UDZIAŁ KAROLA WOJTYŁY W PRACACH KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI I JEJ KOMISJI SPECJALISTYCZNYCH (1958–1978)
Abstrakt
The aim of this paper is to present the leading role of Karol Wojtyła in the works of the Episcopal Conference of Poland (ECP) in 1958–1978. Therefore, the main research problem will be a description of Karol Wojtyła’s participation and actual influence on activities of the Episcopal Conference of Poland, together with evaluation of the effects of his activities. The following hypotheses can be formulated. 1) Karol Wojtyła’s influence on works of the Episcopal Conference of Poland evolved along with his changing position in the Episcopate structures (a strong trend for the increasing influence); 2) Karol Wojtyła undertook multi-faceted, multi-directional and multidimensional actions; 3) actions undertook by Karol Wojtyła in the Episcopate of Poland significantly influenced development of relationships between the state and the Church. The studies conducted using the historical (genetic) method and content analyses allow to present the following factual data. Karol Wojtyła played an important role in works of the Episcopal Conference of Poland and its specialist committees. From 1958 (his appointment as the suffragan bishop of Krakow) he was a member of the ECP, and in 1964 (appointment as the Metropolitan Archbishop of Krakow) he joined the top management group – EP Main Committee/Main Board. As a part of the tasks he was appointed then, he prepared pastoral letters and participated in development of relationships with PRL government; he was also responsible for contacts with the Apostolic See and episcopal conferences abroad; and inspired changes in the organisational structure, aims and tasks of the Episcopal Conference of Poland. His participation in works of specialist committees represented an important part of his involvement with the Episcopal Conference of Poland. During twenty years of his service as a bishop Karol Wojtyła was a member of the following commissions: Commission for the Lay Apostolate – chairman in 1966–1978; Subcomission for Studies – chairman in 1967–1970; Commission for Catholic Education – chairman in 1970–1978; Science Council – chairman in 1972–1978; Commission for Christian Ministry – member in 1958–1978; Council Commission – member in 1963–1970; and Vocations Committee – member in 1967–1970. The number and the diversity of proposals, projects, and postulates notified by him prove the unique intellect, organisational skills and leadership skills of the future pope.
skills and leadership skills of the future pope.
Słowa kluczowe
Episkopat Polski; Karol Wojtyła; Konferencja Episkopatu Polski; Komisja Główna/Rada Główna Episkopatu Polski; Komisja Apostolstwa Świeckich; Podkomisja Studiów; Komisja ds. Nauki Katolickiej; Rada Naukowa; Komisja Duszpasterstwa Ogólnego; Komisja Soborowa; Komisja Powołań; Rada ds. Kultury
Bibliografia
I. Źródła archiwalne
Archiwum Konferencji Episkopatu Polski (AKEP):
Archiwum Konferencji Episkopatu Polski, dokument łaciński: Statutum Conferentiae Episcoporum Poloniae, Varsaviae, die 13 februarii Anno 1969.
Archiwum Archidiecezjalne Warszawskie (AAW):
Zespół Sekretariatu Prymasa Polski (SPP):
Protokoły Komisji Głównej/Rady Głównej Episkopatu Polski (KGEP/RGEP)
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/19
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/21
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/22
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/23
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/25
AAW, SPP, Protokoły RGEP, sygn. II 4/27
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/28
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/29
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/30
AAW, SPP, Protokoły KGEP, sygn. II 4/31
Protokoły Konferencji Episkopatu Polski (KEP)
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/183
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/184
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/187
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/204
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/219
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/220
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/221
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/222
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/225
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/226
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/227
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/229
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/232
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/233
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/234
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/235
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/236
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/241
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/242
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/243
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/245
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/246
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/247
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/248
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/252
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/259
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/260
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/263
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/264
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/267
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/269
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/270
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/276
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/277
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/279
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/282
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/284
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/292
AAW, SPP, Protokoły KEP, sygn. II 4/294
AAW, SPP, teczka: Sobór Watykański II. Sesje polskich ojców soborowych (od 29 IX 1963 r. do 4 XII 1965 r.)
II. Żródła drukowane
Białkowski M., Protokoły konferencji polskich ojców soborowych. Zbiór dokumentów 1962–1965, Lublin 2019.
Biskupi polscy na pięćsetną rocznicę śmierci świętego Jana z Kęt, profesora Uniwersytetu Krakowskiego, w Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Casaroli A., Pamiętniki. Męczeństwo cierpliwości. Stolica Święta i kraje komunistyczne, tłum. T. Żeleźnik, Warszawa 2001.
