Paradoks dyskursywnej integracji. O łączeniu treści doświadczenia przez język

Witold Marzęda

doi:10.31261/fp.12308

Published: 2021-12-29

Vol. 46 (2021)

Paradox of Discursive Integration: On Integrating Experiential Content Through Language

Witold Marzęda

Section: Papers

https://doi.org/10.31261/fp.12308

Abstract

Theories of discursive integration form a group of theories that see the principles responsible for the integration of experience data (apperception) in the practices and schemes of discourse. These theories indicate that the use of language unites and organizes experience data. Their main assumption can be expressed as follows: this integration does not inhere in objects and cannot be derived from them; hence this integration cannot be secondarily expressed in language, but results exclusively from the use of language (or discourse). In this article, Witold Marzęda gives an overview of narrativist theories, script theories, Gazzaniga and Dennett’s models, which refer to evolutionary psychology, and the theories of Lakoff and Johnson – all these being theories of discursive integration. Marzęda’s main objective is to formulate a paradox, which consists in a trap of self-referentiality into which these theories fall: they postulate some general properties of discourse, which, firstly, do not have to become at once the properties of individual models and which, secondly, do not admit of falsification.

Keywords:

discourse , apperception , Dennett , Gazzaniga , cognitive theory of metaphor , narrativism

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Marzęda, W. (2021). Paradox of Discursive Integration: On Integrating Experiential Content Through Language. Folia Philosophica, 46, 1–20. https://doi.org/10.31261/fp.12308

Cited by / Share

References

Barthes R.: Mit i znak. Eseje. Tłum. W. Błońska et al. PIW, Warszawa 1970.
Google Scholar

Bayne T., Pacherie E.: Narrators and Comparators: The Architecture of Agentive Self-Awareness. „Synthese” 2006, vol. 159, no. 3, s. 475–491. https://www.jstor.org/stable/27653635 [dostęp: 25.11.2021].
Google Scholar

Charniak E.: Toward A Model Of Children’s Story Comprehension. 1972. https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/6892 [dostęp: 26.07.2021].
Google Scholar

Churchland P.S.: Dennett’s Instrumentalism: A Frog at the Bottom of the Mug. „The Behavioral and Brain Sciences” 1983, vol. 6, s. 358–359. https://doi.org/10.1017/S0140525X00016423.
Google Scholar

Darwin K.: O pochodzeniu człowieka. Tłum. M. Ilecki. Jirafa Roja, Warszawa 2009.
Google Scholar

Davidson D.: Eseje o prawdzie, języku i umyśle. Tłum. B. Stanosz. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Google Scholar

Dennett D.C.: Brainchildren. Essays on Designing Minds. The MIT Press, Cambridge 1998.
Google Scholar

Dennett D.C.: Intentional Systems in Cognitive Ethology: The „Panglossian Paradigm” Defended. „The Behavioral and Brain Sciences” 1983, vol. 6, s. 343–390. https://doi.org/10.1017/S0140525X00016393.
Google Scholar

Dennett D.C.: Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów. Tłum. B. Bielecka, M. Miłkowski. Copernicus Center Press, Kraków 2018.
Google Scholar

Dennett D.C.: Realne wzorce. W: Analityczna metafizyka umysłu. Red. R. Poczobut, M. Miłkowski. IFIS PAN, Warszawa 2008, s. 299–325.
Google Scholar

Dennett D.C.: The Role of Language in Intelligence. In: What is Intelligence? The Darwin College Lectures. Ed. J. Khalfa. Cambridge University Press, Cambridge–Sydney 1994, s. 161–178.
Google Scholar

Dennett D.C.: The Self as a Center of Narrative Gravity. W: Self and Consciousness: Multiple Perspectives. Eds. F. Kessel, P. Cole, D. Johnson. Erlbaum, Hillsdale, NJ 1992, s. 103–115.
Google Scholar

Dennett D.C.: Świadomość. Tłum. E. Stokłosa. Copernicus Center Press, Kraków 2016.
Google Scholar

Dijk T. van: Badania nad dyskursem. W: Dyskurs jako struktura i proces. Red. T. van Dijk. Przeł. G. Grochowski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 9–44.
Google Scholar

Gazzaniga M.S.: Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Neuronauka a istnienie wolnej woli. Tłum. A. Nowak-Młynikowska. Smak Słowa, Sopot 1996.
Google Scholar

Gazzaniga M.S.: Mind’s Past. University of California Press, Berkeley 1998.
Google Scholar

Hardy B.: The Teaching of English: Life, Literature and Literary Criticism. „English in Education” 1968, vol. 2, s. 7–15. https://doi.org/10.1111/j.1754-8845.1968.tb01313.x.
Google Scholar

Hutto D.: The Narrative Practice Hypothesis: Clarifications and Implications. „Philosophical Explorations” 2008, vol. 11, no. 3, s. 175–192. https://doi.org/10.1080/13869790802245679.
Google Scholar

Jäkel O.: Metafory w abstrakcyjnych domenach dyskursu. Kognitywno-lingwistyczna analiza metaforycznych modeli aktywności umysłowej, gospodarki i nauki. Tłum. M. Banaś, B. Drąg. Universitas, Kraków 2003.
Google Scholar

Jaynes J.: The Origins of Consciousness in a Breakdown of Bicameral Mind. Houghton Mifflin Company, Boston–New York 2000.
Google Scholar

Kant I.: Krytyka czystego rozumu. Tłum. R. Ingarden. Antyk, Kęty 2000.
Google Scholar

