Challenges for Youth Resulting from the Internet Use a Reflection on the Example of Two Secondary Schools:  in Pszczyna and in Český Těšín

Natalia Maria Ruman; Zdenek Mruzek

doi:10.31261/IJREL.2024.10.2.01

Opublikowane: 2024-12-16

Tom 10 Nr 2 (2024)

Wyzwania młodzieży wynikające z użytkowania Internetu. Refleksja na przykładzie dwóch szkół ponadpodstawowych: w Pszczynie i w Czeskim Cieszynie

Natalia Maria Ruman

, Zdenek Mruzek

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31261/IJREL.2024.10.2.01

Abstrakt

Internet w obecnych czasach ma nieskończenie wiele możliwości. Używany jest praktycznie w każdej działalności człowieka. Celem niniejszego artykułu nie jest demonizowanie Internetu, ale zbadanie różnych wymiarów funkcjonowania młodzieży w wirtualnym świecie. Celem jest również określenie z jakimi negatywnymi skutkami spotykają się uczniowie i jakie pozytywne zjawiska wynikają z korzystania z tej technologii. Pierwsza część stanowić będzie prezentację najważniejszych wiadomości z zakresu nowych mediów, a w szczególności charakterystykę Internetu. Poruszona zostanie problematyka związana z różnymi aspektami korzystania z Internetu – począwszy od psychologicznych mechanizmów użytkowania sieci przez młodzież, poprzez edukację medialną oraz zagrożenia wynikające z różnego rodzaju działalności w sieci, do społeczno-praktycznych zjawisk zachodzących w cyfrowym świecie. Wiedza pozyskana dzięki części teoretycznej stanowić będzie bazę dla przeprowadzenia badań empirycznych. Celem badań będzie określenie, jakie znaczenie w życiu młodzieży w wieku ponadpodstawowym ma korzystanie z komputera i Internetu. Omówione wyniki tychże badań wraz z ich opracowaniem oraz przedstawienie sposobów przeciwdziałania zagrożeniom oraz metod pozytywnego wykorzystania Internetu, może stanowić wartościowe źródło wiedzy przydatnej zarówno w pracy pedagogicznej osób związanych z oświatą, jak i użytecznej dla rodziców, gdyż to oni w największym stopniu odpowiadają za edukację swoich dzieci w zakresie użytkowania mediów.

Słowa kluczowe:

Internet , korzystanie z komputera , cyberprzemoc , użytkowanie mediów przez młodzież

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Ruman, N. M., & Mruzek, Z. (2024). Wyzwania młodzieży wynikające z użytkowania Internetu. Refleksja na przykładzie dwóch szkół ponadpodstawowych: w Pszczynie i w Czeskim Cieszynie. International Journal of Research in E-Learning, 10(2), 1–27. https://doi.org/10.31261/IJREL.2024.10.2.01

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Bibliografia

Angielczyk, P.Z. (2019). Homo crudelis w dobie Internetu.[ Homo crudelis in the age of the Internet.] Parezja, 2, 48–64. https://doi.org/10.15290/parezja.2019.12.04.
Google Scholar

Augustynek, A. (2010). Uzależnienia komputerowe. Diagnoza, rozpowszechnianie, terapia.[Computer addictions. Diagnosis, dissemination, therapy.] Warszawa: Wyd. Difin. ISBN 978-83-764-1146-0.
Google Scholar

Barlińska, J. (2009). Wpływ kontaktu zapośredniczonego przez komputer na nasilenie zachowań antyspołecznych i cyberprzemocy. [The impact of computer mediated contact on the severity of antisocial behavior and cyberbullying.] Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, [The Abused Child. Theory, research, practice] 1, 107–112. ISSN 2545-3475 eISSN.
Google Scholar

Borkowska, A, & Witkowska, M. (2009). Media społecznościowe w szkole. [Social media at school] Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy. ISBN 978-83-65448-03-3.
Google Scholar

