HOMILIE MOŻNA BUDOWAĆ W OPARCIU O TEKSTY EUCHOLOGIJNE: REFLEKSJA ZAINSPIROWANA DYREKTORIUM HOMILETYCZNYM

Andrzej Żądło

Veröffentlicht: 2022-12-12

Nr. 18 (2022)

HOMILIE MOŻNA BUDOWAĆ W OPARCIU O TEKSTY EUCHOLOGIJNE

Andrzej Żądło

REFLEKSJA ZAINSPIROWANA DYREKTORIUM HOMILETYCZNYM

Abstract

Artykuł omawia zagadnienie przygotowania homilii na bazie tekstów euchologijnych. Inspirację autor odnalazł w opublikowanym przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w 2015 r. Dyrektorium homiletycznym. Podjęcie tematyki związanej z tekstami euchologijnymi sprowokowane zostało wrażeniem, jakoby we wspomnianym dyrektorium poświęcono zbyt mało miejsca zarówno samym tekstom¸ jak i możliwym do zastosowania metodom pracy nad nimi w perspektywie przygotowania homilii. W dyrektorium jest wprawdzie mowa o tym, że do spektrum inspirującego twórczość homiletyczną należą – oprócz czytań czerpanych z Biblii - teksty typowo liturgiczne, a więc nade wszystko formuły euchologijne, niemniej po dokładniejszej lekturze dokumentu trudno oprzeć się wrażenie, że jednak uwaga skupiona na czytaniach biblijnych jest w nim zdecydowanie dominująca. Metodą proponowaną przez dyrektorium jest wyrastająca z patrystycznej egzegezy duchowych sensów Pisma Świętego lectio divina. W metodzie tej chodzi o teksty biblijne przynależne do kanonu ksiąg uznanych za natchnione. Euchologijne formuły natomiast przynależą do otwartego katalogu, który jest wciąż uzupełniany, więc odróżniają się od tekstów biblijnych. Stąd powstaje w artykule teza, iż metodą lectio divina można się w pracy nad formułami modlitewnymi posługiwać modelowo, traktować ją inspirująco, niemniej sięgać należy po metody typowe dla hermeneutyki liturgicznej. W treści opracowania proponuje się korzystanie przy pracy nad homilią na bazie tekstów euchologijnych z metody historyczno-krytycznej, która pozwala odczytać ich diachroniczność, oraz z metody lingwistycznej (semiotycznej), dzięki której można zgłębić ich bogactwo synchroniczne. Zestawienie tych metod pozwala dostrzec, jak one korespondują ze sobą, a przez to potwierdzają racjonalność przeprowadzonego wywodu oraz słuszność tezy wskazującej na potrzebę posługiwania się przy pracy nad homilią na bazie formuł euchologijnych metodami adekwatnymi.

Dateien herunterladen

PDF (Język Polski)

Zitierregeln

Żądło, A. (2022). HOMILIE MOŻNA BUDOWAĆ W OPARCIU O TEKSTY EUCHOLOGIJNE: REFLEKSJA ZAINSPIROWANA DYREKTORIUM HOMILETYCZNYM. Studia Pastoralne, (18), 207–229. Abgerufen von https://journals.us.edu.pl/index.php/sp/article/view/14953

Literaturhinweise

Augé M., Tekst euchologijny, w: Liturgia w podstawowych formach wyrazu, red. A. Żądło, Katowice 2011 (Kościół w Trzecim Tysiącleciu 9), s. 136-149.

Augustyn, In Evangelium Joannis Tractatus 80: PL 35, 1839-1840.

Benedykt XVI, Adhortacja Verbum Domini (2010).

Benedykt XVI, Orędzie końcowe Synodu Biskupów do ludu Bożego Słowo Boże w historii, „L’Osservatore Romano” 1 (2009), wyd. polskie, s. 24-31.

Bronk A., Hermeneutyka, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, kol. 770-774.

Casel O., Das christliche Opfermysterium. Zur Morphologie und Theologie des eucharistischen Hochgebets, Graz–Wien–Köln–Styria 1968.

Chmiel J., Geneza i charakter homilii sakramentalnej, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 36 (1983) nr 1, s. 21-26.

Czerski J., Metodologia Nowego Testamentu, Opole 2012 (Opolska Biblioteka Teologiczna 126).

Czerski J., Metody interpretacji Nowego Testamentu, Opole 1997 (Opolska Biblioteka Teologiczna 21).

Czerwik S., Duchowość Eucharystii, „Anamnesis” 42 (2005) nr 3, s. 59-64.

Durak A., Metody hermeneutyczne w twórczości homiletycznej, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 15 (1999), s. 75-81.

Franciszek, Adhortacja Evangelii gaudium, 24.11.2013.

Hasło: „Dyrektorium”, SJP PWN, http://sjp.pwn.pl/sjp/dyrektorium;2555701.html [dostęp: 14.03.2022].

Hasło „Lectio divina”, Leksykon liturgii, oprac. B. Nadolski, Poznań 2006, s. 724, 725.

Homilia integralna. Studium treści przepowiadania homilijnego, red. M. Klementowicz, M. Dąbrówka, Tarnów 2017.

Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. polskie Poznań 2002.

Konecki K., Zasady interpretacji tekstów euchologijnych, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 46 (1993) nr 3-4, s. 176-183.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Instrukcja Redemptionis sacramentum, 25.03.2004.

Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium homiletyczne, 10.02.2015, wyd. polskie Poznań 2015.

Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego, wyd. polskie, Poznań 2006.

Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Wprowadzenie do drugiego wydania Lekcjonarza mszalnego, wyd. polskie w: Lekcjonarz mszalny, t. 1: Okres Adwentu. Okres Narodzenia Pańskiego, Poznań 2015, s. 7-55.

Kudasiewicz J., Szier-Kramarek B., Lectio divina, cz. 2, Encyklopedia katolicka, t. 10, red. A. Szostek i in., kol. 629–631.

Kunzler M., Liturgia Kościoła, tłum. i oprac. L. Balter, Poznań 1999 (Amateca: Podręczniki teologii katolickiej 10).

Langkammer H., Metody lingwistyczne, w: Metodologia Nowego Testamentu, red. tenże, Pelplin 1994, s. 233-270.

Mateja L., Pięć najważniejszych etapów czytania Pisma, https://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/slowo-boze/art,75,5-najwazniejszych-etapow-czytania-pisma.html [dostęp: 13.02.2022].

Pacomio L., Lectio divina. Accostarsi alla Bibbia, leggere, meditare, pregare, contemplare, amare, Casale Monferrato 1986.

Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Pisma Świętego w Kościele, 15.04.1993, tłum. polskie, Poznań 1994.

Pasternak F., Dyrektorium, Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk i in., kol. 432, 433.

Pastuszko M., Pojęcie Najświętszej Eucharystii (kan. 897), „Prawo Kanoniczne” 48 (2005) nr 3-4, s. 17-34.

Sadowski D.J., Teologia uroczystości Narodzenia Pańskiego w świetle euchologii Mszału rzymskiego Pawła VI. Hermeneutyczne studium liturgicznoteologiczne (maszynopis doktoratu), Opole 2014.

Simon H., Teksty liturgiczne jako źródło przepowiadania, w: Liturgia i przepowiadanie, red. W. Przyczyna, Kraków 2010 (Redemptionis missio, 29), s. 172-185.

Sławiński H., Znaczenie, geneza i struktura „Dyrektorium homiletycznego”, „Polonia Sacra” 40 (2015) nr 3, s. 155-176.

Sobeczko H.J., Metody interpretacji tekstów liturgicznych, w: Ratio et revelatio. Z refleksji filozoficzno-teologicznych. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji 65. rocznicy urodzin, red. J. Cichoń, Opole 1998, s. 231-240.

Szustak A., Lectio divina, https://stacja7.pl/wiara/lectio-divina/ [dostęp: 12.02.2022].

Święta Kongregacja Obrzędów, Instrukcja Inter oecumenici, 26.09.1964.

Świerzawski W., Mała metoda głoszenia homilii, „Anamnesis” 10 (1996/97) nr 3, s. 69-75.

Trzaskawka T., Wprowadzenie w praktykę „lectio divina”, http://mateusz.pl/mt/lectio/ts.asp [dostęp: 19.05.2022].

Twardy J., Aktualizacja słowa Bożego w kaznodziejstwie, Przemyśl 2009.

Żądło A., „Lex orandi – lex credendi” w modlitwach nad darami Adwentu w Mszale Pawła VI. Studium hermeneutyczno-liturgiczne, Katowice 2013 (Kościół w trzecim tysiącleciu 11).

Żądło A., Eklezjologiczny wymiar kolekt Adwentu w Mszale rzymskim Pawła VI. Studium lingwistyczno-teologiczne, Kraków 2002.

Żądło A., Hermeneutyka tekstów euchologijnych w kluczu diachronicznym i synchronicznym, „Studia Theologica Varsaviensia” 49 (2011) nr 1, s. 85-97.

Żądło A., Hermeneutyka tekstów euchologijnych w służbie przepowiadania liturgicznego, „Roczniki Teologiczne” 62 (2015) nr 12, s. 91-111.

Żądło A., Hermeneutyka w badaniach nad formułami modlitw liturgicznych, w: Studia Liturgiczne, t. 11: Badania nad liturgią w Polsce po Vaticanum II. Historia – kierunki badań – metodologia, red. C. Krakowiak, W. Pałęcki, Lublin 2015 (Prace Wydziału Teologii, t. 168), s. 81-113. Google Scholar

Nr. 18 (2022)
Veröffentlicht: 2022-12-14

ISSN: 1734-4433

eISSN: 2956-624X

Verlag, Organisation

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Text senden