PERSWAZJA POLITYCZNA Z PERSPEKTYWY PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ
Abstrakt
Artykuł przedstawia perswazję polityczną w ujęciu psychologii społecznej. Szczególną uwagę poświęcono dwóm strategiom wpływu: wieloznaczności przekazów politycznych oraz stronniczemu narzucaniu ram interpretacji zagadnień politycznych. Przedstawione zostały typologie tych strategii i ich przykłady. Celem ich prezentacji jest edukacja odbiorców komunikacji politycznej i ułatwienie im identyfikacji zabiegów manipulacyjnych używanych w dyskursie politycznym. Ponadto opisane zostały sposoby obrony przed manipulacją polityczną, ze szczególnym naciskiem na motywację do uważnej analizy komunikatów perswazyjnych wykorzystywanych przez polityków i innych agentów wpływu społecznego.
Słowa kluczowe
polityka; perswazja; propaganda; wieloznaczność; ramy interpretacyjne
Bibliografia
Altheide D.L., The news media, the problem frame, and the production of fear, „Sociological Quarterly” 38,4 (1997), s. 647-668.
Bavelas J.B., Situations that lead to disqualification, „Human Communication Research” 9,2 (1983), s. 130-145.
Bernays E.L., Propaganda, Wrocław 2020.
Chaiken S., The heuristic model of persuasion, w: Social influence. The Ontario Symposium, Vol. 5, red. M.P. Zanna, J.M. Olson, C.P. Herman, Hillsdale 1987, s. 3-39.
Chappell H.W., Campaign advertising and political ambiguity, „Public Choice” 79,3-4 (1994), s. 281-303.
Cwalina W., Drzewiecka M., How trust wins against criticism: Promise concept as a political branding tool. Lessons from Polish politics, w: Political branding in turbulent times, red. M. Moufahim, Cham 2022, s. 123-140.
Cwalina W., Falkowski A., Constructivist mind: False memory, freedom, and democracy, „Journal of Political Marketing” 7,3/4 (2008), s. 239-255.
Cwalina W., Falkowski A., Koniak P., Mackiewicz R., Wieloznaczność w przekazach politycznych, Sopot 2015.
Cwalina W., Falkowski A., Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, Gdańsk 2005.
Cwalina W., Falkowski A., Newman B.I., Persuasion in the political context: Opportunities and threats, w: Handbook of persuasion and social marketing, Vol. 1, red. D.W. Stewart, Santa Barbara 2015, s. 61-128.
Cwalina W., Koniak P., Narzucanie ram interpretacji problemów i strategiczna wieloznaczność w manipulacji politycznej, w: Przestrzenie manipulacji społecznej, red. D. Doliński, M. Gamian-Wilk, Warszawa 2014, s. 299-344.
de Vreese C.H., News framing: Theory and typology, „Information Design Journal + Document Design” 13,1 (2005), s. 51-62.
Denton R.E., Woodward G.C., Jak zdefiniować komunikacje polityczną, w: Władza i społeczeństwo 2. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998, s. 193-206.
Druckman J.N., Competing frames in a political campaign, w: Winning with words: The origins and impact of framing, red. B.F. Schaffner, P.J. Sellers, New York 2010, s. 101-120.
Dunegan K.J., Framing, cognitive modes, and image theory: Toward an understanding of a glass half full, „Journal of Applied Psychology” 78,1 (1993), s. 491-503.
Edelman M., Political language and political reality, „PS: Political Science & Politics” 18,1 (1985), s. 10.
Entman R.M., Projections of power: Framing news, public opinion and U.S. foreign policy, Chicago 2004.
Fiorina M.P., Abrams S.J., Pope J.C., Culture war? The myth of a polarized America, New York 2006.
Fiske S.T., Taylor S.E., Social cognition: From brains to culture, New York 2008.
Golec A., Konflikt polityczny: myślenie i emocje, Warszawa 2002.
Grietēna, I., Vagueness of expression in public speeches: Interpreter’s strategies and techniques, „Filologija” 15 (2010), s. 28-41.
Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego: Od narodzin do wolności 1917-1939, Poznań 2016.
Jowett G.S., O’Donnell V., Propaganda and persuasion, Thousand Oaks 2012.
Lakoff G., The political mind: A cognitive scientist’s guide to your brain and its politics, New York 2009.
Leventhal T., Iraqi propaganda and disinformation during the Gulf War: Lessons for the future, Abu Dhabi 1999.
Lord C.G., Ross L., Lepper M.R., Biased assimilation and attitude polarization: The effects of prior theories on subsequently considered evidence, „Journal of Personality and Social Psychology” 37,11 (1979), s. 2098-2109.
Milburn M.A., Conrad S.D., Sala F., Carberry S., Childhood punishment, denial, and political attitudes, „Political Psychology” 16,3 (1995), s. 447-478.
Mutz D.C., Sniderman P.M., Brody R.A., Political persuasion: The birth of a field of study, w: Political persuasion and attitude change, red. D.C. Mutz, P.M. Sniderman, R.A. Brody, Ann Arbor 1996, s. 1-14.
Nelson T.E., Policy goals, public rhetoric, and political attitudes, „Journal of Politics” 66,2 (2004), s. 581-605.
Petty R.E., Cacioppo J.T., Communication and persuasion: Central and peripheral routes to attitude change, New York 1986.
Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy, Warszawa 2005.
Pratkanis A.R., Turner M.E., Persuasion and democracy: Strategies for increasing deliberative participation and enacting social change, „Journal of Social Issues” 52,1 (1996), s. 187-205.
Sanford A.J., Fay N., Stewart A., Moxey L., Perspective in statements of quantity, with implications for consumer psychology, „Psychological Science” 13,2 (2002), s. 130-134.
Simons H.W., Persuasion in society, Thousand Oaks 2001.
Smith A.C.T., Cognitive mechanisms of belief change, London 2016.
Tuman J.S., Political communication in American campaigns, Thousand Oaks 2008.
Wojciszke B., Psychologia społeczna, Warszawa 2011.
Woodward G.C., Korupcja dyskursu politycznego: cztery odmiany, w: Władza i społeczeństwo, t. 2: Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998, s. 207-215.
Zdunkiewicz-Jedynak D., Językowe środki perswazji w kazaniu, Kraków 1996.
Zimbardo P.G., The tactics and ethics of persuasion, w: Attitudes, conflicts, and social change, red. B.T. King, E. McGinnies, New York 1972, s. 81-99.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0001-8866-4618
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0001-7795-8549
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0001-5630-6525
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Polityka opłat za publikację
Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.
3. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
4. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
5. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
