SYNODALNOŚĆ WE WSPÓLNOTACH NIEKATOLICKICH INSPIRACJĄ DLA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO?
Abstrakt
Artykuł prezentuje formy synodalności w poszczególnych nurtach chrześcijaństwa: w Kościołach wschodnich (prawosławnych i orientalnych), starokatolickich, anglikańskich, luterańskich, reformowanych, metodystycznych oraz ewangelikalnych. Wskazane zostały główne mechanizmy funkcjonujące w odmiennych denominacjach oraz ich teologiczne uzasadnienie. To doświadczenie może być inspiracją dla katolickich poszukiwań przeżywania synodalności i współodpowiedzialności wszystkich ochrzczonych za życie i misję wspólnoty.
Tekst zawiera przykładowe modele synodalności w określonych grupach Kościołów i wspólnot chrześcijańskich, a jednocześnie usiłuje sformułować postulaty do dyskusji w Kościele katolickim. Z jednej strony więc praca ma charakter sprawozdawczy i systematyzujący, a z drugiej może prowokować do rozmowy o synodzie i synodalności jako normalnym funkcjonowaniu wspólnoty ochrzczonych.
Słowa kluczowe
synodalność; synod; świeccy; ekumenizm; wielokształtność chrześcijaństwa
Bibliografia
Altkatholische Kirche Österreichs, Unsere Organisation, https://altkatholiken.at/altkatholischer-glaube#organisation [dostęp: 02.06.2022].
Biserica Ortodoxă Română, Adunarea Națională Bisericească, https://patriarhia.ro/adunarea-naionala-bisericeasca-25.html [dostęp: 05.06.2022].
Българска Православна Църква, Устав на Българската Православна Църква – Българска Патриаршия, https://bg-patriarshia.bg/statute [dostęp: 05.06.2022].
Centrum Informacyjne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, Synod Kościoła, https://bik.luteranie.pl/pl/synod_kosciola.html [dostęp: 15.06.2022].
Centrum Informacyjne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, Rada Synodalna, https://bik.luteranie.pl/pl/rada_synodalna.html [dostęp: 15.06.2022].
Centrum Informacyjne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, Konsystorz, https://bik.luteranie.pl/pl/konsystorz.html [dostęp: 15.06.2022].
Christkatholisce Kirche der Schweiz, Nationalsynode, https://christkatholisch.ch/post/organisation/nationalsynode/ [dostęp: 02.06.2022].
Christkatholisce Kirche der Schweiz, Synodalrat, https://christkatholisch.ch/post/organisation/nationalsynode/ [dostęp: 02.06.2022].
Den Norske Kirke, Om Kirkerådet, https://kirken.no/nb-NO/om-kirken/slik-styres-kirken/kirkeradet/omkirkeradet/ [dostęp: 15.06.2022].
Εκκλησία της Κύπρου, Διοικητική Διάρθρωση και Στοιχεία Επικοινωνίας, https://archive.churchofcyprus.org.cy/article.php?articleID=279 [dostęp: 22.06.2022].
Εκκλησία της Κύπρου, Ιεραρχια, https://churchofcyprus.org.cy/ierarxia [dostęp: 15.06.2022].
Evangelische Kirche in Deutschland, Kammern der EKD, https://www.ekd.de/Kammern-10782.htm [dostęp: 15.06.2022].
Evangelische Kirche in Deutschland, Kirchenkonferenz der EKD, https://www.deepl.com/translator?il=pl [dostęp: 15.06.2022].
Evangelische Kirche in Deutschland, Rat der EKD, https://www.ekd.de/Rat-10774.htm [dostęp: 15.06.2022].
Evangelische Kirche in Deutschland, Synode der EKD, https://www.ekd.de/synode-der-ekd-10772.htm [dostęp: 15.06.2022].
Folkekirken, Om folkekirken, https://www.folkekirken.dk/om-folkekirken [dostęp: 20.06.2022].
Główne zasady wiary i ustrój Kościoła Maryawickiego, Płock 1927.
Katholisches Bistum der Alt-Katholiken in Deutschland, Die Synode, https://www.alt-katholisch.de/unsere-kirche/das-bistum/synode/ [dostęp: 02.06.2022].
Katholisches Bistum der Alt-Katholiken in Deutschland, Leitung unter Mitwirkung und Mitentscheidung, https://www.alt-katholisch.de/unsere-kirche/das-bistum/bischof/ [dostęp: 02.06.2022].
Katolicki Kościół Narodowy w Polsce, Doktryna Kościoła. Katechizm, https://www.kkn-poland.com.pl/wp-content/uploads/2020/07/Katechizm-KKN2020.pdf
Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Statuti i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, https://orthodoxalbania.org/2020/en/2015/03/24/statuti-i-kishes-orthodhokse-autoqefale-te-shqiperise-d62/ [dostęp: 22.06.2022].
Konfesja Westminsterska, www.teologia.protestanci.org/artykuly/art56.php [dostęp: 27.10.2015].
