Konsekwencje choroby nowotworowej w rodzinie
Abstrakt
Malignant tumor is the second most frequent cause of death in Poland. A steady increase in cancer mortality has been observed in Poland. The introduction of modern research methods has contributed to an increase in cancer detection and enhanced therapeutic effects. New medical achievements, the introduction of new drugs or more optimal treatment techniques can become a source of further improvement of the situation. The appearance of cancer in the family completely changes the lives of its individual members. The way of thinking, feelings, actions, the hierarchy of goals and values change depending on the phase of the disease and the progress of treatment. Nevertheless, the fight against cancer in the family is still an issue little known in Polish psycho-oncology. The article shows the impact of cancer on the patient’s family, focusing on the sociological, psychological and spiritual dimensions of attitudes and reactions of families towards oncologically ill relatives. One of the author’s main goals is to examine how fear and anxiety develop in families affected by cancer.
Słowa kluczowe
choroba nowotworowa; lęk w obliczu choroby; konsekwencje nowotworu; rodzina w obliczu choroby
Bibliografia
Alexander H., Doświadczenie żałoby, Poznań 2001.
Blanchard C.G., The Crisis of Cancer: Psychological Impact on Family Caregivers, „Oncology Journal” 11, 2 (1997), s.189-194.
Budziszewska B.K., Piusińska-Macoch r., Sulek K. i in., Psychologiczne problemy rodziny pacjentów z chorobami nowotworowymi krwi w koncepcji systemowej, Warszawa 2005.
Cassileth B.R., Psychological preparation of the patient and family, „Cancer”, 60 (1987), s. 547-552.
Christ G.H., A psychosocial assessment framework for cancer patients and their families, Oxford 1983.
Cohen M.M., Wellisch D.K., Living in limbo: psychosocial intervention in families with cancer patient, „American Journal of Psychotherapy” 32 (1987), s. 561–571.
Dryhinicz M., Rzepa T., Poziom lęku, akceptacja choroby i radzenie sobie ze stresem przez pacjentki onkologiczne i nieonkologiczne, „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska Lublin – Polonia” 31, 1 (2018), s. 7-21.
Ferrario S.R., Zotti A.M., Massara G. i in., A comparative assessment of psychological ad psychosocial characteristics of cancer patients and their caregivers „Psychooncology” 12 (2003), s. 1-7.
Gaston-Johansson F., Lachica E.M., Fall-Dickson J.M. i in., Psychological distress, fatigue, burden of care, and quality of life in primary caregivers of patients with breast cancer undergoing autologous bone marrow transplantation, „Oncology Nursing Forum” 31 (2004), s. 1161–1169.
Given B., Given C., Sherwood P., The challenge of quality cancer care for family caregivers, „Seminars in Oncology Nursing” 28 (2012), s. 205–212.
Given B., Wyatt G., Given C. i in., Burden and depression among caregivers of patients with cancer at the end of life, „Oncology Nursing Forum” 31 (2004), s. 1105–1117.
Glasdam S., Jensen A.B., Madsen E.L. i in., Anxiety and depression in cancer patients’ spouses, „Psychooncology” 5 (1996), s. 23–29.
Glińska J., Adamska E., Lewandowska M. i in., Evaluation of the psychological state of patients with advanced cancer and the impact of support on their emotional condition, „Contemporary Oncology” 16 (2012), s. 563–568.
Goren A., Gilloteau I., Lees M. i in., Quantifying the burden of informal caregiving for patients with cancer in Europe, „Support Care Cancer” 22 (2014), s. 1637-1646.
Janicka I., Liberska H., Psychologia rodziny, Warszawa 2014.
Kornaszewka-Polak M., Poczucie przywiązania i osamotnienia w relacjach małżeńskich, „Roczniki Pedagogiczne”8 (2016), s. 23-38.
Krajowy Rejestr Nowotworów: http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-ogolem-2/ [dostęp: 4.01.2018].
Krasuska M.E., Opieka w chorobie nowotworowej, Lublin 1997.
Lewis F.M., Fletcher K.A., Cochrane B.B. i in., Predictors of depressed mood in spouses of women with breast cancer, „Journal of Clinical Oncology” 8 (2008), s. 1289–1295.
Milbury K., Badr H., Sexual problems, communication patterns, and depressive symptoms in couples coping with metastatic breast cancer, „Psychooncology” 22 (2013), s. 814-822.
National Cancer Institute: https://www.cancer.gov/publications [dostęp: 27.12.2018].
Ostrowska A., Profilaktyka zdrowotna: interpretacje, definicje sytuacji, racjonalności (przypadek profilaktyki ginekologicznej kobiet), „Studia Socjologiczne” 3 (2011), s. 16-23.
Park B., Kim S.Y., Shin J. i in., Prevalence and predictors of anxiety and depression among family caregivers of cancer patients: a nationwide survey of patient – family caregiver dyads in Korea, „Support Care Cancer” 21 (2013), s. 2799–2807.
Pietrzyk A., Ta choroba w rodzinie. Psycholog o raku, Kraków 2006.
Segrin C., Badger T., Dorros M., i in., Interdependent anxiety and psychological distress in women with breast cancer and their partners, „Psychooncology” 16 (2007), s. 634-643.
Serwis Zdrowie, https://zdrowie.pap.pl/wywiad/psyche/milosc-medycyna-i-cuda [dostęp: 18.01.2018].
Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002.
Thorne S., The family cancer experience, „Cancer Nursing” 8 (1985), s. 285–291.
Williams A., Holmes-Tisch A.J., Dixon J. i in., Factors associated with depressive symptoms in cancer family caregivers of patients receiving chemotherapy, „Support Care Cancer” 21 (2013), s. 2387–2394.
Woźniak K., Iżycki D., Cancer: a family at risk, „Przegląd menopauzalny” 13, 4 (2014), s. 253-261.
Zielazny P., Zarzeczna-Baran M., Wojtecka A., System rodzinny a nowotwór – wybrane zagadnienia, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 19, 4 (2013), s. 439-444.
Zielazny P., Zielińska P., de Walden-Gałuszko K. i in., Psychoonkologia w Polsce, „Psychiatria Polska” 50, 5 (2016), s. 1065-1073.
Żołnierz J., Sak J., Współczesne badania nad wpływem religijności na zdrowie człowieka, „Journal of Education, Health and Sport” 7, 4 (2017), s. 100-112.
Uniwersytet Śląski Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
