BÓG, KOŚCIÓŁ, TEOLOGIA A PROBLEM MANIPULACJI

Dariusz Kowalczyk

Opublikowane: 2025-01-08

Nr 20 (2024)

BÓG, KOŚCIÓŁ, TEOLOGIA A PROBLEM MANIPULACJI

Dariusz Kowalczyk

Abstrakt

Manipulacja jest grzesznym działaniem albo też może być wynikiem po prostu ograniczoności człowieka, który nie zawsze jest zdolny, by z pełną świadomością rzeczy odpowiadać na docierające do niego informacje i przesłania. Rozwój katolickiej doktryny, który dokonuje się m.in. przez refleksję teologiczną oraz rozstrzygnięcia Magisterium Kościoła, nie jest wolny od manipulacji w obydwu tych znaczeniach. Niekiedy dochodzi do manipulacji w wyniku tzw. dobrych intencji, które mogą wypływać zarówno z „konserwatywnej”, jak i „postępowej” wizji katolicyzmu. W każdym takim przypadku u podstaw znajduje się jakiś rodzaj podejrzenia, że pozostawienie ludzi wolnymi może ich poprowadzić w niewłaściwym kierunku i odwieźć od prawdy. Bóg jednak, zapraszając człowieka do relacji miłości, odwołuje się do jego wolności. Dlatego też działa w sposób kenotyczny, co w najwyższym stopniu widzimy w misterium paschalnym.

Słowa kluczowe:

manipulacja , wolność , prawda , doktryna , wszechmoc , kenoza Boga

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kowalczyk, D. (2025). BÓG, KOŚCIÓŁ, TEOLOGIA A PROBLEM MANIPULACJI. Studia Pastoralne, (20), 9–24. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/sp/article/view/18296

Bibliografia

Bolberitz P., Opatrzność jako współcierpienie Boga, „Communio” 6 (2002), s. 46-59.

Bulgakov S., Il Paraclito, tłum. F. Marchese, Bologna 1971.

Dykasteria Nauki Wiary na temat sakramentów dla osób rozwiedzionych żyjących w nowym związku, https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2023-10/dykasterianauki-wiary-na-temat-sakramentow-dla-osob-rozwiedzion.html [dostęp: 22.03.2024].

Franciszek, Adhortacja Amoris laetitia (2016).

Franciszek, Adhortacja Evangelii gaudium (2013).

Franciszek, Adhortacja Gaudete et exsultate (2018).

Frossard A., Portret Jana Pawła II, tłum. M. Tarnowska, Kraków 1990.

Gili G., Il problema della manipolazione: peccato originale dei media?, Milano 2001.

Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio (1998).

Kard. Sarah: jeden episkopat mówi jedno, drugi drugie – to prawdziwy kryzys kapłaństwa, https://www.ekai.pl/kard-sarah-jeden-episkopat-mowi-jedno-drugi-drugie-to-prawdziwy-kryzys-kaplanstwa/ [dostęp: 22.03.2024].

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.

Kongregacja Nauki Wiary, List Placuit Deo do Biskupów Kościoła Katolickiego o niektórych aspektach zbawienia chrześcijańskiego (2018).

Kowalczyk D, „Zły” i „dobry” postmodernizm, czyli w jakich czasach żyje współczesny teolog, „Warszawskie Studia Teologiczne” 32,3 (2019), s. 19-35.

Kowalczyk D., „Cóż to jest prawda – Ja jestem prawdą”. Teologiczne meandry i nadzieje dialogu kultur i religii, w: Dialog wielokulturowości i prawda, red. H. Czakowska, M. Kuciński, Bydgoszcz 2018, s. 132-142.

Kowalczyk D., Metodologia Synodu, czyli nie mówimy wprost?, https://opoka.org.pl/biblioteka/P/PR/Kowalczyk/metodologia-synodu-czyli-nie-mowimy-wprost [dostęp: 22.03.2024].

Kowalczyk D., Moc i kenoza Ducha w procesie rozeznawania, w: Miłość jest jedna, red. W. Królikowski, Kraków 2018, s. 311-320.

Kowalczyk D., Prawda – doktryna – duszpasterstwo, „Studia Włocławskie” 22 (2020), s. 171-189.

Lavaud L., Opatrzność otwarta na ryzyko wolności…, „Communio” 6 (2002), s. 104-116.

Lossky V., La teologia mistica della Chiesa d’oriente, tłum. M. Girardet, Bologna 2013.

Lyotard J.F., Istruzioni pagane, Roma 2004.

Odpowiedź Watykanu dot. Komunii św. dla rozwodników jest błędna – przekonuje w liście kard. Müller, https://opoka.org.pl/News/Swiat/2023/odpowiedz-watykanu-dot-komunii-sw-dla-rozwodnikow-jest-bledna [dostęp: 22.03.2024].

Pisarra P., I labirinti dell’informazione, w: Informazione, manipolazione e potere, red. P. Caretti, A. Pieretti, P. Pisarra, Cinisello Balsamo (Milano) 1998, s. 9-41.

Rahner K., Freiheit und Manipulation in Gesellschaft und Kirche, München 1970.

Raport o stanie wiary. Z ks. Kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Vittorio Messori, Michaelinum, Marki, 2013, s. 31.

Sartre J.P., Słowa, tłum. J. Rogoziński, Warszawa 1965.

Światłość świata. Benedykt XVI w rozmowie z Peterem Seewaldem, tłum. P. Napiwodzki, Znak, Kraków 2011, s. 76.

Varillon F., Un compendio della fede cattolica, tłum. M. Chiolerio, Bologna 2007.

Wywiad z papieżem Franciszkiem dla „La Civiltà Cattolica”, https://www.zyciezakonne.pl/dokumenty/kosciol/franciszek/franciszek-artykuly-i-wywiady/wywiad-zpapiezem-franciszkiem-dla-la-civilta-cattolica-34281/ [dostęp: 22.03.2024]. Google Scholar

Nr 20 (2024)
Opublikowane: 2024-12-30

ISSN: 1734-4433

eISSN: 2956-624X

Wydawca

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Prześlij tekst