Kościół Boży w Chrystusie, Statut Kościoła Bożego w Chrystusie, http://kbwch.pl/wp-content/uploads/2019/07/STATUT-KBWCH.pdf [dostęp: 10.06.2022].
Kościół Chrystusowy w Rzeczpospolitej Polskiej, Statut Kościoła Chrystusowego w Rzeczypospolitej Polskiej, http://chrystusowi.pl/images/204_STATUT%20KCh.pdf [dostęp: 10.06.2022].
Kościół Chrześcijan Baptystów w RP, Zasadnicze Prawo Wewnętrzne KChB w RP, https://baptysci.pl/images/home/Zasadnicze-Prawo-Wewnetrzne-KChB.pdf [dostęp: 2022.06.15).
Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP, Prawo wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej, www.reformowani.pl/index.php/czytelnia/26-prawo-wewnetrznekosciola-ewangelicko-reformowanegow-rzeczypospolitej-polskiej [dostęp: 27.10.2015].
Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, Statut Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan w Rzeczpospolitej Polskiej, http://www.kech.pl/wp-content/uploads/2018/03/Statut_KECh.pdf [dostęp: 10.06.2022].
Kościół Ewangeliko-Metodystyczny, Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP, Warszawa 2017, http://metodysci.pl/wp-content/uploads/2016/12/PDF.pdf [dostęp: 20.06.2022].
Kościół Polskokatolicki w RP, Hierarchia, http://www.polskokatolicki.pl/HIERARCHIA/hierarchia.htm [dostęp: 02.06.2022].
Kościół Polskokatolicki w RP, Ustrój, http://www.polskokatolicki.pl/USTROJ/ustroj.htm [dostęp: 02.06.2022].
Kościół Starokatolicki Mariawitów, O Kościele, https://www.mariawita.pl/htmls/kosciol.html [dostęp: 02.06.2022].
Kościół Wolnych Chrześcijan w Rzeczpospolitej Polskiej, Statut Kościoła Wolnych Chrześcijan w Rzeczpospolitej Polskiej, https://kwch.org/statut-kosciola-wolnych-chrzescijan/ [dostęp: 10.06.2022].
Kościół Zielonoświątkowy, Prawo wewnętrzne Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej, https://kz.pl/wp-content/uploads/2020/11/Prawo-Wewn%C4%99trzne-KZ_2020.pdf [dostęp: 10.06.2022].
Küry U., Kościół starokatolicki. Historia, nauka, dążenia, tłum. W. Wysoczański, Warszawa 1996.
List Pasterski Biskupów i całego duchowieństwa Staro-Katolickiego Kościoła Mariawitów do Ludu Mariawickiego, „Jednodniówka Mariawicka: czasopismo religijno-społeczne” 1,1 (1935), s. 2.
Oud-Katholieke Kerk van Nederland, Bestuur, https://oudkatholiek.nl/organisatie/bestuur/ [dostęp: 02.06.2022].
Православна Церква України, Статут Православної Церкви України, https://www.pomisna.info/wp-content/uploads/2019/05/statut-ptsu.pdf [dostęp: 22.06.2022].
Pravoslávna cirkev v českých krajinách a na Slovensku, Ústava Pravoslávnej cirkvi v Českých krajinách a na Slovensku, https://orthodox.sk/pravoslavna-cirkev/ustava/ [dostęp: 15.06.2022].
Српска Православна Црква, Свети Архијерејски Синод, http://www.spc.rs/sr/sinod [dostęp: 10.06.2022].
Starokatolická Církev v ČR, Synodní rada, https://www.starokatolici.cz/synodni-rada/t1816 [dostęp: 02.06.2022].
Starokatolická Církev v ČR, Zřízení, https://www.starokatolici.cz/zrizeni/t812 [dostęp: 02.06.2022].
Suomen Evankelis-Luterilainen Kirkko, Kirkon organisaatio, https://evl.fi/tietoa-kirkosta/kirkon-organisaatio/ [dostęp: 15.06.2022].
Svenska kyrkan, Biskopsmötet, https://www.svenskakyrkan.se/biskopsmotet [dostęp: 15.06.2022].
Svenska kyrkan, Kyrkomötet, https://www.svenskakyrkan.se/kyrkomotet-hogsta-beslutande-organ [dostęp: 15.06.2022].
The Anglican Church in North America, Constitution and Canons, https://anglicanchurch.net/wp-content/uploads/2021/10/ACNA-Constitution-and-Canons-June-2019.pdf [dostęp: 20.06.2022].
The Armenian Church, Current Structure, https://www.armenianchurch.org/index.jsp?sid=1&id=7746&pid=3 [dostęp: 05.06.2022].
The Assyrian Church of the East, Holy Synod, https://news.assyrianchurch.org/holy-synod/ [dostęp: 05.06.2022].
The Church of England, General Synod, https://www.churchofengland.org/about/leadership-and-governance/about-general-synod [dostęp: 12.06.2022].
