Odchodzące w przeszłość pokolenie Sybiraków w prozie Michaiła Tarkowskiego
Abstrakt
W artykule autorka analizuje obraz starszego pokolenia Sybiraków w prozie współczesnego rosyjskiego pisarza Michaiła Tarkowskiego. Przedmiotem analizy są opowiadania, opowieści, szkice, a także powieść autora Toyota Cresta, co pozwala przedstawić bardziej szczegółowy portret mieszkańców ziem nad Jenisejem. W ramach badania autorka konkretyzuje samo pojęcie sybirak w twórczości Tarkowskiego, wyłaniające się typy pokoleniowych bohaterów, przedstawionych w jego utworach, charakterystyki męskich i żeńskich postaci na podstawie analizy ich wyglądu, zachowania, językowych przyzwyczajeń, podejścia do języka, stosunku do pracy i przyrody. Dodatkowo w artykule zaznaczone zostają również takie problemy jak dziedzictwo i konflikty pokoleniowe.
Słowa kluczowe
rosyjska proza współczesna; syberyjski tekst literatury rosyjskiej; Michaił Tarkowski; Sybirak/Sybiraczka; tożsamość pokoleniowa
Bibliografia
Anisimov, Kirill V. et al. Regional’naya identifikatsiya i samoidentifikatsiya zhiteley Priyeniseyskoy Sibiri: etnograficheskiy, lingvokul’turologicheskiy, literaturnyy dyskursy. Krasnoyarsk–Lesosibirsk: Sibirskiy federal’nyy universitet, 2017 [Анисимов, Кирилл В. и др. Региональная идентификация и самоидентификация жителей Приенисейской Сибири: этнографический, лингвокультурологический, литературный дискурсы. Красноярск–Лесоси-бирск: Сибирский федеральный университет, 2017].
Belyayeva, Nataliya V. “Russkaya literaturnaya traditsiya v proze sovremennogo pisatelya Mikhaila Tarkovskogo.” Russkaya slovesnost’, no. 5, 2008: 41–44 [Беляева, Наталия В. “Русская литературная традиция в прозе современного писателя Михаила Тарковского.” Русская словесность, № 5, 2008: 41–44].
Isayeva, Marina A. “Pokoleniye.” Znaniye. Ponimaniye. Umeniye, no. 1, 2011: 265–268 [Исаева, Марина А. “Поколение.” Знание. Понимание. Умение, no. 1,2011: 265–268].
Ivanov, Vyacheslav V., Toporov, Vladimir N. “Ptitsy.” Mify narodov mira. Entsiklopediya. Vol. 2. Еd. Tokarev, Sergey. Moskva: Sovetskaya entsiklopediya, 1980, http://www.philologoz.ru/myth/birds.htm. Accessed 1 Aug. 2020 [Иванов, Вячеслав В., Топоров, Владимир Н. “Птицы.” Мифы народов мира. Энциклопедия. Т. 2. Ред. Токарев, Сергей. Москва: Советская энциклопедия, 1980, http://www.philologoz.ru/myth/birds.htm. Дата обращения:1 августа 2020].
Kargashin, Igor’ A. “‘Pod skal’pelem prirody i iskusstva…’ Poetika prozy Mikhaila Tarkovskogo.” Russkaya rech’, no. 2, 2017: 33–40 [Каргашин, Игорь А. “‘Под скальпелем природы и искусства…’ Поэтика прозы Михаила Тарковского.” Русская речь, № 2, 2017: 33–40].
Kovtun, Natal’ya V. “Malaya proza M. Tarkovskogo v kontekste ‘novogo realizma’.”Gumanitarnyy vektor, vol. 14, no. 5, 2019: 39–50 [Ковтун, Наталья В. “Малая проза М. Тарковского в контексте ‘нового реализма’.”Гуманитарный вектор, т. 14, № 5, 2019: 39–50].
Levada, Yuriy. “Pokoleniya XX veka: vozmozhnosti issledovaniya.” Monitoring obshchestvennogo mneniya: ekonomicheskiye i sotsial’nyye peremeny, no. 5, 2001: 7–14, http://ecsocman.hse.ru/data/507/991/121902levada–7–14.pdf. Accessed 1 Aug. 2020 [Левада, Юрий. “Поколения XX века: возможности исследования.” Мониторинг общественного мнения: экономические и социальные перемены, № 5, 2001: 7–14, http://ecsocman.hse.ru/data/507/991/1219/02levada–7–14.pdf. Дата обращения: 1 августа 2020].
