Kantowska filozofia transcendentalna. Mariana Massoniusa próba ujęcia krytycyzmu Immanuela Kanta

Anna Musioł

doi:10.31261/fp.12650

Published: 2022-12-31

Vol. 48 (2022)

Kant’s Transcendental Philosophy. Marian Massonius’s Approach to Immanuel Kant’s Critical Philosophy

Anna Musioł

Section: Papers

https://doi.org/10.31261/fp.12650

Abstract

In the article, Anna Musioł, by referring to the assumptions of Marian Massonius’s doctoral dissertation and taking into account the assumptions of his several smaller works, considers Massonius’s approach to the Kantian system of critical philosophy. Analyzing, inter alia, the problem of analytical and synthetic judgments, and a priori synthetic judgments, Musioł addresses the issue of the possibility of pure mathematics. She considers the problem of time and space and analyzes the ways of presenting Kantian antinomies and the theory of cognition developed in the context of idealism and realism as well as the realism of time and space. Additionally, Musioł focuses on the problem of Massonius’s moderate agnosticism and his scientific approach to philosophy. Finally, she proposes an answer to the fundamental question, Why did Massonius, like the early neo-Kantist Liebmann in 1865, challenge a return to Kant (Zurück zu Kant!) and advocate as necessary the development of a critical formula of the a priori forms of the mind?

Keywords:

Polish philosophy , Neo-Kantianism , transcendentalism , critical philosophy , critical rationalism , dogmatic rationalism , Massonius , Kant

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Musioł, A. (2022). Kant’s Transcendental Philosophy. Marian Massonius’s Approach to Immanuel Kant’s Critical Philosophy. Folia Philosophica, 48, 1–18. https://doi.org/10.31261/fp.12650

Cited by / Share

References

Adamiejko J.: Krytyka systemu transcendentalnego idealizmu I. Kanta w filozofii agnostycyzmu nowokrytycznego M. Massoniusa. W: Myśl polska w obszarze rosyjskojęzycznym. Red. J. Skoczyński. Posłowie W. Dianowa. Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, s. 73–81.
Google Scholar

Aster E. von: Historia filozofii. [Tłum. J. Szewczyk]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
Google Scholar

Baumgartner H.M.: Kantowska „Krytyka czystego rozumu” – fundamentalne dzieło filozofii nowożytnej. Tłum. Z. Zwoliński. „Edukacja Filozoficzna” 1992, nr 13, s. 127–138.
Google Scholar

Baumgartner H.M.: Kants „Kritik der reinen Vernunft”. Anleitung zur Lektüre. Hans M. Alber, Freiburg–München 1996.
Google Scholar

Gałecki J.: Przedmowa tłumacza. W: I. Kant: Krytyka władzy sądzenia. Przeł. [z niem.] oraz opatrzył przedmową i przypisami J. Gałecki. Tłum. przejrzał A. Landman. [Wyd. 2]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986, s. XI–XV.
Google Scholar

Höffe O.: Immanuel Kant. Przeł. A.M. Kaniowski. Wyd. 2 zm. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Google Scholar

Kant I.: Krytyka czystego rozumu. Z oryg. niem. przeł. oraz wstępem i przypisami opatrzył R. Ingarden. Wyd. 2. Wydawnictwo Antyk, Kęty 2001.
Google Scholar

Liebmann O.: Kant und die Epigonen. Carl Schober, Stuttgart 1865.
Google Scholar

Łaciak P.: Struktura i rodzaje poznania a priori w rozumieniu Kanta i Husserla. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
Google Scholar

Łubnicki N.: „Pozytywizm nowokrytyczny” Mariana Massoniusa. W 100 rocznicę urodzin filozofa. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne” 1958, T. 13, s. 1–42.
Google Scholar

Majewska Z.: Filozofia słowiańska jako filozofia uniwersalna. „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2009, T. 6, s. 199–216. Pobrano z: http://wrh.edu.pl/wp-content/uploads/2017/07/12_z_majewska_2009.pdf [25.10.2022].
Google Scholar

Massonius M.: Agnostycyzm. „Przegląd Filozoficzny” 1897/1898, z. 2, s. 158–167.
Google Scholar

Massonius M.: Działalność filozoficzna Jana Śniadeckiego. (W stulecie śmierci). „Ruch Filozoficzny” 1930/1931, R. 12, s. 235.
Google Scholar

Massonius M.: Mahrburg jako uczony. „Przegląd Filozoficzny” 1914, z. 1, s. 76–83.
Google Scholar

Massonius M.: Racjonalizm w teorii poznania Kanta. „Przegląd Filozoficzny” 1897/1898, z. 2, s. 25–44.
Google Scholar

Massonius M.: Szkice estetyczne. [Drukarnia St. Niemiry], Warszawa 1884.
Google Scholar

Massonius M.: Ueber Kant’s transscendentale Aesthetik. Eine kritische Untersuchung zur Erlangung der philosophischen Facultät [der Universitaet Leipzig]. Verlagsbuchhandlung von Gustav Fock, Leipzig 1890.
Google Scholar

Noras A.J.: Historia neokantyzmu. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Google Scholar

Noras A.J.: Kant a neokantyzm badeński i marburski. Wyd. 2., popr. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
Google Scholar

Noras A.J.: Kant i Hegel w sporach filozoficznych osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007.
Google Scholar

Noras A.J.: Kant i Hegel w sporach filozoficznych osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Autoprezentacje. „Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych” 2008, T. 20, s. 145–148.
Google Scholar

Noras A.J.: Postneokantyzm wobec Kanta. „Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych” 2004, T. 16, s. 79–88.
Google Scholar

Noras A.J.: Rozumienie systemu w filozofii pokantowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016.
Google Scholar

Szalkiewicz W.: Marian Massonius jako historyk filozofii polskiej. W: Myśl polska w obszarze rosyjskojęzycznym. Red. J. Skoczyński. Posłowie W. Dianowa. Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, s. 57–72.
Google Scholar

Szotek B.: Filozofia nowokrytyczna w rozumieniu Stanisława Kobyłeckiego i Mariana Massoniusa. „Folia Philosophica” 2020, vol. 44, s. 1–19. https://doi.org/10.31261/fp.11359.
Google Scholar

Szotek B.: Marian Massonius a polska filozofia nowokrytyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
Google Scholar

Szulakiewicz W.: Pedagogika na Uniwersytecie Stefana Batorego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019.
Google Scholar

Zieleńczyk A.: Drogi i bezdroża filozofii. [nakł. Henryka Lindenfelda], Warszawa 1912.
Google Scholar

Vol. 48 (2022)
Published: 2023-07-26

ISSN: 1231-0913

eISSN: 2353-9445

10.31261/fp

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit