Rosyjska myśl kryminologiczna w XIX w.

Michał Arsoba

doi:10.31261/FPK.2022.03.04

Opublikowane: 2022-06-21

Nr 1(3) (2022)

Rosyjska myśl kryminologiczna w XIX w.

Michał Arsoba

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31261/FPK.2022.03.04

Abstrakt

Niniejszy przeglądowy artykuł o charakterze historyczno-prawniczym przedstawia początki dziedziny nauki, jaką była kryminologia w przedrewolucyjnej Rosji. Jego celem jest wpisanie rosyjskiej myśli kryminologicznej XIX w. w kontekst światowy danej dyscypliny, wskazując na jej spektakularne oraz ważne osiągnięcia na tle międzynarodowym. Aby zrealizować ten zamiar, wydzielono i przedstawiono trzy etapy rozwoju refleksji nad prawem karnym w Rosji. Zaczynając od opisania pierwszego z nich, czyli poglądów Aleksandra Radiszczewa, autor przechodzi do omówienia: pierwszych publikacji badań statystycznych z dziedziny kryminologii, pojawienia się pierwszej ustawy prewencyjnej w Rosji (w tym także na świecie), pierwszego kodeksu karnego, utworzenia szkoły socjologicznej z Michaiłem Duchowskim, Iwanem Fojnickim na czele oraz antropologicznej
z Dymitrem Drilem. Wnioski płynące z rozważań przedstawionych w artykule wskazują, że rosyjska kryminologia jako dyscyplina wyrasta głównie z dziedziny prawa karnego, jako swego rodzaju refleksja wyodrębniająca się z nauk prawniczych. Posiada ona swoje osiągnięcia objawiające się chociażby w sferze zainteresowań profilaktyki kryminalnej oraz wkładem w rozwój światowej szkoły socjologicznej czy również antropologicznej. Co więcej, można powiedzieć, że Rosja była także państwem, w którym doszło do symbolicznych momentów przełomowych dla kryminologii na świecie, i wpisała tym samym swoich przedstawicieli na listę prekursorów danej nauki.

Słowa kluczowe:

kryminologia rosyjska , historia kryminologii , teorie kryminologiczne

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Arsoba, Michał. 2022. „Rosyjska myśl Kryminologiczna W XIX W”. Forum Polityki Kryminalnej, nr 1(3) (czerwiec):1-17. https://doi.org/10.31261/FPK.2022.03.04.

Cited by / Share

Bibliografia

Alekseev S.L., Salimzjanova R.R., Istorija kriminologii: idei teorii, nauchnye shkoly, w: Kriminologija. Uchebnoe posobie dlja bakalavrov, red. A.Ju. Epikhina, Akademija Socialnogo Obrazovanija, Kazan 2013, s. 11–17.
Google Scholar

AmatrudoA., Criminology and Political, Theory SAGE Publications Ltd, London 2009.
Google Scholar

Aminov I., Istorija statistiki samoubijjstv v Rossii v dorevoljucionnuju i sovetskuju ehpokhi, „Socialnye aspekty zdorovja naselenija” 2015, nr 1 (41), s. 1–25.
Google Scholar

Bogdanov S.V., Samoubijjstva v Sankt-Peterburge vo vtorojj polovine XIX veka: Mashtaby, tendencii, problemy nedoucheta, „Suicidologija” 2013, nr 4 (13), s. 3–9.
Google Scholar

Borowska-Beszta B., Bartnikowska U., ĆwirynkałoK., Analiza wtórna jakościowych danych zastanych: przegląd założeń teoretycznych i aplikacji metrologicznych, „Jakościowe Badania Pedagogiczne” 2017, t. 2, nr 1, s. 5–24.
Google Scholar

Burlakov V.N., Kropachev N.M., Vandyshev V.V., Kriminologija: Uchebnoe posobie, red. V.N. Burlakov, N.M.Kropachev, Sankt-Peterburgskijj Gosudarstvennyjj Universitet, Sankt Peterburg 2013.
Google Scholar