Deklaracja w sprawie wychowania katolickiej młodzieży w Polsce, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Duszpasterski Synod Archidiecezji Krakowskiej 1972–1979, t. 1: Przebieg prac synodalnych. Dokumenty synodu, t. 2: Dokumentacja, Kraków 1985.
Głos biskupów polskich w obronie zagrożonego bytu narodu, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Lasota M., Donos na Wojtyłę. Karol Wojtyła w teczkach bezpieki, Kraków 2006.
List pasterski Episkopatu Polski na rozpoczęcie roku posoborowego, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu o wolności religijnej jako podstawie normalizacji stosunków pomiędzy państwem a Kościołem, w: P. Raina, Kościół w PRL. Dokumenty, t. 2, Poznań 1995.
Protest Episkopatu Polski skierowany do Rady Państwa w sprawie znieważenia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej przez władze administracyjne oraz gwałcenia uczuć religijnych, w: P. Raina, Kościół w PRL. Dokumenty, t. 2, Poznań 1995.
Skrzypczak R., Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II. Zbiór wystąpień, Warszawa 2011.
Słowo biskupów polskich z Milenijnej Konferencji Episkopatu przy grobie św. Wojciecha w Gnieźnie, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Słowo Episkopatu Polski o wydarzeniach marcowych, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Słowo pasterskie biskupów w Uroczystość Świętej Rodziny, w: Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
Teczki Wojtyły, wyb., oprac. i red. C. Wilanowski, Warszawa 2003.
Wojtyła K., Kazania 1962–1978, Kraków 1979.
Wojtyła K., Kościół w tajemnicy Odkupienia. Interpretacja Vaticanum II, wyb. i oprac. A. Dobrzyński, Rzym 2012.
Wojtyła K., Nauczyciel i Pasterz, t. 1: Listy pasterskie – Komunikaty – Zarządzenia 1959–1978, zebr. i oprac. M. Jagosz, Rzym 1987.
Wojtyła K., Nauczyciel i Pasterz, t. 2: Memoriały i pisma do rządu i władz administracyjnych 1959–1978, zebrał i oprac. M. Jagosz, Kraków 1998.
Wojtyła K., Odnowa Kościoła i świata. Refleksje soborowe, wyb. i oprac. A. Dobrzyński, Rzym 2014.
Wojtyła K., Vaticanum II czas twórczego myślenia. Wypowiedzi soborowe, wyb. i oprac. A. Dobrzyński, Rzym 2014.
III. Opracowania
Bejze B., Kronika Soboru Watykańskiego II, Częstochowa 2000.
Białkowski M., Od bulli «Episcoporum Poloniae coetus» do wyboru Kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Druga faza recepcji Soboru Watykańskiego II w Polsce (1972–1978), w: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim, t. 3: 1972–1978, red. M. Siedziako, Z. Stanuch, G. Wejman, Szczecin–Warszawa 2018.
Białkowski M., Od Vaticanum II do bulli «Episcoporum Poloniae coetus». Pierwsza faza recepcji Soboru Watykańskiego II w Polsce (1966–1972) – wybrane zagadnienia, w: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim, t. 2: 1956–1972, red. M. Siedziako, Z. Stanuch, G. Wejman, Szczecin–Warszawa 2017.
Białkowski M., Początki odnowy posoborowej w Kościele katolickim w Polsce (do 1972 roku). Zarys wybranych problemów, „Nasza Przeszłość”, 128 (2017).
Białkowski M., Wokół Soboru Watykańskiego II. Studia i szkice, Toruń 2016.
Dyduch J. M., Kardynał Karol Wojtyła w służbie Konferencji Episkopatu Polski, Kraków 2007.
Dyduch J. M., Kardynał Karol Wojtyła w służbie Kościołowi Powszechnemu. Udział w pracach Kurii Rzymskiej i Synodów Biskupich, Kraków 1998.
Dyduch J. M., Kształt prawny Konferencji Episkopatu Polski, „Prawo Kanoniczne” 2013, nr 2 (56).
Dyduch J. M., Rola Kardynała Karola Wojtyły w pracach Komisji Apostolstwa Świeckich, w: Karol Wojtyła jako biskup krakowski, red. T. Pieronek, R. Zawadzki, Kraków 1988.
Dyduch J. M., Troska kard. Karola Wojtyły o wolność nauki, „Annales Canonici” 9 (2013).
Dyduch J. M., Udział kardynała Karola Wojtyły w pracach Kongregacji Wychowania Chrześcijańskiego, „Roczniki Nauk Prawnych”, t. VII, 1997.
