„Poniedziałek – Ireny”. Fantomowe Kresy Leo Lipskiego
Abstrakt
Artykuł stanowi próbę interpretacji opowiadania Leo Lipskiego zatytułowanego Miasteczko. Autor skupia się na śladach i figurach podmiotowości, które różnią się od tych tradycyjnie wskazywanych w dziele Lipskiego, a także łączy je z wątkami przekazu fantomowego i pamięci protetycznej, które ujawniają się w dokonywanym przez Lipskiego fantazmatycznym przedstawieniu kresowej osady. Autor projektuje ponowne przemyślenie relacji między doświadczeniem (również: doświadczeniem traumatycznym), narracją i językową strukturą podmiotowości w tekstach Leo Lipskiego, wykorzystując w tym celu narzędzia zaczerpnięte z myśli psychoanalitycznej Marii Török i Nicolasa Abrahama oraz ze studiów nad pamięcią.
Słowa kluczowe
Kresy; Leo Lipski; pamięć; fantom; Nicolas Abraham; trauma
Bibliografia
Abraham N., Török M.: Mourning or Melancholia. Introjection versus Incorporation. Trans. N. Rand. In: N. Abraham, M. Török: The Shell and the Kernel. Renewals of Psychoanalysis. Vol. 1. Chicago 1994, s. 125–138.
Bachmann I.: Ein Maximum an Exil (über Leo Lipski). In: I. Bachmann: Kritische Schriften. München 2005, s. 439–449.
Benjamin W.: O języku w ogóle i o języku człowieka. Przeł. A. Lipszyc. W: W. Benjamin: Konstelacje. Przeł. A. Lipszyc, A. Wołkowicz. Kraków 2012, s. 1–18.
Burnatowski J.: Jerzy Giedroyc i Marian Pankowski. Listy dotyczące powieści „Matuga”. Glosa do dziejów pewnej współpracy. „Ruch Literacki” 2017, z. 2, s. 199–216.
Cuber M.: Proza Leo Lipskiego. Poetyka i egzystencja. Praca doktorska. Katowice 2006.
Cuber M.: Trofea wyobraźni. O prozie Leo Lipskiego. Katowice 2011.
Dauksza A.: Nosiciel pamięci. Ekonomia afektu Leo Lipskiego. W: A. Dauksza: Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej. Warszawa 2017, s. 117–158.
Derrida J.: Fora. „Kanciaste” słowa Nicolasa Abrahama i Marii Torok. Przeł. B. Brzezicka. „Teksty Drugie” 2016, nr 2, s. 122–168.
Derrida J.: Jednojęzyczność innego, czyli proteza oryginalna. Przeł. A. Siemek. „Literatura na Świecie” 1998, nr 11–12, s. 24–112.
Filipiak I.: Absolutna amnezja. Poznań 1995.
Frączysty A.: Jak działa pisarz mniejszy? Przypadek Leo Lipskiego. „Mały Format” 2018, nr 5. Dostępne w Internecie: http://malyformat.com/2018/06/jak-dziala-pisarz-mniejszy-przypadek-leo-lipskiego/ [data dostępu: 12.04.2019].
Gosk H.: Jesteś sam w swojej drodze. O twórczości Leo Lipskiego. Izabelin 1998.
Gosk H.: Posłowie. W: L. Lipski: Paryż ze złota. Teksty rozproszone. Wybór, oprac. i posłowie H. Gosk. Izabelin 2002, s. 183–199.
Gosk H.: Walizka z bibułkami. Edycja „Paryża ze złota…” Leo Lipskiego. „Narracje o Zagładzie” 2017, nr 3, s. 337–344.
Grosz E.: Volatile Bodies. Toward a Corporeal Feminism. Bloomington 1994.
Landsberg A.: Pamięć protetyczna. Przeł. M. Szewczyk. W: Antropologia kultury wizualnej. Red. I. Kurz, P. Kwiatkowska, Ł. Zaremba. Warszawa 2012, s. 690–699.
Lipski L.: Miasteczko. „Kultura” 1964, nr 5 (200), s. 69–79.
Lipski L.: Paryż ze złota. Teksty rozproszone. Wybór, oprac. i posłowie H. Gosk. Izabelin 2002.
Lipski L.: Powrót. Paryż–Kraków 2015.
Lipski L.: Życiorys. W: Materiały redakcyjne, korespondencja i hasła do „Słownika Emigracji”. Red. W. Sikora. Hasło: Leo Lipski-Lipschuetz. ILK SE 01 Lipski. Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Lipski L., Chmielowiec M.: Korespondencja. Archiwum Emigracji w Toruniu. AE/MC/VIII/ 2 KOR. OS. z Leo Lipschützem.
Lipski L., Giedroyc J.: Korespondencja. W: L. Lipski: Listy do redakcji. ILK Korespondencja Redakcji Lipschutz L. Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte.
Lipszyc A.: Część śmierci: bierny frankizm i czarna gnoza w „Piotrusiu” Leo Lipskiego. „Teksty Drugie” 2017, nr 2, s. 333–355.
Lipszyc A.: Imię jako pępek snu, czyli jak odzyskać rzeczy, których nigdy nie mieliśmy. „Teksty Drugie” 2016, nr 5, s. 19–39.
Lipszyc A.: Kazimierz Rapacki: O psie, który biegnie przez teksty. W: A. Lipszyc: Czerwone listy. Eseje frankistowskie o literaturze polskiej. Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2018, s. 353–370.
Maciejko P.: Wieloplemienny tłum. Jakub Frank i ruch frankistowski, 1755–1816. Przeł. J. Chmielewski. Gdańsk 2014.
Maciejowska A.: Słowo wstępne. W: L. Lipski: Powrót. Paryż–Kraków 2015, s. 7–23.
Markowski M.P.: Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków 2013.
Pankowski M.: Była Żydówka, nie ma Żydówki. Warszawa 2008.
Paziński P.: Rzeczywistość poprzecierana. Kraków–Budapeszt 2015.
Rudzka Z.: Krótka wymiana ognia. Warszawa 2018.
Sadzik P.: Wykoleić język, wykoleić historię. „Anarchiwum” Leopolda Buczkowskiego. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2015, nr 3, s. 86–97.
Sadzik P.: Zdrobniałe jąkanie. Teologia afatyczna w „Piotrusiu” Leo Lipskiego. „Wielogłos”2019 (w druku).
Wierzejska J.: Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego. Warszawa 2012.
Zając A.: Do-świadczenie anomiczne. „Święty Paweł” Leo Lipskiego. W: Imiona anomii. Literatura wobec doświadczenia stanu wyjątkowego. Red. P. Sadzik. Warszawa 2019, s. 213–241.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
