REALIZACJA SYNODALNOŚCI W KAPITUŁACH ZAKONNYCH NA PRZYKŁADZIE ZGROMADZENIA SALWATORIANÓW
Abstrakt
Instytucja kapituły zakonnej ma swoją wielowiekową tradycję. Od początku jest nierozerwalnie związana z kształtowaniem się różnych form życia konsekrowanego. Na przestrzeni wieków przyjmowała ona różną formę, w zależności od proponowanej duchowości. W kontekście procesu synodalnego rozpoczętego w Kościele katolickim w dniu 9 października 2021 r. pod hasłem „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja” i przygotowań do XVI Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, kapituła zakonna stanowi przykład, jak w praktyce realizować właściwie rozumianą synodalność. W ciągu kilkunastu wieków jej kształtowania zostały wypracowane szczegółowe normy zawarte obecnie w prawodawstwie ogólnokościelnym i w prawie własnym, które określają naturę, skład osobowy, zasady proceduralne i czas odbywania kapituł. Zostało to ukazane na przykładzie zgromadzenia salwatorianów. Oby osoby i instytucje zaangażowane w proces synodalny chciały czerpać z wielowiekowej tradycji sprawdzonej instytucjonalnej formy zarządzania, uczestnictwa i odpowiedzialności.
Słowa kluczowe
Kościół; synodalność; kapituła; uczestnictwo; kompetencje; salwatorianie
Bibliografia
Alonso S.M., Czym jest kapituła generalna?, „Życie Konsekrowane” 3 (2000), s. 47-52.
Bujak J., Nauczanie papieża Franciszka o synodalności w kontekście współczesnej refleksji teologicznej i ekumenicznej, „Collectanea Theologica” 91,1 (2021), 51-76.
Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks prawa kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku. Stan prawny na dzień 18 maja 2022 roku, zaktualizowany przekład na język polski, Poznań 2022.
Franciszek, „Synodalność” konstytutywnym wymiarem Kościoła, „L’Osservatore Romano” 36,11 (2015), s. 4-8.
Franciszek, Wasze serca nie znają barier. Przemówienie do uczestniczek kapituły Małych Sióstr Jezusa, Rzym, 2 października 2017, „L’Osservatore Romano” 38,11 (2017), s. 8-9.
Franciszek, Konstytucja apostolska Episcoplais communio o Synodzie Biskupów, Watykan, 15 września 2018 r., „Wrocławskie Wiadomości Kościelne” 71,2 (2018), s. 18-37.
Franciszek, Otwarcie XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów na temat: „W stronę Kościoła synodalnego – komunia, uczestnictwo, misja”, Watykan, 9 październik 2021 r., https://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2021/october/documents/20211009-apertura-camminosinodale.pdf [29.06.2022].
Franciszek, Uczestnictwo, misja i komunia to cechy charakterystyczne Kościoła pokornego. Przemówienie do Kurii Rzymskiej, 23 XII 2022, „L’Osservatore Romano” 42,1 (2022), s. 10-15.
Kanior M., Monastycyzm chrześcijański: geneza, formy, cel, „Peregrinus Cracoviensis” 1995, z. 1, s. 19-32.
Kongregacja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, List do wszystkich osób konsekrowanych o drodze synodalnej (24.06.2021), „Biuletyn Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce” 73 (2021), s. 21.
Konstytucje i Dyrektorium Generalne Towarzystwa Boskiego Zbawiciela, Kraków 2022.
Ku Kościołowi synodalnemu, red. K. Wójtowicz, Kraków 2021.
Pironio E., Refleksje na temat kapituły w instytutach zakonnych, „Via Consecrata” 6,1 (2003), s. 36-38.
Rozkrut T., Znaczenie synodu biskupów dla współczesnego Kościoła, „Roczniki Nauk Prawnych” 21 (2011) nr 1, s. 227-243.
Rozkrut T., Synody biskupów papieża Benedykta XVI, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013) nr 3, s. 83-102.
Statuty Prowincjalne Prowincji Polskiej Towarzystwa Boskiego Zbawiciela ze zmianami dokonanymi przez XXXIII Kapitułę Prowincjalną w 2019 roku, Kraków 2022.
Skorupa A., Kanoniczno-prawne obszary dialogu w życiu zakonnym, „Kościół i Prawo” 10 (23) 2021, nr 2, s. 181-194.
Szewczul B., Ascetyczna praktyka kapituły win w instytutach zakonnych, „Studia Redemptorystowskie” 10 (2012), s. 476-485.
Szewczul B., Znaczenie nadzwyczajnych kapituł generalnych w instytutach zakonnych, „Prawo Kanoniczne” 62 (2019) nr 4, s. 27-53.
Wójtowicz K., Synodalność w życiu konsekrowanym, „Biuletyn Tygodniowy CIZ” 45 (2021), s. 2-3.
Wroceński J., Kapituła generalna podmiotem najwyższej władzy w instytucie zakonnym, „Sympozjum” 20 (2016) nr 2 (31), s. 211-237.
Zubert B. W., Instytuty życia konsekrowanego i stowarzyszenia życia apostolskiego, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 2 cz. III, Lublin 1990.
Zubert B., Kapituła zakonna, w: Encyklopedia katolicka, t. 8, red. B. Migut, Lublin 2000, kol. 674-676.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
