Powroty niemożliwe, powroty nieuniknione – konwencjonalność i topiczność w prozie Miriam Akavii
Abstrakt
Artykuł zawiera rozważania na temat prozy Miriam Akavii, przede wszystkim na podstawie jej ostatniej książki Moje powroty, opublikowanej w 2005 roku. Głównym tematem twórczości Akavii była jej biografia: przedwojenne dzieciństwo w Krakowie, doświadczenia z czasów okupacji, Zagłada oraz życie w Izraelu po II wojnie światowej. Pisarka wykorzystywała tradycyjne metody twórcze, używała konwencjonalnych środków wyrazu oraz rozpoznawalnej topiki jako medium dla wyrażenia przywiązania do wartości, którym pozostała wierna: domu, rodziny, ojczyzny (starej i nowej) oraz rodzinnego miasta Krakowa.
Słowa kluczowe
Holokaust; topos; konwencja; dom; ojczyzna
Bibliografia
Abramowska J.: Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich. „Pamiętnik Literacki” 1982, z. 1–2, s. 3–23.
Akavia M.: Moje powroty. Kraków 2005.
Baer U.: Umiejscowić pamięć: współczesna fotografia, Holokaust i tradycja pejzażu. Przeł. R. Sendyka. W: Pamięć i afekty. Red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz. Warszawa 2014, s. 245–284.
Czermińska M.: Tożsamość kształtowana w pamięci miejsca. W: Kulturowa historia literatury. Red. A. Łebkowska, W. Bolecki. Warszawa 2015, s. 145–160.
Delaperrière M.: Miejsca pamięci czy pamięć miejsc. Kilka refleksji na temat uobecniania przeszłości w literaturze współczesnej. W: Kulturowa historia literatury. Red. A. Łebkowska, W. Bolecki. Warszawa 2015, s. 161–172.
Famulska‑Ciesielska K.: Polacy, Żydzi, Izraelczycy: tożsamość w literaturze polskiej w Izraelu. Toruń 2008.
Grynberg H.: Pokolenie Szoa. „Odra” 2002, nr 4, s. 37–49.
Leociak J.: Na obu brzegach. „Nowe Książki” 1994, nr 3, s. 70–71.
Prokop‑Janiec E.: Warsztat historyka literatury pogranicza. Na przykładzie badań nad literaturą rosyjsko‑żydowską. W: Kulturowa historia literatury. Red. A. Łebkowska, W. Bolecki. Warszawa 2015, s. 133–144.
Przymuszała B.: Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci. Poznań 2016.
Sendyka R.: Pryzma – zrozumieć nie‑miejsce pamięci. W: Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria. Red. D. Czaja. Wołowiec 2013, s. 278–299.
Tarnowska B.: „Bejn polanit le‘iwrit”. O polsko‑hebrajskim bilingwizmie literackim w Izraelu (rekonesans). „Wielogłos” 2016, nr 2 (28), s. 99–123.
Traba R.: Procesy zbiorowego pamiętania i zapominania. Trzy przypadki i ich konsekwencje dla badania pamięci zbiorowej. W: Pamięć i afekty. Red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz. Warszawa 2014, s. 367–394.
Wolski P.: Myśli różne o ogrodach (koncentracyjnych). „Narracje o Zagładzie” 2016, nr 2, s. 7–11.
Żurek S.J.: Miriam Akavia. W: Leksykon kultury polskiej poza krajem od roku 1939. T. 1. Red. K. Dybciak, Z. Kudelski. Lublin 2000, s. 6–8.
Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0001-8918-5264
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