Chuchaev A.I., Stanovlenie v Rossii doktriny ugolovnogo prava, ego predmeta i metoda, „Aziatsko-Tikhookeanskijj region: ehkonomika, politika, pravo” 2021, nr 3, s. 124–139.
Google Scholar

Dębski M., Wybrane przestępstwa przeciwko państwu w polskim i rosyjskim kodeksie karnym, rozprawa doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2021, https://ornak.icm.edu.pl/handle/item/4167?show=full [dostęp: 8.11.2022].
Google Scholar

Djomkin A., Dnejj Aleksandrovykh prekrasnoe nachalo: Vnutrennjaja politika Aleksandra I v 1801–1805 gg., Kuchkovo pole, Moskva 2012.
Google Scholar

Dukhovskojj M.V., Zadachi nauki ugolovnogo prava. Vstupitelnaja lekcija – chitannaja 3 oktjabrja 1872 goda, I. d. docentja M.V. Dukhovskim, „Vremennik Demidovskogo Juridicheskogo Liceja” 1873, kniga 4, s. 220–252.
Google Scholar

Elchaninova O.Ju., K voprosu o vzgljadakh Platona na instituty „Prestuplenie” i „Nakazanie”, „Vestnik Samarskogo juridicheskogo instituta” 2011, nr 2, s. 13–18.
Google Scholar

Emeljanov V.M., Istorija profilaktiki pravonarushenijj v Rossii v dorevoljucionnyjj period, „Nauchno-metodicheskijj ehlektronnyjj zhurnal «Koncept»” 2015, t. 13, s. 2376–2380.
Google Scholar

EttingerA.S., Adolf Quetelet – twórca naukowej statystyki i socjologii kryminalnej: w pięćdziesięciolecie śmierci, „Ekonomista” 1925, t. 1, s. 121–135.
Google Scholar

Filipkowski W., Guzik-Makaruk E.M., Zagadnienia podstawowe kryminologii jako nauki, w: Kryminologia. Stan i perspektywy rozwoju, red. W. Filipkowski i in., Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa 2019, s. 21–67.
Google Scholar

Gilinskijj Ja.I., Kriminologija: teorija, istorija, ehmpiricheskaja baza, socialnyjj kontrol, Izdatelskijj Dom „Alef-Press”, Sankt Peterburg 2009.
Google Scholar

Krajewski K., Czy prawo karne potrzebuje kryminologii, a kryminologia prawa karnego?, w: Prawo karne jutra: między pragmatyzmem a dogmatyzmem, red. W. Zalewski, C.H.Beck, Warszawa 2018, s. 1–15.
Google Scholar

KrajewskiK., Teorie kryminologiczne a prawo karne, Dom wydawniczy ABC, Warszawa 1994.
Google Scholar

Kriminologija, red. F.K. Zinnurova, KJUI MVD Rossii, Kazan 2019.
Google Scholar

Kuznecova N.F., Problemy kriminologicheskojj determinacii, Izdatelstvo Moskovskogo universiteta, Moskva 1984.
Google Scholar

Laskowska K., Kierunki rozwoju kryminologii w Rosji, „Archiwum Kryminologii” 2007–2008,
Google Scholar

t. 29–30, s. 143–153.
Google Scholar

Levickijj G.A., Pamjati Nikolaja Stepanovicha Taganceva, „Vestnik Sankt-Peterburgskogo universiteta MVD Rossii” 2006, nr 2, s. 46–60.
Google Scholar

Ljubov E.B., Zotov P.B., Kushnarjov V.M., Istorija razvitija suicidologii v Rossii, „Suicidologija” 2017, t. 8, nr 3 (28), s. 22–39.
Google Scholar

Luneev V.V., Istorija kriminologii, w: Uchebnik dlja akademicheskogo bakalavriata, Institut gosudarstva i práva Rossijjskojj akademii nauk, Moskva 2016, s. 33–69.
Google Scholar

Prozumentov L.M., SheslerA.V., Kriminologija – Uchebnoe posobie, red. L.M. Prozumentov, A.V. Shesler, Dom Tomskogo gosudarstvennogo universiteta, Tomsk 2017.
Google Scholar

