Zarys psychologii ogólnej Paula Natorpa według Allgemeine Psychologie in Leitsätzen zu akademischen Vorlesungen
Abstract
W 1904 roku Paul G. Natorp (1854-1924) publikuje swoje wykłady z psychologii ogólnej. W artykule wykazuję, iż ta stricte filozoficzna, a zarazem systematyczna praca opisuje istotne w życiu intelektualnym Europy przełomu XIX i XX wieku, zagadnienia psychologizmu i psychologii, które niemiecki myśliciel ujmuje zgodnie z założeniami filozofii transcendentalnej. Spoglądając z perspektywy przedstawiciela – krytykującej psychologizm, idealistycznej – marburskiej szkoły neokantyzmu, Natorp kreśli filozoficzny profil przedmiotu i metody psychologii; koncentruje swoje rozważania na nośnym problemie rozumienia świadomości, wyróżniając następujące jej elementy: treść świadomości, świadome Ja oraz wzajemny stosunek treści świadomości i świadomego Ja. Swoje analizy przeprowadza oddolnie (fizjologia) obrazując mechanikę działania systemu nerwowego człowieka. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o krytyczną wykładnię projektu psychologii ogólnej Paula Natorpa z zaakcentowaniem poznawczo-relacyjnej funkcji świadomości (Bewusstsein).
References
Arlt G.: Subjektivität und Wissenschaft. zur Psychologie des Subjekts bei Natorp und Husserl. Würzburg 1985.
Hanuszkiewicz W.: Filozofia Hermanna Cohena w perspektywie sporu o jedność metody transcendentalnej. Warszawa 2011.
Kant I.: Krytyka czystego rozumu. Tłum. R. Ingarden. Kęty 2001.
Kern I.: Husserl und Kant. Eine Untersuchung über Husserls verhältnis zu Kant und zum Neukantianismus. Den Haag 1964.
Kilijanek M.: Kant. Samoświadomość i poznanie dyskursywne. Poznań 2000.
Kubalica T.: Świadomość jako relacja w ujęciu Paula Natorpa. W: Studia Philosophica Wratislaviensia. Vol. VI, fasc. 4 (2011), s. 23–35.
Mołczanow A.: Psychologizm – antypsychologizm w logice. O co chodzi tak naprawdę w sporze pomiędzy psychologizmem a antypsychologizmem. W: Sofia nr. 8 2008.
Musioł A.: Neokrytyczna gnoseologia szkoły marburskiej. Ujęcia Paula Natorpa. W: „Folia Philosophica” 32. Katowice 2014.
Natorp P.: Allgemeine Psychologie in Leitsätzen zu akademischen Vorlesungen. Marburg 1904.
Noras A.J.: Pojęcie samoświadomości w filozofii świadomości Paula Natorpa. W: „Folia Philosophica” 32, Katowice 2014.
Oberer H.: Transzendentalsphäre und konkrete Subjektivität. Ein zentrales Thema der neueren Transzendentalphilosophie. In: Materialien zur Neukantianismus-Diskussion. Hrsg. Von H.-L. Ollig. Darmstadt 1987.
Tatarkiewicz W.: Szkoła marburska i jej idealizm. Tłum. P. Parszutowicz. Kęty 2010.
Uniwersytet ŚLąski, Wydział Nauk Społecznych Poland
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
