TY - JOUR AU - Iwona Pietrzyk PY - 2021/12/03 Y2 - 2024/03/28 TI - Zaniedbanie, brak czasu czy powszechna praktyka średniowiecznych kancelarii, czyli o brakujących inicjałach w dokumentach śląskich JF - Średniowiecze Polskie i Powszechne JA - SPP VL - 13 IS - 0 SE - Artykuły DO - 10.31261/SPiP.2021.17.08 UR - https://journals.us.edu.pl/index.php/SPP/article/view/12786 AB - Pomimo powszechności w praktyce średniowiecznych kancelarii wprowadzania w obieg prawny dokumentów z brakującymi inicjałami zjawisko to wciąż jest mało zbadane. Niniejszy artykuł ma na celu częściowe wypełnienie tej luki badawczej. Rozważaniom poddano w nim zbiór średniowiecznych dokumentów wystawców śląskich. O wyborze takiego właśnie materiału zadecydowała specyfika samego Śląska, z wieloma podlegającymi w czasie zmianom terytorialnym władztwami, ich różnorodnością pod względem ekonomicznym, etnicznym i kulturowym oraz z bogatym materiałem dyplomatycznym. Przeprowadzone badania wskazują, że dokumenty bez inicjałów występowały na terenie całego Śląska w okresie całego średniowiecza. Pojawiały się one u różnych grup wystawców, zarówno świeckich, jak i duchownych, w dokumentach pochodzących z kręgu tak wystawcy, jak i odbiorcy. Można uznać zatem, że mamy tu do czynienia z powszechną praktyką średniowiecznych kancelarii, nie zaś z jednostkowym niedopatrzeniem czy zaniedbaniem urzędnika kancelaryjnego. Na podstawie przeprowadzonych analiz wnioskować można również, że o pozostawieniu pustej przestrzeni w miejscu inicjału decydował nie wystawca dokumentu czy personel kancelaryjny, a sam jego odbiorca, który ponosząc koszty sporządzenia dyplomu, posiadał prawo decyzji w zakresie jego mniej lub bardziej bogatej formy graficznej. Mógł też zadecydować o pozostawieniu pustego miejsca, by w przyszłości wypełnić lukę stosownym do rangi dokumentu inicjałem. ER -