycznie nie mieli dostępu do czasu zmian ustrojowych w ZSRR. Władimir Djakow podejmował różne zagadnienia związane z polską zsyłką XIX wieku,&nbsp; ale w największym stopniu&nbsp; interesowała go skala wkładu Polaków w rozwój cywilizacyjny Syberii. Starał się również nakreślać kierunki badań. Niektóre z jego propozycji, w mniejszym lub szerszym zakresie, zostały podjęte przez polskich historyków. Inne czekają na zmianę sytuacji politycznej.</p> Wiesław Caban ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 105 120 10.31261/pr.17435 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17425 <p>Celem artykułu jest spojrzenie na postać Ilji Erenburga (1891–1967) oraz na zbiór jego opowiadań <em>Trzynaście fajek</em> (1922) przez pryzmat pisarstwa auto/biograficznego. Taka perspektywa pozwoli na zrekonstruowanie procesu twórczego Erenburga-fajkarza, jaki został utrwalony zarówno w tekstach jemu współczesnych, jak i w korespondencji prowadzonej przez pisarza z przyjaciółmi i ze znajomymi. Uważna lektura wymienianej przez prozaika korespondencji oraz kompleksowe zapoznanie się z opiniami recenzentów, pozwoli na odtworzenie okoliczności powstania utworu, opisanie jego losów wydawniczych oraz reakcji czytelniczych. Zaś samo obcowanie z tekstem cyklu literackiego przyczyni się do wyodrębnienia oraz zaprezentowania różnorodnego zbioru fajek, które Erenburg wykonał z pomocą słowa artystycznego.</p> Bartosz Osiewicz ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 136 163 10.31261/pr.17425 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17015 <p>Niniejsza praca poświęcona jest spojrzeniu na powieść <em>Кожа</em> Jewgienii Niekrasowoj z różnych perspektyw, jako powieści z jednej strony współczesnej w treści, z drugiej zaś przestarzałej, jeśli patrzeć na nią z punktu widzenia formy. Na wstępie autorka zwraca uwagę na wpływ współczesnych teorii kultury na budowanie przedstawionej historii. Aby dokonać analizy omówiono takie pojęcia, jak postkolonializm, intersekcjonalny feminizm, marksistowskie teorie kultury, dekolonialność i kolonizacja wewnętrzna. Następnie uwaga badań przesuwa się na problematykę formy. Omawiane są takie zagadnienia jak tendencyjność i dydaktyczność literatury. Autor konfrontuje tekst z takimi typami literatury tendencyjnej, jak pozytywizm i socrealizm.</p> Ada Wawer ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 164 181 10.31261/pr.17015 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17397 Евгений Яблоков ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 121 135 10.31261/pr.17397 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17206 Bożena Anna Hrynkiewicz-Adamskich ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 182 194 10.31261/pr.17206 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17624 Zbigniew Jerzy Wójcik ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 195 199 10.31261/pr.17624 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17434 <p>Tekst zawiera świadectwo Stanisława Majdańskiego, będące zarówno wspomnieniami małego zesłańca, jak i opowieścią oraz refleksjami dorosłego już człowieka. Urodzony w 1935 roku, jako 5-letnie dziecko trafił w 1940 r. na zsyłkę syberyjską po aresztowaniu przez NKWD. Wspomnienia zostąły opracowane przez prof. Eugeniusza Niebelskiego, z minimalną ingerencją redakcyjną w celu zachowania dokumentacyjnej i historycznej wartości.</p> Eugeniusz Niebelski Stanisław Majdański ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 200 224 10.31261/pr.17434 https://journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/17785 <p>PR 2024 nr 3 NOTY</p> PIOTR FAST ##submission.copyrightStatement## http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2024-08-13 2024-08-13 3 (187) 225 228