Broto, R., Waldzus, S., Sekerdej, M., & Schubert, T. (2011). The contexts and structures of relating to others: how memberships in different types of groups shape the construction of interpersonal relationships. Journal of Social and Personal Relationships. 28, (3), 406–432. https://doi.org/10.1177/0265407510384420.
Google Scholar

Castells, M. (2003). Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem. [Galaxy of the Internet. Reflections on the Internet, business and socjety.] Poznań: Wyd. Rebis. ISBN 8373012338.
Google Scholar

Chocholska, P. & Osipczuk, M. (2009). Uzależnienie od komputera i Internetu u dzieci i młodzieży. [Computer and Internet addiction in children and adolescents] Warszawa: Wyd. Hachette Livre Polska. ISBN 61907911.
Google Scholar

Denek, K. (2000). Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. [Axiological aspects of school education.] Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. ISBN 978-83-232-2332-0.
Google Scholar

Figurska, O. (2012). Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież. [Excessive computer and Internet use by children and adolescents.] Warszawa: Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, Fundacja Dzieci Niczyje. ISBN 978-83-931508-6-1.
Google Scholar

Forma, P. (2006). Znaczenie Internetu dla rozwoju dzieci i młodzieży. [The importance of the Internet for the development of children and adolescents]. Świętokrzyskie Centrum Edukacji na Odległość SCENO. Zeszyty Naukowe, [Swietokrzyskie Center for Distance Education SCENO. Scientific Journals] 2, 64–68.
Google Scholar

Griffiths, M. (2004). Gry i hazard. Uzależnienia dzieci w okresie dorastania. [Gaming and Gambling. Addictions of children during adolescence.] Gdańsk: GWP. ISBN 9788389574145.
Google Scholar

Hotltkamp, J. (2010). Co ogłupia nasze dzieci? Nowe media jako wyzwanie dla rodziców. [What stuns our children? New media as a challenge for parents.] Kraków: Wyd. Salwator. ISBN 9788375802122.
Google Scholar

Huber, F. & Neuschaffer, C. (2003). Rodzice offline? Jak nawiązać kontakt ze skomputeryzowanym dzieckiem. [Offline parents? How to get in touch with a computerized child.] Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL. ISBN 83-200-2797-7.
Google Scholar

Izdebska, J. (2008). Media elektroniczne zagrażające współczesnemu dziecku – przejawy, przyczyny, wyzwania edukacyjne. [Electronic media threatening the modern child – manifestations, causes, educational challenges.] In S. Guz (Eds.), Dziecko a zagrożenia współczesnego świata. [The child and the dangers of the modern world.] Lublin: Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 212–217. ISBN 978-83-2272-918-2.
Google Scholar

Jaroszewska, I. (2024). Parents’ knowledge about media education. Social Dissertations. 18, 1–23. eISSN 2657-9332.
Google Scholar

Jastrzębska, J. (2020). Internet jako miejsce nawiązywania relacji interpersonalnych. Grupy społeczne w obszarze cyberprzestrzeni. [Internet as a place to establish interpersonal relationships. Social groups in the area of cyberspace.] Fides et Ratio 42, (2), 92–100. https://doi.org/10.34766/fetr.v42i2.277.
Google Scholar

Jaśko, K., Dukała, K., & Szastok, M. (2019). Focusing on gender similarities increases female students’ motivation to participate. Journal of Applied Social Psychology. 49, (8), 473–48. https://doi.org/10.1111/jasp.12598.
Google Scholar

Jopek, A. & Kinda, M. (2019). Zagrożenia cybernetyczne dla młodego użytkownika sieci w perspektywie rozwoju społeczeństwa informacyjnego. [Cyber threats to the young online user in the perspective of the development of the information socjety.] Security, Economy & Law 23, (2), 67–85. https://doi.org/10.24356/SEL/23/4.
Google Scholar

Kaliszewska, K. (2007). Nadmierne używanie Internetu. Charakterystyka psychologiczna. [Excessive use of the Internet. Psychological characteristics.] Poznań: Wyd. UAM. ISBN 8323218501.
Google Scholar