Lakoff G.: Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle. Tłum. M. Buchta, A. Kotarba, A. Skucińska. Universitas, Kraków 2011.
Google Scholar

Lakoff G., Johnson M.: Philosophy in the Flesh. The Embodied Mind and its Challenge to Western Thought. Basic Books, New York 1999.
Google Scholar

Langacker R.: Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. Tłum. E. Tabakowska et al. Universitas, Kraków 2009.
Google Scholar

MacIntyre A.: Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. Przeł., wstępem i przypisami opatrzył A. Chmielewski. Przekł. przejrz. J. Hołówka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Google Scholar

Mead G.H.: Umysł, osobowość, społeczeństwo. Przeł. Z. Wolińska. Wstępem opatrzyła A. Kłoskowska. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975.
Google Scholar

Miłkowski M.: Rzeczywiste wzorce intencjonalności. W: Formy reprezentacji umysłowych. Red. R. Poczobut, M. Walczak, S. Wróbel. IFIS PAN, Warszawa 2006, s. 133–151.
Google Scholar

Mink L.O.: History and Fiction as Modes of Comprehension. „New Literary History” 1970, vol. 1, no. 3, s. 541–558. http://www.jstor.org/stable/468271 [do¬stęp: 25.11.2021].
Google Scholar

Mueller E.: Story Understanding. W: Encyclopedia of Cognitive Science. Ed. L. Nadel. Vol. 3. Nature Publishing Group, London 2003, s. 238–254.
Google Scholar

Mulaik S.A.: The Metaphoric Origins of Objectivity, Subjectivity, and Consciousness in the Direct Perception of Reality. „Philosophy of Science” 1995, vol. 62, no. 2, s. 283–303. https://www.jstor.org/stable/188435 [dostęp: 25.11.2021].
Google Scholar

Nietzsche F.: Teoriopoznawcze wprowadzenie o prawdzie i kłamstwie w sensie pozamoralnym. Tłum. K. Wolicki. „Teksty. Teoria literatury, krytyka, inter¬pretacja” 1980, nr 3 (51), s. 165–184.
Google Scholar

Popper K.R.: Logika odkrycia naukowego. Tłum. U. Niklas. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Google Scholar

Propp W.: Morfologia bajki magicznej. Tłum. P. Rojek. Nomos, Kraków 2010.
Google Scholar

Reichenbach H.: Powstanie filozofii naukowej. Tłum. H. Krahelska. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
Google Scholar

Roser M.E., Gazzaniga M.S.: The Interpreter in Human Psychology. „Evolution of Nervous Systems” 2007, vol. 4, s. 503–508. https://doi.org/10.1016/B0-12-370878-8/00030-6.
Google Scholar

Rosner K.: Narracja, tożsamość i czas. Universitas, Kraków 2006.
Google Scholar

Schank R.C.: Using Knowledge to Understand. Theoretical Issues in Natural Language Processing. Association for Computational Linguistics, Stroudsburg, PA 1975. https://www.aclweb.org/anthology/T75-2023/ [dostęp: 28.07.2021].
Google Scholar

Searle R.: Umysły, mózgi, programy. Tłum. B. Chwedeńczuk. W: Filozofia umysłu. Red. B. Chwedeńczuk. Aletheia, Warszawa 1995, s. 301–324.
Google Scholar

Skinner B.F.: Science and Human Behavior. Free Press, New York 1953.
Google Scholar

Skinner B.F.: Verbal Behavior. Harvard University Press, Cambridge, MA 1948.
Google Scholar

Sperber D., Wilson D.: Relevance: Communication and Cognition. Harvard University Press, Cambridge, MA 1986.
Google Scholar

Taleb N.N.: Czarny łabędź. Jak nieprzewidywalne zdarzenia rządzą naszym życiem. Przeł. O. Siara. Zysk, Poznań 2020.
Google Scholar

Todorov T.: Ludzie – opowieści. Tłum. R. Zimand. „Pamiętnik Literacki” 1973, z. 1, s. 269–281.
Google Scholar

Turing A.M.: Maszyny liczące a inteligencja. Tłum. D. Gajkowicz. W: Maszyny matematyczne i myślenie. Red. E. Feigenbaum, J. Feldman. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972, s. 24–47.
Google Scholar

Turner M.: Literary Mind. Oxford University Press, New York–Oxford 1994.
Google Scholar

Vico G.: Nauka nowa. Tłum. J. Jakubowicz. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966.
Google Scholar

Whorf B.L.: Język, myśl, rzeczywistość. Tłum. T. Hołówka. PIW, Warszawa 1982.
Google Scholar

Witosz B.: Dyskurs i stylistyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009.
Google Scholar

Wittgenstein L.: Dociekania filozoficzne. Tłum. B. Wolniewicz. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958.
Google Scholar

Young K., Saver J.L.: The Neurology of Narrative. „SubStance” 2001, vol. 30, no. 1/2, issue 94/95, s. 72–84. https://doi.org/10.2307/3685505.
Google Scholar

Witold Marzęda

https://orcid.org/0000-0001-7516-3857

Affiliation:

University of Silesia in Katowice Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Witold Marzęda – adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; studiował w Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych. Pracę doktorską zatytułowaną Ogólna teoria znaczenia w fenomenologii Husserla napisał pod kierunkiem profesora Arkadiusza Chrudzimskiego. Interesuje się kognitywistyką, szczególnie filozofią umysłu, przetwarzaniem mowy. Obecnie pracuje nad zagadnieniami poznania deiktycznego.

Vol. 46 (2021)
Published: 2022-04-21

ISSN: 1231-0913

eISSN: 2353-9445

10.31261/fp

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit