UWAGI O PERFORMATYWNOŚCI W TEOLOGII PASTORALNEJ

Sebastian Kießig
https://orcid.org/0000-0001-7152-9778


Abstrakt

Artykuł przedstawia przemyślenia dwóch filozofów języka na temat performatywności w aktach mowy. Następnie konkretyzuje się ich przyjęcie do przepowiadania w posłudze duszpasterskiej oraz wspólną rytualność, a także wskazuje dalsze praktyczno-teologiczne wątki badawcze nad performatywnością w teologii pastoralnej.


Słowa kluczowe

performatywność; akt mowy; Zwiastowanie; rytualizm

ANSORGE, Dirk: Im Schatten der Nationen: Überlegungen zum Defizit einer gesamteuropäi-schen Ritualität. In: KIRSCHNER, Martin (Hrsg.): Europa (neu) erzählen. Inszenierun-gen Europas in politischer, theologischer und kulturwissenschaftlicher Perspektive. Baden-Baden 2022. S.181-194

AUSTIN, John Langshaw: Zur Theorie der Sprechakte (How to do things with words).Stuttgart 2002, S. 25-34

DE BENOIST, Alain: Aufstand der Kulturen: Europäisches Manifest für das 21. Jahrhundert. Aus dem Französischen von Claude Michel und Silke Lührmann. Berlin 22019

DEI VERBUM [=DV]: Konstitution des Zweiten Vatikanischen Konzils über die göttliche Offenbarung. In: AAS 58 (1966) 817-836

ENGEL, Ulrich: Umkämpfter Monotheismus: Politisch-theologische Auseinandersetzungen um neuheidnisch-rechte Semantiken und Positionen im aktuellen Europa-Diskurs. In: KIRSCHNER, Martin (Hrsg.): Europa (neu) erzählen. Inszenierungen Europas in poli-tischer, theologischer und kulturwissenschaftlicher Perspektive. Baden-Baden 2022. S.147-164

FINKELDE, Dominik: Ad hominem. Karl Barths und Walter Benjamins performative Sprach-prophetie. 2010. In: https://www.hfph.de/hochschule/lehrende/prof-dr-dominik-finkelde-sj/artikel-beitraege/pdf-benjamin-u-barth.pdf. Aufgerufen am 27. März 2023

GERHARDS, Albert / KRANEMANN, Benedikt: Einführung in die Liturgiewissenschaft. Darmstadt 2006

GNAN, Benjamin: Konziliare Predigt: Die dogmatische Konstitution über die göttliche Of-fenbarung „Die Verbum“ des Zweiten Vatikanischen Konzils als Quelle homiletischer Wegmarken. Würzburg 2019

HASLINGER, Herbert: Pastoraltheologie, Paderborn 2015, S.410-413

HOFF, Gregor Maria: Performative Theologie. Studien zur fundamentaltheologischen Theo-riebildung. Stuttgart 2022

LEHMANN, Teresa: Demokratiebildung und Rituale in Kindertageseinrichtungen. Berlin 2020

MARSHALL, Douglas. A.: Behavior, Belonging and Belief: A Theory of Ritual Practice. In: Social Theory 20/3. S.360-380

SCHÜßLER, Michael: Nicht ohne die Anderen! Widerständiges zur identitären Umformung des Christentums. In: Lebendige Seelsorge 69 (2018). S.392-399

SEARLE, John: Sprechakte. Ein sprachphilosophischer Essay. Frankfurt a.M. 2004

SENN, Isabelle: Gottes Wort in Menschenwort. Auf dem Weg zu einer Theologie der perfor-mativen Verkündigung. Innsbruck / Wien 2016

STETTER, Manuel: Die Predigt als Praxis der Veränderung. Ein Beitrag zur Grundlegung der Homiletik. Göttingen 2018

WOLLBOLD, Andreas: Die Wissenschaftlichkeit der Theologie, Band 2: Katholische Diszip-linen und ihre Wissenschaftstheorien. Münster 2019. S.279-306

Opublikowane : 2023-12-22


KießigS. (2023). UWAGI O PERFORMATYWNOŚCI W TEOLOGII PASTORALNEJ. Studia Pastoralne, (19), 89-99. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/sp/article/view/16549

Sebastian Kießig 
Berlin  Niemcy
https://orcid.org/0000-0001-7152-9778



Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Polityka opłat za publikację

Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.

3. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).


4. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

5. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).