Klasztor dominikanów pod wezwaniem Krzyża Św. w Brzegu powstał w połowie XIV w. z inicjatywy księcia Bolesława III Hojnego i był ostatnią fundację Braci Kaznodziejów na terenie średniowiecznego Śląska. Dominikanie przebywali w tym mieście krótko - po mniej więcej 200 latach ich dom zakonny został zlikwidowany w dobie Reformacji. W ciągu dwóch stuleci działalności w mieście i jego okolicy konwent nawiązał więzi społeczne z licznymi grupami mieszkanców Brzegu, a także innych miast oraz wsi położonych w granicach jego okręgu. Do grona osób utrzymujących codzienne kontakty z braćmi należala zatrudniana przez służba i pracownicy najemni. Konwent zgromadził też wokół siebie liczne grono dobrodziejów (mieszczanie i okoliczna szlachta) wspierających do na niwie materialnej. Bracia prowadzili też ożywioną działalność duszpasterską i gospodarczą w swym otoczeniu i zakładali świeckie stowarzyszenia religijne (Bractwo Różańcowe), które integrowały z nimi okoliczna ludność.