Rwanda z reportaży Jeana Hatzfelda – czytana przez różnie formułowane definicje ludobójstwa
Abstrakt
The present essay reflects upon the outstanding, from the reporter’s craft point of view, and unprecedented when it comes to empathy (which sometimes borders on European, colonial
complicity) books by Jean Hatzfeld (born 1949), which consist of five volumes on Rwanda: Dans le nu de la vie. Récits des marais rwandais (2000), Une saison de machettes (2002), La stratégie des antilopes: récits (2007), Engelbert des collines (2014), Un papa de sang (2015).
Various definitions of genocide (starting with the notion itself, authored by criminal lawyer, a Polish Jew Rafał Lemkin (1900–1959)), that were also formulated ad hoc in works of art (the
case of a feature film by Joanna Kos-Krauze and Krzysztof Krauze Ptaki śpiewają w Kigali [Birds Are Singing in Kigali]) prove to be a kind of Ariadne’s thread.
Embedding Hatzfeld’s reportages in the context of the notion of genocide aims at broadening the field of associations for both, the narrator himself and his Rwandan interlocutors, who
sporadically and comparatively/by way of comparison refer to the Shoah.
Słowa kluczowe
Rwanda; ludobójstwo; Jean Hatzfeld; reportaż; narracja
Bibliografia
Białoszewski M.: „Oho” i inne wiersze opublikowane po 1980 roku. Warszawa 2000.
Hatzfeld J.: Engelbert z rwandyjskich wzgórz. Przeł. J. Giszczak. Wołowiec 2015.
Hatzfeld J.: Nagość życia. Opowieści z bagien Rwandy. Przeł. J. Giszczak. Wołowiec 2011.
Hatzfeld J.: Sezon maczet. Przeł. J. Giszczak. Wołowiec 2012.
Hatzfeld J.: Strategia antylop. Przeł. J. Giszczak. Wstęp O. Stanisławska. Wołowiec 2012.
Hatzfeld J.: Więzy krwi. Przeł. J. Giszczak. Wołowiec 2017.
Hueckel M., Śliwiński T.: Notatki z podróży. Ruanda. W: Kulturowe wymiary ludobójstwa. Red. R.F. Muniak. Łódź 2012, s. 101–133.
Kowalczyk I.: Estetyzowanie Holocaustu? „Artmix” 2008, nr 18 (8). Dostępne w Internecie: http://www.obieg.pl/artmix/4139 [data dostępu: 20.06.2020].
Kuczyńska-Koschany K.: Blizny po bliźnim, blizny po sobie samym w poezji Ryszarda Krynickiego. W: K. Kuczyńska-Koschany: Interlinie w ciemności. Jednak interpretacja. Kraków 2012, s. 15–29.
Lang B.: Nazistowskie ludobójstwo. Akt i idea. Przeł. A. Ziębińska-Witek. Lublin 2006.
Miłosz C.: Biedny chrześcijanin patrzy na getto. W: C. Miłosz: Wiersze wszystkie. Kraków 2011, s. 211.
Roszman A.: Literacka poetyzacja obrazu ludobójstwa w Ruandzie (na przykładzie reportaży Jeana Hatzfelda). W: Kulturowe wymiary ludobójstwa. Red. R.F. Muniak. Łódź 2012, s. 135–148.
Różewicz T.: Ocalony. W: T. Różewicz: Utwory zebrane. T. 7: Poezja 1. Wrocław 2005, s. 21.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-1671-2278
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