Kamieniecki, W., Bochenek, M., & Tanaś, M., (2017). Raport z badania „Nastolatki 3.0”. [The „Teens 3.0” survey report.] Warszawa: NASK – Instytut Badawczy. ISBN 978-83-65448-02-6.
Google Scholar

Kim, S. et al. (2018). Cyberbullying victimization and adolescent mental health: Evidence of differential effects by sex and mental health problem type, Journal of Youth and Adolescence 47, (3), 660–678. https://doi.org/10.1007/s10964-017-0678-4.
Google Scholar

Koltay, T., Krakowska, M., Landova, H., & Prókai, M. (2011). Umiejętność korzystania z informacji w krajach Grupy Wyszehradzkiej: literatura i inicjatywy. [Information literacy in Visegrad countries: literature and initiatives.]. Education for Information. 28, (1), 57–76. https://doi.org/10.3233/EFI-2010-0886.
Google Scholar

Kośla, R. (2018). Cyberterroryzm – definicja zjawiska i zagrożenie dla Polski, wystąpienie na konferencji w Bemowie, 29 XI 2002 r. [Cyberterrorism – definition of the phenomenon and the threat to Poland, speech at a conference in Bemowo, 29 XI 2002.] za: P. Jankowski, Cyberterroryzm jako współczesne zagrożenie dla administracji publicznej. [Cyberterrorism as a contemporary threat to public administration.] Młody Jurysta [Young Jurist.], 4, 12–22. https://doi.org/10.21697/mj.11305.
Google Scholar

Kozak, S. (2011). Patologie komunikowania w Internecie. Zagrożenia i skutki dla dzieci i młodzieży. [Pathologies of communication on the Internet. Threats and consequences for children and adolescents.] Warszawa: Wydawnictwo Delfin. ISBN 978-83-7641-388-4.
Google Scholar

Kusztal, J. & Piasecka, M. (2018). A contemporary approach to substance abuse treatment for children and adolescents: a rview of theoretical and empirical perspectives. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. [Elementary Education in Theory and Practice.] 13, (4), 85–102. https://doi.org/10.14632/eetp.2018.13.50.85.
Google Scholar

Kuźmińska-Sołśnia, B. (2006). Nowe technologie informacyjne – szansą i zagrożeniem dla młodzieży szkolnej. [New information technologies – an opportunity and a threat for schoolchildren.] In J. Morbitzer (Eds.). Komputer w edukacji. [Computer in education.] (pp. 115–119). Kraków: Impuls. ISBN 83-7271-341-3.
Google Scholar

Laska, E. I. (2006). Dzieciństwo w świecie mediów – szanse i zagrożenia (wybrane problemy). [Childhood in the world of media – opportunities and threats (selected problems).] In S. Juszczyk, I. Polewczyk (Eds.), Dziecko w świecie wiedzy, informacji i komunikacji. [The child in the world of knowledge, information and communication.] (pp. 105–111), Toruń: Wyd. Adam Marszałek. ISBN 83-7441-010-8.
Google Scholar

Łosiak-Pilch, J. (2018). Gamification and subjective reinforcement value: indications for education and health promotion. Edukacja, Technika, Informatyka. [Education, Technology, Information Technology.] 2 (24), 201–205. https://doi.org/10.15584/eti.2018.2.27.
Google Scholar

Maj, B. (2019). Internet jako przestrzeń edukacyjna życia młodzieży akademickiej. [Internet as an educational space in the lives of academic youth.] Studia z Teorii Wychowania 29, (4), 135–154. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.1640.
Google Scholar

Makara-Studzińska, M. & Madej, A. (2017). Cybertherapy: a modern form of therapy. Journal of Education, Health and Sport. 7, (7), 21–28. https://doi.org/10.5281/zenodo.821840.
Google Scholar

