„Biografie składają się również z zapętleń”. Nieopowiedziane życie Ireny Gelblum
Abstrakt
“Biographies also consist of loops”. The un‑narrated life of Irena Gelblum
The article presents the book by Remigiusz Grzela entitled Wybór Ireny in the context of the contemporary controversies/debates about the biographies and the narrations about the Shoah. In this case the “biographical loops” result both from the life attitude of the female protagonists who are described as well as from the strategy that was embraced by the biographer. The messenger of the Jewish Combat Organisation disassociated herself from her past and created a new image and biography for herself. The writer is continuously poised between the truth that he intends to reveal and fiction – a mystification put forward by Irena Gelblum vel Waniewicz vel Conti Di Mauro. Thus a story emerged whose essence (and significance) consists not so much in familiarising the reader with the figure and the tragic experiences of one of the “scorched” ones but in the exhibition of the ethical and literary problems associated with an attempt at presenting such a story.
Key words: Irena’s Choice, Remigiusz Grzela, biography, ghetto
Bibliografia
Agacinski S.: Wojna czy polityka. W: S. Agacinski: Polityka płci. Przeł. M. Falski. Warszawa 2000.
Amiel I.: Osmaleni. Izabelin 1999.
Assuntino R., Goldkorn W.: Strażnik. Marek Edelman opowiada. Przeł. I. Kania. Wstęp J.J. Szczepański. Kraków 1999.
Augustyniak A.: Jestem żywą macewą. „Tygodnik Powszechny” 2014, nr 4, s. 31 (dodatek specjalny: „Życie po Auschwitz”).
Beylin M.: Ferwor. Życie Aliny Szapocznikow. Kraków–Warszawa 2015.
Birenbaum H.: Każdy odzyskany dzień. Wspomnienia. Red. i wstęp I. Sariusz‑Skąpska. Kraków 1998.
Birenbaum H.: Nadzieja umiera ostatnia. Warszawa 1967.
Buryła S.: Topika Holocaustu. Wstępne rozpoznanie. „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” 2012, nr 10.
Conti Di Mauro I.: A colloquio con Lech Walesa. Intervista‑reportage su Solidarnosc e la Polonia. Bari 1981.
Conti Di Mauro I.: Cztery pory pieśni nieustającej. Wiersze włoskie. Warszawa 1998.
Conti Di Mauro I.: I tylko miłość… Posłowie J. Twardowski. Warszawa 2002.
Conti Di Mauro I.: Lubię codzienność. Warszawa 2005.
Conti Di Mauro I.: Miłość – czułość – dobroć. Amore – tenerezza – bonta. Warszawa 2003.
Conti Di Mauro I.: Miłość – pokora – pojednanie. Amore – umilta – conziliazione. Trylogia polsko‑sycylijska. Cz. 3. Warszawa 2004.
Conti Di Mauro I.: Ziemia nieobiecana. Warszawa 1983.
Grzela R.: Bagaże Franza K. Podróż, której nigdy nie było. Michałów–Grabina 2004.
Grzela R.: Bądź moim Bogiem. Warszawa 2007.
Grzela R:: Było, więc minęło. Joanna Penson: dziewczyna z Ravensbrück, kobieta „Solidarności”, lekarka Wałęsy. Warszawa 2013.
Grzela R.: Hotel Europa. Rozmowy. Warszawa 2009.
Grzela R.: Obecność. Rozmowy. Warszawa 2015.
Grzela R.: Rozum spokorniał. Rozmowy z twórcami kultury. Warszawa 2000.
Grzela R.: Wybór Ireny. Warszawa 2014.
Grzela R.: Złodzieje koni. Warszawa 2014.
Hull L.: Zamiast i w imieniu… Na pograniczach współczesnej biografistyki. Toruń 2014.
Kulas P.: Pomiędzy życiem prywatnym a publicznym. Domosławski vs Franaszek. „Opcje” 2012, nr 1.
Nasiłowska A.: Zwrot biograficzny. „Dwutygodnik.com” 2009, nr 16. Dostępne w Internecie: http://www.dwutygodnik.com/artykul/553‑biografie‑zwrot‑biograficzny.html.
Nurowska M.: Wybór Anny. Wyd. IV. Warszawa 2010.
Nycz R.: Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków 2001.
Olczak‑Ronikier J.: Korczak. Próba biografii. Warszawa 2012.
Ozminkowski V., Olczak M.A.: Pan doktor i Bóg. Marek Edelman: bohaterski, genialny, nieznośny. Warszawa 2012.
Rotem S. (Ratajzer S.): Wspomnienia powstańca z warszawskiego getta. Warszawa 2012.
Spełniony. Marian Kociniak rozmawia z Remigiuszem Grzelą. Warszawa 2010.
Styron W.: Wybór Zofii. Przeł. Z. Batko. Warszawa 2010.
Szczepańska M.: Ratunek i inne opowiadania. Kraków 1957.
Szczęsna J.: Irena Gelblum w konspiracji. Do śmierci. „Gazeta Wyborcza” z 21 kwietnia 2014 r. (dodatek: „Wysokie Obcasy”). Dostępne w Internecie: www.wysokieobcasy.pl/wysokie‑obcasy/1,96856,15811286,Irena_Gelblum_w_konspiracji_Do_smierci.html.
Tuszyńska A.: Oskarżona: Wiera Gran. Kraków 2010.
Ubertowska A.: Holokaust. Auto (tanato) grafie. Warszawa 2014.
Umińska B.: Postać z cieniem. Portrety Żydówek w polskiej literaturze od końca XIX wieku do 1939 roku. Warszawa 2001.
Wolne. Rozmawia Remigiusz Grzela. Warszawa 2012.
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej, Uniwersytet Śląski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