Dyduch J. M., Udział kardynała Karola Wojtyły w pracach Rady Świeckich, „Prawo Kanoniczne. Kwartalnik Prawno-Historyczny”, 1996, nr 39/1-2.
Dyduch J. M., Wkład kardynała Karola Wojtyły w dzieło I Synodu Biskupów w 1967 r., „Prawo Kanoniczne. Kwartalnik Prawno-Historyczny”, 1996, nr 39/3-4.
Dziwisz S., Świadectwo. Stanisław Dziwisz w rozmowie z Gian Franco Svidercoschim, przekł. M. Wolińska-Riedi, Warszawa 2008.
Góralski W., Wydział teologiczny na uniwersytecie. Aspekt historyczny i prawny, „Studia Nauk Teologicznych PAN”, t. 3(2008): Teologia na uniwersytecie, s. 38;
Halík T., Wierny w czasie i wieczności. Josef Zvěřina 1913–1990, w: idem, Wyzwoleni, jeszcze nie wolni, Poznań 1997.
Jan Paweł II, Dar i tajemnica, Kraków 1996.
Jan Paweł II, Wstańcie, chodźmy!, Kraków 2004.
Kakowski A., Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki, wstęp kard. J. Glemp, Prymas Polski, red. i oprac. T. Krawczak, R. Świętek, Kraków 2000.
Kalendarium życia Karola Wojtyły, oprac. A. Boniecki, wyd. I – Kraków 1983, wyd. II – Kraków 2000.
Kantor R., Rola Konferencji Biskupów w działalności apostolskiej w świetle listów pasterskich, „Textus et Studia”, nr 2 (2)2015.
Karol Wojtyła jako biskup krakowski, red. T. Pieronek, R. M. Zawadzki, Kraków 1988.
Kubiś A., Papieski Wydział Teologiczny w Krakowie w latach 1954–1981, Kraków 2005.
Kubiś A., III Kongres Teologów Polskich: 14-16 IX 1976 r., „Studia Theologica Varsaviensia” 1977, nr 15/2.
Ku prawdzie i wolności. Komunistyczna bezpieka wobec kard. Karola Wojtyły, red. J. Marecki, F. Musiał, seria „Niezłomni”, Kraków 2009.
Lasota M., Wojtyła na podsłuchu, Kraków 2014.
Mariański J., Apostolstwo świeckich w Kościele, w: W dwudziestolecie Soboru Watykańskiego II. Recepcja, doświadczenia, perspektywy, red. J. Homerski, F. Szulc, Lublin 1987.
Morawiec E., Kongres teologów polskich w Lublinie, „Studia Philosophiae Christianae” 1972, nr 8/2.
Moskwa J., Droga Karola Wojtyły, t. 1: Na tron Apostołów 1920–1978, Warszawa 2014.
Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956, Warszawa 2008.
Pest Cz., Kardynał Edmund Dalbor (1869–1926), pierwszy prymas Polski Odrodzonej, Poznań 2004.
Pietrzak J., Pełnia prymasostwa. Ostatnie lata prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda (1945–1948), t. 1-2, Poznań 2009.
Smoliński M. G., Biskup Negocjator Zygmunt Choromański (1892–1968). Biografia niepolityczna?, Warszawa 2014.
Stefan Kardynał Wyszyński, Karol Kardynał Wojtyła. Spotkania w Republice Federalnej Niemiec, Poznań 1979.
Stępień M., Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne, Łomża 2014.
Synod krakowski odczytany na nowo. Materiały z sympozjum „Duszpasterski Synod Archidiecezji Krakowskiej 1972–1979 XXV lat od zakończenia” zorganizowanego przez Instytut Prawa Kanonicznego Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie dnia 8 czerwca 2004 r., red. A. Chrapkowski, A. Wójcik, Kraków 2005.
Szczepaniak J., Kościelny ośrodek akademicki w Krakowie w wizji i działaniu Karola Wojtyły (1959–1978), „Textus et Studia”, nr 2(6) 2016.
Wąsowicz J., Kardynał Štěpán Trochta SDB – więzień dwóch systemów totalitarnych, „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie”, 7 (2017).
Wilk S., Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918–1939, Lublin 1992.
Woźniakowski J., Świeccy, Kraków 1987.
Zakrzewski T. P., Wspomnienia, wyd. i oprac. M. M. Grzybowski, Ciechanów–Płock 2016.
Żaryn J., Dzieje Konferencji Episkopatu Polski w zarysie (1919–1945–1989–2000), w: Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945–2000, wstęp i oprac. J. Żaryn, Poznań 2006.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