Pushina, Lada Yu. “Pokoleniye kak sotsiokul’turnaya obshchnost’.” Vestnik Nizhegorodskogo universiteta im. N.I. Lobachevskogo. Seriya Sotsial’nyye nauki, no. 3, 2011: 28–34 [Пушина, Лада Ю. “Поколение как социокультурная общность.” Вестник Нижегородского университета им. Н.И. Лобачевского. Серия Социальные науки, № 3, 2011: 28–34].
Rasputin, Valentin G. Sibir’, Sibir’… Irkutsk: Sapronov, 2006, https://unotices.com/book.php?id=166432&page=6. Accessed 1 Aug. 2020 [Распутин, Валентин Г. Сибирь, Сибирь… Иркутск: Сапронов, 2006, https://unotices.com/book.php?id=166432&page=6. Дата обращения: 1 августа 2020].
Rytova, Tat’yana A. “‘Pokoleniye’ kak kategoriya sovremennogo literaturnogo protsessa.” Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta. Filologiya, no. 4, 2009: 87–98 [Рытова, Татьяна А. “‘Поколение’ как категория современного литературного процесса.” Вестник Томского государственного университета. Филология, № 4, 2009: 87–98].
Smetanina, Svetlana. “Mikhail Tarkovskiy: Chto znachit byt’ russkim?” https://russkiymir.ru/publications/236843/. Accessed 1 Aug. 2020 [Сметанина, Светлана. “Михаил Тарковский: Что значит быть русским?” https://russkiymir.ru/publications/236843/. Дата обращения: 1 августа 2020].
Tarkovskiy, Mikhail. Izbrannoye. Novosibirsk: Istoricheskoye naslediye Sibiri, 2014 [Тарковский, Михаил. Избранное. Новосибирск: Историческое наследие Сибири, 2014].
Tarkovskiy, Mikhail. “Novyy dom teti Shury.” https://litresp.com/chitat/ru/T/tarkovskij-mihail/enisejskie-ocherki/6. Accessed 1 Aug. 2020 [Тарковский, Михаил. “Новый дом тети Шуры.” https://litresp.com/chitat/ru/T/tarkovskij-mihail/enisejskie-ocherki/6. Дата обращения: 1 августа 2020].
Tarkovskiy, Mikhail. Toyota-Kresta. Moskva: Izdatel’stvo “E,” 2016 [Тарковский, Михаил. Тойота-Креста. Москва: Издательство “Э,” 2016].
Tarkovskiy, Mikhail. Yenisey, otpusti!. Moskva: Veche, 2018 [Тарковский, Михаил. Енисей, отпусти!. Москва: Вече, 2018].
Val’yanov, Nikita A. Poetika M.A. Tarkovskogo: problema khronotopa i obraz geroya. Krasnoyarsk: KGPU im. V.P. Astaf ’yeva, 2019 [Вальянов, Никита А. Поэтика М.А. Тарковского: проблема хронотопа и образ героя. Красноярск: КГПУ им. В.П. Астафьева, 2019].
Yurtayeva, Irina A. “Tema truda v tvorchestve L.N. Tolstogo.” Fenomen truda v khudozhestvennom istolkovanii. Еd. Fukson, Leonid Yu. Novosibirsk–Kemerovo: NGTI–KemGU, 2013, https://nauchkor.ru/uploads/documents/5ad772b07966e14e3b478ad9.pdf. Accessed 24 Sep. 2020 [Юртаева, Ирина А. “Тема труда в творчестве Л.Н. Толстого.” Феномен труда в художественном истолковании. Ред. Фуксон, Леонид Ю. Новосибирск–емерово: НГТИ–КемГУ, 2013, https://nauchkor.ru/uploads/documents/5ad772b07966e14e3b478ad9.pdf. Дата обращения: 24 сентября 2020].
Zhigunova, Marina. “Sibiryak kak novaya natsional’nost’: mif ili real’nost’?” Tsentr L’va Gumileva, https://www.gumilev-center.ru/sibiryak-kak-novayanatsionalnost-mif-ili-realnost/. Accessed 1 Aug. 2020 [Жигунова, Марина. “Сибиряк как новая национальность: миф или реальность?” Центр Льва Гумилева, https://www.gumilev-center.ru/sibiryak-kak-novaya-natsionalnost-mif-ili-realnost/. Дата обращения: 1 августа 2020].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