The Church of England, The Articles of the Church of England, www.churchofengland.org/prayer-worship/worship/book-of-common-prayer/articles-of-religion.aspx#XIX [dostęp: 27.10.2015].
The Church of England, Leadership and Governance, https://www.churchofengland.org/about/leadership-and-governance [dostęp: 12.06.2022].
The Church of God in Christ, Administration, https://www.cogic.org/administration-2/ [dostęp: 15.06.2022].
The Church of Ireland, The Constitution, https://www.ireland.anglican.org/about/the-constitution/the-constitution-in-full [dostęp: 27.10.2015].
The Church of Uganda, Provincial Assembly, https://churchofuganda.org/about/provincial-assembly/ [dostęp: 20.06.2022].
The Coptic Orthodox Church, Holy Synode members, https://copticorthodox.church/en/holysynod/synod-members/ [dostęp: 10.06.2022].
The Episcopal Church, Church Governance, https://www.episcopalchurch.org/who-we-are/church-governance/ [dostęp: 20.06.2022].
The Episcopal Church, Church Governance, https://www.episcopalchurch.org/who-we-are/church-governance/ [dostęp: 20.06.2022].
The Eritrean Orthodox Tewahdo Church, ምኅደራ ቤተ ክርስቲያን, https://www.lisantewahdo.org/index.php/2019-10-17-10-56-42/2019-10-25-15-14-29/item/416-2019-11-23-10-47-21 [dostęp: 10.06.2022].
The Evangelical Lutheran Church in America, Constitutions, bylaws and continuing resolutions of the Evangelical Lutheran Church in America, b.m.w. 2022.
The Evangelical Lutheran Church in Tanzania, The ELCT at a Glance, https://elct.or.tz/glance.php [dostęp: 20.06.2022].
The International Pentecostal Holiness Church, Manual 2017-2021, https://iphc.org/wp-content/uploads/2018/06/IPHC-Manual-2017-2021-English.pdf [dostęp: 15.06.2022].
The Malankara Orthodox Syrian Church, Holy Synod, https://mosc.in/holysynod [dostęp: 10.06.2022].
The Orthodox Church in America, The Statute of the Orthodox Church in America, https://www.oca.org/files/PDF/official/2018-0724-oca-statute-final.pdf [dostęp: 15.06.2022].
The Presbiterian Church (U.S.A.), What makes us unique, https://www.presbyterianmission.org/what-we-believe/what-makes-us-unique/ [dostęp: 15.06.2022].
The Southern Baptist Convention, Constitution, https://www.sbc.net/about/what-we-do/legal-documentation/constitution/ [dostęp: 15.06.2022].
The Syrian Orthodox Patriarchate of Antioch, Holy Synod of Antioch, https://syriacpatriarchate.org/holy-synod-antioch/ [dostęp: 10.06.2022].
The Union of Utrecht of the Old Catholic Churches, Ministry and Leadership, https://www.utrechter-union.org/page/162/ministry_and_leadership [dostęp: 02.06.2022].
The United Methodist Church, Our Structure, https://www.umc.org/en/who-we-are/structure [dostęp: 15.06.2022].
The World Assemblies of God Fellowship, Bylaws, membership & Position Papers, https://worldagfellowship.org/Fellowship/Bylaws-Membership-Position-Papers [dostęp: 29.06.2022].
The World Communion of Reformed Churches, Constitution and By-Laws, Hannower 2017, http://wcrc.ch/wp-content/uploads/2015/04/ConstitutionAndByLaws-2017-EN.pdf [dostęp: 20.06.2022].
The World Council of Churches, Ethiopian Orthodox Tewahedo Church, https://www.oikoumene.org/member-churches/ethiopian-orthodox-tewahedo-church [dostęp: 10.06.2022].
The World Methodist Council, Steering Committee, https://worldmethodistcouncil.org/steering-committee/ [dostęp: 15.06.2022].
Vereinigte Evangelisch-Lutherische Kirche Deutschlands, Kirchenleitung, https://www.velkd.de/velkd/kirchenleitung.php [dostęp: 15.06.2022].
Vereinigte Evangelisch-Lutherische Kirche Deutschlands, Bischofskonferenz, https://www.velkd.de/velkd/bischofskonferenz.php [dostęp: 15.06.2022].
Vereinigte Evangelisch-Lutherische Kirche Deutschlands, Der Leitende Bischof oder die Leitende Bischöfin, https://www.velkd.de/velkd/leitender-bischof-der-velkd.php [dostęp: 15.06.2022].
Vereinigte Evangelisch-Lutherische Kirche Deutschlands, Generalsynode, https://www.velkd.de/velkd/generalsynode.php [dostęp: 15.06.2022].
Wysoczański W., Polski nurt starokatolicyzmu, http://www.polskokatolicki.pl/CZYTELNIA/Wysoczanski_Wiktor/POLSKI_NURT_STAROKATOLICYZMU/Wspolnota_kosciolow_starokatolickich.htm [dostęp: 02.06.2022].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
