Wolność w zakresie praktyk religijnych nieletnich umieszczonych w instytucjach resocjalizacyjnych o charakterze zamkniętym i ich wychowawców
Abstrakt
Niniejsza publikacja poświęcona jest wolności religijnej nieletnich osadzonych w ośrodkach izolacji penitencjarnej: znaczeniu religii dla młodych ludzi oraz prawa do praktyk i posług religijnych w ośrodkach izolacji postkryminalnej w konkurencji do prawa wychowania dziecka w zgodzie ze swoimi przekonaniami. Przedstawiono również badania przeprowadzone wśród nieletnich i wychowawców, poświęcone praktykom religijnym w takich ośrodkach, a także płynące z nich wnioski.
Słowa kluczowe
nieletni; wolność religijna; zakład poprawczy; praktyki i posługi religijne
Bibliografia
Abbotts J.E., Williams R.G.A., Sweeting H.N., West P.B., Is Going to Church Good or Bad for You? Denomination, Attendance and Mental Health of Children in West Scotland, “Social Science & Medicine” 2004, vol. 58, issue 3, s. 645–656.
Bernasiewicz M., Religia i konwersja jako potencjał w resocjalizacji, „Resocjalizacja Polska” 2017, 14, s. 29–39.
Bębas S., Rola religii w procesie resocjalizacji, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2015.
Bochenek K., Zjawisko laicyzacji w społeczeństwie ponowoczesnym (konteksty filozoficzne), „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2019, t. 16, nr 1, s. 77–86.
Boguszewski R., Bożewicz M., Religijność i moralność polskiej młodzieży – zależność czy autonomia?, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2019, t. 62, nr 4 (248), s. 31–52.
Codzienna aktywność Polaków. Autoportret i obraz środowiska społecznego w latach 1988–2018, „Komunikat z Badań CBOS” 2018, nr 164, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_164_18.PDF [dostęp: 01.2024].
Educational Challenges of Religious Freedom, eds. T. Huzarek, J. Wółkowski, Vienna University Press, Pelplin 2021.
Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor Ojca Świętego Jana Pawła II do wszystkich biskupów Kościoła Katolickiego o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła, Pallotinum, Poznań 1993.
Janiszewska B., Art. 23. Dobra osobiste człowieka, w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, cz. 1: (art. 1–55(4)), red. J. Gudowski, Wolters Kluwer, Warszawa 2021, s. 396–420.
Kisiel S., Duszpasterstwo na tle potrzeb psycho-duchowych, Wyższe Seminarium Duchowne, Siedlce 1977.
Kobyliński A., Problem psychomanipulacji religijnej w kontekście globalnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, „Człowiek i Społeczeństwo” 2022, t. 54, s. 99–115.
Kramsch C., Language as Symbolic Power. Key Topics in Applied Linguistics, Cambridge University Press, Cambridge 2020.
Lorek Z., Stosunek wychowanków zakładów poprawczych do religii, „Archiwum Kryminologii” 1992, t. 18, s. 169–182.
Małe miasta: duchowość pozakanoniczna, red. M. Zemło, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2020.
Mariański J., Sekularyzacja jako megatrend społeczno-kulturowy, „Relacje Międzykulturowe” 2017, 1, s. 231–257.
Nikołajew J., Duszpasterstwo więzienne, tradycje, teraźniejszość, perspektywy, Wydawnictwo Polifymnia, Lublin 2009.
Płoski T., Wolność sumienia i wyznania w warunkach izolacji więziennej, „Studia Prawnoustrojowe” 2009, 9, s. 55–76.
Pol J.D., Czy postawy religijne mogą sprzyjać resocjalizacji skazanych?, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 2002, 18, s. 489–497.
Religijność młodych na tle ogółu społeczeństwa, „Komunikat z Badań CBOS” 2021, nr 144, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_144_21.PDF [dostęp: 01.2024].
Ruszel M.E., Psychologiczne aspekty zamykania się młodzieży na religię, „Studia Gdańskie” 2016, t. 39, s. 245–255.
Shuter W., Sharing Our Humanity: The Psychological Power of the Catholic Mass, “American Imago” 2006, vol. 63, no. 1, s. 7–23, http://www.jstor.org/stable/26305291 [dostęp: 22.01.2024].
Skowroński B., Domżalska A., Duchowość osób odbywających karę pozbawienia wolności, „Resocjalizacja Polska” 2017, 13, s. 87–108.
Skrzypek J., Typ religijności więźniów a ich postawy moralne i poczucie winy, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1977, 16–17, s. 68–82.
Wężowicz-Ziółkowska D., Przemoc symboliczna albo o społecznych warunkach ewolucji memetycznej, „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny” 2007, nr 11, s. 49–59.
Wolność sumienia osób niepełnoletnich, https://rownoscwszkole.pl/images/poradnik/poradnik-wolnosc-sumienia-niepelnoletnich.pdf [dostęp: 01.2024].
Woźniak B., Zaangażowanie religijne a stan zdrowia osób w wieku podeszłym: mechanizmy zależności, wybrane wyniki badań, „Przegląd Socjologiczny” 2012, 61 (2), s. 207–242.
Współczesne uwarunkowania i wzory procesów resocjalizacji, reintegracji, inkluzji, red. K. Marzec-Holka, K. Mirosław-Nawrocka, J. Moleda, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2014.
Zdybicka Z.J., Wolność religijna fundamentem ludzkiej wolności, „Człowiek w Kulturze” 1998, 11, s. 127–137.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-1209-4433
Doktor nauk prawnych, adiunkt Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalistka z zakresu prawa karnego, kryminologii i prawa karnego wykonawczego. Były kurator społeczny, sędzia.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-2075-3507
Profesor w Instytucie Nauk Prawnych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalistka z zakresu prawa karnego, kryminologii i prawa karnego wykonawczego. Były sędzia, mediator, kierownik projektu naukowego finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. „Standardy respektowania prawa do wolności religijnej osób osadzonych w zakładach karnych, aresztach śledczych oraz młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i zakładach poprawczych”.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).