INSTRUMENTALNE TRAKTOWANIE BIBLII W NOWYCH RUCHACH RELIGIJNYCH
Abstrakt
Artykuł przedstawia instrumentalne podejście do Biblii występujące w nowych ruchach religijnych, czyli wewnętrznie zróżnicowanych organizacjach, które powstały na przełomie lat 60. i 70. XX stulecia. Oferują one pewien rodzaj odpowiedzi na fundamentalne pytania natury religijnej, duchowej, filozoficznej. Wywierają znaczący wpływ na życie swoich wyznawców. W kwestii interpretacji Pisma Świętego charakteryzują się podejściem ahistorycznym, irracjonalnym, symbolicznym. Nadają tekstom biblijnym własną treść oraz wyciągają wnioski sprzeczne z eklezjalną hermeneutyką.
Słowa kluczowe
Biblia; instrumentalne traktowanie; nowe ruchy religijne
Bibliografia
Barker E., Nowe ruchy religijne, wyd. 2, Kraków 2012.
Biblia, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976, kol. 376-415.
Biblia, w: Ilustrowany leksykon wiedzy religijnej, red. Z. Sobolewski, A. Sochal, S. Budzyński i in., Warszawa 2010, s. 57.
Biblia, w: Słownik nauki religii, wyd. 2, red. J. Szpet, B. Walczak, Poznań 2003, s. 37-39.
Chrzczonowicz P., Sekty destrukcyjne. Wybrane zagadnienia prawne, kryminologiczne i społeczne, Toruń 2013.
Dreyfus F., Czy Jezus wiedział, że jest Bogiem?, Poznań 1995.
Jankowski A., Królestwo Boże w przypowieściach, wyd. 4, Kraków 2003.
Jelonek T., Wprowadzenie do lektury Biblii, Kraków 2007.
Mariański J., Wiara i wierzenia Polaków w niestabilnej nowoczesności. Analiza socjologiczna, Lublin 2014.
Masson H., Słownik herezji w Kościele katolickim, Katowice 1993.
Mrówka A., Sekty wyzwaniem dla Kościołów chrześcijańskich, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 24,1 (2005), s. 41-53.
Mrówka A., Założenia religijno-moralne sekt i nowych ruchów religijnych opartych na gnozie i neognozie w refleksji teologów katolickich ostatnich dwudziestu pięciu lat, Kraków 2004.
Nowak W., Sekty w Polsce a młodzież. Przewodnik, Olsztyn 1994.
Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele, w: Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzem biblistów polskich, red. R. Rubinkiewicz, Warszawa 1999, s. 24-100.
Pasek Z., Nowe ruchy religijne a sekty. Terminologiczne rozważania religioznawcy, w: Mazur M., Pasek Z., Potocki A. i in., Nowy ruch religijny czy sekta?, Warszawa 2004, s. 9-19.
Pasek Z., Ugrupowania religijnego pogranicza, w: Sekty jako wyzwanie społeczne i religijne, red. W. Nowak, S. Ropiak, Olsztyn 2005, s. 79-88.
Pawłowicz Z., Leksykon Kościołów, ruchów religijnych i sekt w Polsce, Częstochowa 2008.
Pawłowicz Z., Sekty w Polsce, Gdańsk 2000.
Pietkiewicz R., Gdy otwierasz Biblię, Wrocław 1995.
Riparelli E., Herezje chrześcijańskie. Dawne i współczesne, Warszawa 2008.
Rosik M., Podstawowe zasady osobistej lektury Biblii, w: Manipulacja Biblią, red. W. M. Stabryła, Tychy 2011, s. 13-27.
Rosik M., Zagrożenia przy lekturze Biblii, w: Manipulacja Biblią, red. W.M. Stabryła, Tychy 2011, s. 29-39.
Rubinkiewicz R., Biblia, w: Wielka Encyklopedia PWN, t. 3, Warszawa 2001, s. 566-572.
Sawicki D., Sekty jako problem duszpasterski, „Elpis” 7 (2005), z. 11-12, s. 67-90.
Sekty albo nowe ruchy religijne. Wyzwanie duszpasterskie, „L’Osservatore Romano” 7 (1986), nr 5, s. 3-6.
Stabryła W.M., Między interpretacją a manipulacją: unarzędziowienie Biblii u świadków Jehowy, w: Manipulacja Biblią, red. W.M. Stabryła, Tychy 2011, s. 199-216.
Stabryła W.M., Wstęp, w: Manipulacja Biblią, red. W.M. Stabryła, Tychy 2011, s. 9-10.
Starmach P., Kościół pontyfikatu Jana Pawła II wobec zjawiska sekt i nowych ruchów religijnych jako problemu duszpasterskiego, Kraków 2014.
Stawiński P., Czy sekty zniewalają? Kontrowersje wokół nowych ruchów religijnych i kultów, w: Rodzinne i pozarodzinne środowiska wychowawcze (szkice historyczno-pedagogiczne), red. A. Siedlaczek-Szwed, I. Wagner, Częstochowa 2002, s. 195-220.
Szuppe P., Nowe ruchy religijne z perspektywy teologiczno-duszpasterskiej Kościoła katolickiego, Lublin 2017.
Urban J., Parafia wobec problemu sekt, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 2005, nr 10, s. 229-236.
Vernette J., Sekty, Warszawa 1998.
Wańka A., Użytek czyniony z Biblii w sektach ezoterycznych, „Ateneum Kapłańskie” 157 (2011), z. 3, s. 423-439.
Wojciechowski M., Interpretacja czy manipulacja?, w: Manipulacja Biblią, red. W.M. Stabryła, Tychy 2011, s. 41-50.
Zivi P., Poujol J., Nadużycia duchowe. Ich identyfikacja i towarzyszenie osobom wykorzystanym, Kraków 2010.
Zwoliński A., Sekty… Dlaczego?, Warszawa 2001.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
