PRAWOSŁAWIE WOBEC ZAGADNIENIA OBRAZY UCZUĆ RELIGIJNYCH
Abstrakt
Tekst podejmuje kwestie prawnej ochrony uczuć religijnych w kontekście nauczania Cerkwi prawosławnej. Analiza zagadnienia wymaga wstępnego określenia wzajemnych relacji świeckiego prawa i chrześcijańskiej etyki, po którym przedstawione zostaną problemy wynikające z ustanowionych aktów prawnych, ich poprawności, zakresu i stopnia stosowania wobec działań o niejednoznacznych lub trudnych do określenia intencjach. Tekst skupia się na jednoznacznym i powszechnie obowiązującym w Cerkwi ujęciu zagadnienia z perspektywy prawosławnej eklezjologii i prawa kościelnego. Jednocześnie, konkretne prawne rozwiązania zostały przedstawione z węższej perspektywy: polskiego prawodawstwa oraz zasad eklezjalnych Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Słowa kluczowe
obraza uczuć religijnych; prawosławie; prawo kanoniczne; obrona uczuć
Bibliografia
Art. 196 k.k., Dz.U.2022.1138.
Art. 195 k.k., Dz.U.2022.1138.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Art. 53, p.1-7, Dz.U.1997.78.483.
Blasphemy in the Greek Orthodox Legal Tradition, in Council of Europe (edit) Tackling blasphemy, insult and hatred in a democratic society, 2008. Kalfelis, G., 1987, Conver-sion of indictment from malicious blasphemy to insult, Armenopoulos, https://www.sarafianoslaw.gr/el/blasphemy-greek-orthodox-legal-tradition-council-europe-edit-tackling-blasphemy-insult-and-hatred, [dostęp: 23.03.2023].
Budyn-Kulik M., Znieważanie uczuć religijnych – analiza dogmatyczna i praktyka ścigania, Prawo w działaniu. Sprawy karne 19/2014, s. 100-137, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Magdalena-Budyn-Kulik-Zniewa%C5%BCe-nie-uczu%C4%87-religijnych.-Analiza-dogmatyczna-i-praktyka-%C5%9Bcigania-100.pdf, [dostęp: 23.03.2023].
Clapsis E., Human Rights and the Orthodox Church in Global World, „Theologia” 2 (2016), s. 113-130.
Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Warszawa 2003.
Hypś S., Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiatr, Warszawa 2012.
Janyga W., Kodeks karny, t. 1: Część szczegółowa. Komentarz, red. M. Królikowski, R. Zaw-łocki, Warszawa 2013.
Karmiris I., Nationalism in the Orthodox Church, “Greek Orthodox Theological Review” XXVI,3 (1981), s. 171-182.
Kręcidło J., Czy Jezus obrażał uczucia religijne pobożnych Żydów, „Ateneum Kapłańskie” 178 (2022) z. 3 (679), s. 448-460.
Ławreszuk M., Prawosławie wobec problemu etnofiletyzmu, „Elpis” 11 (2009), s. 73-102.
Maszkowski, R., Kilka uwag o obrażaniu uczuć religijnych chrześcijan w Niemczech, „Ate-neum Kapłańskie” 178 (2022), s. 504-520.
Mazurek A., Kształtowanie się prawnej ochrony miru domowego na ziemiach polskich, w: Małe Miasta. Dom polski w refleksji badawczej, red. M. Zemło, Biały-stok–Dynów–Supraśl 2021, s. 183-205.
Moschos D., History of the Idea of Democracy in Modern Greek Orthodox Theology, w: Poli-tics, Society and Culture in Orthodox Theology in a Global Age, red. H.-P. Grosshans, P. Kalaitzidis, https://doi.org/10.30965/9783657793792, s. 58-76.
Nikodemos the Hagiorite, Pedalion (the Rudder) of the Metaphorical Ship of the One Holy Catholic and Apostolic Church of the Orthodox Christians, or All the Sacred and Di-vine Canons, red. i tłum. D. Cummings, Chicago 1957.
Nikodim episkop Dalmatinskij (N. Milasz), Pravoslavnoe cerkovnoe pravo, S-Peterburg 1897.
Kalfelis G., Conversion of indictment from malicious blasphemy to insult, Armenopoulos 1987.
Sąd Najwyższy i Kościół prawosławny krytycznie o projekcie „w obronie wolności chrześci-jan”, Ekai, https://www.ekai.pl/sad-najwyzszy-i-kosciol-prawoslawny-krytycznie-o-projekcie-w-obronie-wolnosci-chrzescijan/, [dostęp: 20.02.2023].
Slavov A., Constitutional Tradition and Eastern Orthodoxy: Political-Theological Aspects, w: Politics, Society and Culture in Orthodox Theology in a Global Age, red. H.-P. Grosshans, P. Kalaitzidis, https://doi.org/10.30965/9783657793792, 2022, s. 195-213.
Shreck C., Holy Slight: How Russia Prosecutes For ‘Insulting Religious Feelings’, Radio Free Europe, https://www.rferl.org/a/russia-prosecuting-insults-to-religious-feelings/28678284.html, [dostęp: 12.01.2023].
Stabryła W.M., Wiele złego dokonali… (1 Mch 1,52). Przejawy bezczeszczenia i jego sprawcy, „Ateneum Kapłańskie” 178 (2022) z. 3 (679), s. 428-447.
Velimirowicz N., Tvorenija sviatitelia Nikolaja Serbskogo (Velimirovicha), t. 3, Dukhovnoe vozrozhdenie Evropy, tłum. S. Fonow, Moskva 2006.
Znosko A., Prawosławne prawo kościelne, t. I, Warszawa 1973.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
