Veröffentlicht: 2005-12-28

Versionen

Das Schulwesen in der oppelner Regentschaft im 19. Jahrhundert

Kazimierz Dola

Abstract

Die preußische Staatsmacht wurde gleich nach dem Anschluss Schlesiens 1763 auf die Schulen aufmerksam. Diese Aufmerksamkeit galt zuerst der Unterrichtssprache. Im Jahre 1763 wurde den Geistlichen und den Lehrern unter Strafe der Entlassung aus dem Posten befohlen, innerhalb eines Jahres deutsch zu lernen. 1765 wurde vom Abt von Zagan, J.I. Felbiger, eine neue Schulordnung vorbereitet. Sie führte die Schulpflicht für Kinder im Alter von 6 bis 13 ein. Die Kinder sollten das Lesen, Schreiben und Rechnen erlernen. Dieses Gesetz ordnete den Bau der Schulen auf dem Land, auch in den Dörfern, die keine Pfarrkirche hatten, die aber mehr als 4 Km von der nächsten Schule entfernt waren, an. Es sollten auch Seminare für Lehrer entstehen. Die Unterrichtssprache blieb polnisch. Die Schule blieb eine kirchliche Institution, der Staat behielt für sich die Mitaufsicht vor. Das neue Schulgesetz von 1801 veränderte weder den Charakter noch die Strukturen des Schulwesens. Die christliche Erziehung der Kinder blieb das Ziel der Schule. Wesentliche Veränderungen im Schulwesen kamen erst in der Zeit des Kulturkampfes. Die Aufsicht über die Schulen wurde den Staatsinspektoren übergeben. Nur die deutsche Sprache durfte im Unterricht verwendet werden. Die Schulpflicht wurde auf Kinder und Jugendliche von 4 bis 17 stufenweise ausgedehnt. Die Zahl der Schulgebäude stieg bedeutend: 1763 gab es im Oppelner Erzdiakonat 629 Pfarrschulen, 1911 gab es in der Oppelner Regentschaft (Erzdiakonat und einstiges Neisser Fürstentum, Kreis Kreuzburg und Dekanat Beuthen) 1589 Schulen und 6769 Lehrer. Die Kinder besuchten die Schulen wesentlich öfter. Dank den in der Oppelner Regentschaft bestehenden 13 Seminaren für Lehrer, waren diese besser ausgebildet.

Dateien herunterladen

Zitierregeln

Dola, K. (2005). Das Schulwesen in der oppelner Regentschaft im 19. Jahrhundert. Studia Pastoralne, (1), 206–215. Abgerufen von https://journals.us.edu.pl/index.php/sp/article/view/23016

Lizenz

Creative-Commons-Lizenz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Polityka opłat za publikację

Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłaty za przetwarzanie artykułu (APC), opłaty za redakcję językową, opłaty za kolor, opłaty za przesłanie, opłaty za strony, opłaty członkowskie, koszty prenumeraty druku, inne opłaty dodatkowe. Autorzy nie otrzymują również żadnej gratyfikacji finansowej za publikowane artykuły.

3. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).


4. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

5. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Nr. 1 (2005)
Veröffentlicht: 2021-08-04


ISSN: 1734-4433
eISSN: 2956-624X

Verlag, Organisation
Uniwersytet Śląski w Katowicach

Diese Website verwendet Cookies für den ordnungsgemäßen Betrieb. Um die Plattform vollständig nutzen zu können, müssen Sie Cookies akzeptieren.