Co w Polsce wiemy o blokadzie Leningradu?
Abstrakt
Prezentowany artykuł zawiera obszerny komentarz do tłumaczenia niektórych fragmentów książki Etyka blokady. Wyobrażenia o moralności w Leningradzie w latach 1941–1942 [Блокадная этика: представление о морали в Ленинграде в 1941–1942 гг.] Siergieja Jarowa. Autorka szkicu pokazuje, jak zmieniła się optyka postrzegania oblężenia w Rosji w okresie powojennym, zwłaszcza po upadku Związku Radzieckiego. Na tym tle prezentowane są polskie publikacje poświęcone blokadzie Leningradu.
Słowa kluczowe
oblężenie Leningradu; katastrofa humanitarna; Siergiej Jarow; mikrohistoria; (post)pamięć
Bibliografia
Adamowicz A., Granin D.: Księga blokady. Przeł. W. Bieńkowska. Warszawa 1982; wyd. II – 1988.
Adamowicz A., Granin D.: W oblężonym Leningradzie. Dramatyczne wspomnienia. Przeł. A. Wrzosek. Warszawa 2011.
Czyżowa J.: Hitler chciał pokonać Leningrad głodem i zimnem. A Stalin nienawidził tego miasta i nie pomógł oblężonym. „Gazeta Wyborcza” z 13 czerwca 2020 r. Dostępne także w Internecie: https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,26025505,hitler-chcialpokonac-leningrad-glodem-i-zimnem-a-stalin.html [data dostępu: 17.07.2020].
Czyżowa J.: Zakłamywana pamięć o tragedii i blokadzie Leningradu. „Plus Minus” z 14 września 2019 r. Dostępne także w Internecie: https://www.rp.pl/Plus-Minus/309139981-Jelena-Czyzowa-Zaklamywana-pamiec-o-tragedii-i-blokadzie-Leningradu.html [data dostępu: 17.07.2020].
Frejdenberg O., Pasternak B.: Na całe życie: listy 1910–1954. Przeł. W. Grajewski. Warszawa 2014.
Komisaruk E.: Blokada Leningradu i postpamięć w powieści Jeleny Czyżowej „Город, написанный по памяти”. „Przegląd Rusycystyczny” 2020, nr 3, s. 130–141.
Leociak J.: Osobliwe zrządzenie Opatrzności Bożej… Polska pamięć Zagłady w perspektywie katolicko-narodowej. „Teksty Drugie” 2016, nr 6, s. 122–152.
Lichaczow D.: Wspomnienia. Przeł. B. Żyłko. Warszawa 2016.
Mach A.: Świadkowie świadectw. Postpamięć zagłady w polskiej literaturze najnowszej. Warszawa–Toruń 2016.
Muchina L.: Dziennik czasu blokady. Zapiski nastolatki z oblężonego Leningradu. Przeł. A. Wołodźko-Butkiewicz. Warszawa 2014.
Oblężone. Przeł. A. Knyt, E. Milewska-Zonn. Wybór i oprac. A. Knyt. Warszawa 2011; wyd. II – 2013.
Pawletko B.: Blokada Leningradu i jej reprezentacje w świetle innych doświadczeń granicznych. Katowice 2016.
Pawletko B., Waligórska-Olejniczak B.: Współczesne kino rosyjskie w obliczu traum wojennych. Kontekst literacki i kulturowy. Katowice 2020.
Peri A.: Leningrad. Dzienniki z oblężonego miasta. Przeł. G. Siwek. Kraków 2019.
Próchniak P.: Miejsca nieistnienia (wypisy). W: Pamięć i afekty. Red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz. Warszawa 2014, s. 491–510.
Przyślijcie cukierki. Z Julią Kantor, rosyjską historyczką i publicystką, rozmawia Justyna Prus-Wojciechowska. „Nowa Europa Wschodnia” 2014, nr 2. Dostępne w Internecie: http://www.new.org.pl/1798-przyslijcie-cukierki [data dostępu: 16.07.2020].
Reid A.: Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941–1944. Przeł. W. Tyszka. Kraków 2012.
Sendyka R.: Miejsca, które straszą (afekty i nie-miejsca pamięci). W: Pamięć i afekty. Red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz. Warszawa 2014, s. 285–307.
Tomczok M.: Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura. Warszawa 2017.
Voroncova T.: Alexis Peri. The War Within: Diaries from the Siege of Leningrad. MA: Harvard University Press, 2017 [review]. „Laboratorium” 2017, nr 9 (3), s. 169–172.
Yarov S.: Leningrad, 1941–42: Morality in a City under Siege. Transl. A. Tait. Cambridge, UK–Malden, US 2017.
Алексеев А.: Человек, родившийся после войны, но эту войну переживший. http://www.cogita.ru/a.n.-alekseev/andrei-alekseev-1/chelovek-rodivshiisya-posle-voinyno-etu-voinu-perezhivshii [12.07.2020].
Барскова П.: Блокадные после. Москва 2019.
Барскова П.: Живые картины. Санкт-Петербург 2014.
Барскова П.: Седьмая щелочь: тексты и судьбы блокадных поэтов. Санкт-Петербург 2020.
Блокада. Свидетельства о ленинградской блокаде. Хрестоматия. Сост. Полина Барскова. Москва 2017.
Дмитриев А.: Сведения и свидетельства: Сергей Яров – историк блокады. «Непри-косновенный запас» 2019, 5. https://magazines.gorky.media/nz/2019/5/svedeniyai-svidetelstva-sergej-yarov-istorik-blokady.html [21.07.2020].
Долин А.: На YouTube выходит «Праздник» – комедия про Новый год в блокадном Ленинграде. https://meduza.io/feature/2018/12/31/na-youtube-vyhodit-prazdnikkomediya-pro-novyy-god-v-blokadnom-leningrade-anton-dolin-rasskazyvaet-nadchem-na-samom-dele-smeyutsya-v-filme [28.07.2020].
Кто ел досыта в блокадном Ленинграде. https://zen.yandex.ru/media/news.ru/kto-eldosyta-v-blokadnom-leningrade-5c4dbc7b364f1f00acc1cdec [28.07.2020].
Лаврентьева О.: Сурвило. Санкт-Петербург 2020.
«Они у меня в голове поселились и живут». Интервью Катерины Гордеевой с Сергеем Яровым. http://www.sinergia-lib.ru/index.php?page=yarov_s_v [21.07.2020].
Ушакин С., Махотина Е., Габович М., Ломагин Н., Хлевнюк Д., Киршенбаум Л., Сандомирская И.: Память о блокаде, блокада памяти. «Неприкосновенный запас» 2019, 5. https://magazines.gorky.media/nz/2019/5/pamyat-o-blokade-blokada-pamyati.html [22.07.2020].
«Я все выдумал! И надеюсь, что имею на это право в нашей стране». Режиссер Алексей Красовский – о своей комедии «Праздник», действие которой происходит в блокадном Ленинграде. https://meduza.io/feature/2018/10/15/ya-vsevydumal-i-nadeyus-chto-imeyu-na-eto-pravo-v-nashey-strane [27.07.2020].
Яров C.: Блокадная этика. Представления о морали в Ленинграде в 1941–1942 гг. Москва 2013.
Яров C.: Повседневная жизнь блокадного Ленинграда. Москва 2013.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