RadiszczewA.N., O zakonopołożenii (1802), w: A.N. Radiszczew, Połnoje sobranije soczinienij, t. 3, Izd-wo Akadiemii Nauk SSSR, Moskva–Leningrad 1954, s. 145–165.
Google Scholar

Sergeevskijj N.D., Russkoe ugolovnoe pravo. Obshhaja chast: posobie k lekcijam, Izdanie 2-e, Knizhnyjj magazin A.F.Cinzerlinga, Sankt Peterburg 1890.
Google Scholar

Sergeevskijj N.D., Sovremennye zadachi ugolovnogo zakonodatelstva v Rossii (vstunotelnaja lekcіja 12 jaev. 1883 g.), Tipografija Pravinelstvuiosnnago Senata, Sankt Peterburg 1883.
Google Scholar

Shestakov D., Kriminologija v carskojj Rossii, w: Kriminologija, Juridicheskijj centr Press, [b.m. i r.], [b.s.], https://www.livelib.ru/book/158893/readpart-kriminologiya-dmitrij-shestakov/~25 [dostęp: 8.11.2022].
Google Scholar

Skrydlov A.Ju., Akademik K.F. German: na peresechenii nauki i gosudarstvennojj sluzhby (k 250-letiju so dnja rozhdenija uchenogo), „Sociologija nauki i tekhnologi” [„Sociology of Science and Technology”] 2017, nr 1, s. 16–27.
Google Scholar

SmirnovA.V., Fojjnickijj Ivan Jakovlevich, „Rossijjskijj Juridicheskijj Zhurnal” 2007, nr 4, [b.s.], http://www.ruzh.org/?q=ru/node/101 [dostęp: 8.11.2022].
Google Scholar

Stacenko V.G., Kriminologija: Uchebno-metodicheskijj kompleks, Vitebskijj gosudarstvennyjj universitet imeni Masherova, Vitebsk 2009.
Google Scholar

Szklar M.A., Otieczestwiennyje tieorii priczin priestupnosti, „Mołodoj uczenyj” 2018, nr 19 (205), s. 346–348.
Google Scholar

Tagancev N.S., Russkoe ugolovnoe pravo: Lekcii. Chast obshhaja (1902), red. N.I. Zagorodnikov, t. 1–2, Izdatelstvo nauka, Moskva 1994.
Google Scholar

Ushanov A.V., Pravovye osnovy preduprezhdenija pravonarushenijj v Rossijjskojj Imperii, „Nauchnyjj portal MVD Rossii” 2011, nr 4, s. 78–82.
Google Scholar

Ushanov V.S., Otechestvennaja kriminologija XX veka, [b.w.], [b.m. i r.], [b.s.], http://www.unn.ru/pages/issues/vestnik/9999-0195_West_pravo_2001_2(4)/33.pdf [dostęp: 8.11.2022].
Google Scholar

VaryginA.N., Gromov V.G., Shljapnikova O.V., Osnovy kriminologii i profilaktiki prestuplenijj, red. A.N. Varygin, Jurajjt, Moskva 2019.
Google Scholar

Vodolago M.V., „O zakonopolozhenii” A.N. Radishheva, „Aktualnye problemy rossijjskogo prava” 2008, nr 3, s. 36–43.
Google Scholar

Zemcov B.N., Istorija gosudarstva i prava Rossii, Moskovskijj gosudarstvennyjj universitet ehkonomiki, Moskva 2008.
Google Scholar

Michał Arsoba

michal.arsoba@student.uwm.edu.pl
https://orcid.org/0000-0003-1755-5777

Afiliacja:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (student) Polska

Biogram

MICHAŁ ARSOBA - Student drugiego roku studiów pierwszego stopnia na kierunkach kryminologia oraz
filologia rosyjska na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Pasjonat historii i kultury wschodniosłowiańskiej. Referent działu Zespołu Operacji Prawnych Stowarzyszenia Na Rzecz Praworządności w Oświacie.

Nr 1(3) (2022)
Opublikowane: 2023-02-22

eISSN: 2720-1589

10.31261/FPK

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst