2020-04-24

Figura murów budzi złe skojarzenia: jest synonimem oddzielenia, zamknięcia, izolacji i segregacji. Ich budowanie i burzenie urasta do symbolicznego wydarzenia, zawsze znaczącego w dziejach danej społeczności i dlatego chętnie odnotowywanego w literaturze i sztukach wizualnych. Trwanie społecznego życia podzielonego na strefy za murami i poza murami także należy do kulturowego fenomenu, któremu uważnie przyglądają się antropolodzy i socjolodzy. Naukowe i artystyczne napięcie zogniskowane wokół figury murów (ich budowania, burzenia oraz wyznaczania reguł życia polityczno-społecznego) ma najczęściej charakter dokumentacyjny, stąd reportażowy wydźwięk większości artystycznych rejestracji takich wydarzeń. Gdy jednak przyjrzeć się bliżej sprawozdaniom, foto-relacjom i różnym formom archiwizacji przełomowego momentu, to okaże się, że niosą one zawsze element inscenizacji, artystycznej kalkulacji oraz fabulacji. Chcemy zatem zapytać o to, w jaki sposób kształtowana jest narracja o powstawaniu/burzeniu murów; jakie media odgrywają w niej decydującą rolę, jak fabrykowana jest pamięć o takich przełomowych wydarzeniach, w jaki sposób radzi sobie z nimi jednostka, jak opisywane są strefy konfliktu.

Zagadnienia, które będą nas także interesować, wiążą się z organizacją życia społeczności zamkniętej w obrębie murów, odizolowanej od sąsiadujących wspólnot i trwającej w stanie wyjątkowym. Wielki Mur Chiński, Mur Berliński czy mur bezpieczeństwa w Izraelu są najbardziej znanymi przykładami, do których możemy się odwołać, by spróbować przybliżyć się do tego rodzaju porządku zbiorowej egzystencji.

Interesuje nas także – poza historycznymi, politycznymi i społecznymi – metaforyczne znaczenie murów. Jako figura oddzielenie, przeciwstawiana mostom, zwraca na siebie uwagę wielu artystów/artystek, pisarzy/pisarek. Chcielibyśmy przyjrzeć się różnym reprezentacjom tej figury we współczesnej literaturze i sztuce. Tym bardziej, że obserwujemy w ostatnich latach intensywne prace (dosłownego i symbolicznego) wznoszenia murów w różnych państwach/miastach. Stają się one znakiem klasowej różnicy, izolują biednych od bogatych, tworzą nowe podziały i – być może – decydują o przeżyciu jednych i śmierci innych.

Na zgłoszenia artykułów wraz z abstraktem czekamy do 20.12.2020 roku.

Prosimy o przesyłanie tekstów na adres mailowy redakcji: slaskiestudiapolonistyczne@us.edu.pl