Maszke, A. W. (2008). Metody i techniki badań pedagogicznych. [Methods and techniques of pedagogical research]. Rzeszów: Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego. ISBN 83-7338-372-7.
Google Scholar

Melosik, Z. (2000). Kultura instant. Paradoksy pop-tożsamości. [Instant Culture. Paradoxes of pop identity.] In M. Cylkowska-Nowak (Eds.), Edukacja. Społeczne konsumowanie idei i rzeczywistości. [Education. The social consumption of ideas and reality.] (pp. 34–48). Poznań: Wyd. Wolumin. ISBN 8388536052.
Google Scholar

Melosik, Z. (2008). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. [Popular culture as a factor of socialization.] In Z. Kwieciński, B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. [Pedagogy. Academic textbook.] t. 2. (pp. 98–102). Warszawa: PWN. ISBN 978-83-01-14133-2.
Google Scholar

Mitchell, K. J., Finkelhor, D., Wolak, J., Ybarra, M. L., & Turner, H. (2011). Youth Internet Victimization in a Broader Victimization Context. Journal of Adolescent Health, 48, 128–134. ISSN 1054-139X.
Google Scholar

Morbitzer, J. (2006). O potrzebie i celach wychowania medialnego dzieci. [On the need and goals of media education of children.] In S. Juszczyk, I. Polewczyk (Eds.), Dziecko w świecie wiedzy, informacji i komunikacji. [The child in the world of knowledge, information and communication.] (pp. 409–414). Toruń: Wyd. Adam Marszałek. ISBN 83-7441-010-8.
Google Scholar

Oleksiewicz, I. (2018). Cyberterroryzm jako realne zagrożenie dla Polski. [Cyberterrorism as a real threat to Poland.] Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego [International Security Yearbook.] 12, (1), 53–67. https://doi.org/10.34862/rbm.2023.1.2.
Google Scholar

Ordon, U. & Skoczylas-Krotla, E. (2003). Środki masowego przekazu – szansą czy zagrożeniem w procesie edukacji dziecka. [Mass media - an opportunity or a threat in the process of a child’s education.] In T. Banaszkiewicz, W. Szlufik, A. Pękala (Eds.), Z najnowszych badań nad wczesną edukacją dziecka. [From the latest research on early childhood education.] (pp. 140–146) Częstochowa: Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. ISBN 8370989446.
Google Scholar

Popiołek, M. & Nierenberg, B. (2017). Facebook as an information management tool: in light of the research conducted among Polish students. Journal of Education, Culture and Society. 2, 89–102. https://doi.org/10.15503/jecs20172.89.102.
Google Scholar

Siedlecka, M., Żukiewicz-Sobczak, W., & Sobczuk, S., Oddziaływanie mass mediów na kształtowanie stylu życia dzieci klas 4–6 w Bialskich Szkołach Podstawowych. [Impact of mass media on the formation of lifestyles of children in grades 4–6 in Biala Elementary Schools]. Rozprawy Społeczne. [Social Dissertations] 13, (1), 34–42. ISSN 2081-6081.
Google Scholar

Siemieniecki, B. (2012). Rzeczywistość wirtualna a edukacja. [Virtual reality and education.] In T. Lewowicki, B. Siemieniecki (Eds.), Cyberprzestrzeń i edukacja. [Cyberspace and education.] (pp. 28–35). Toruń: Wyd. Adam Marszałek. ISBN 978-83-7780-326-4.
Google Scholar

Skoczylas, D. (2023). Cyberzagrożenia w cyberprzestrzeni. Cyberprzestępczość, cyberterroryzm i incydenty sieciowe. [Cyber Threats in Cyberspace. Cybercrime, cyberterrorism and network incidents.] PRAWO W DZIAŁANIU. SPRAWY KARNE, [LAW IN ACTION. CRIMINAL CASES.] 53, 97–113.
Google Scholar

Skvortsova, S. & Haran, M. (2018). Multimedialna prezentacja wykładu jako sposób percepcji, rozumienia i zapamiętywania informacji edukacyjnych przez studentów. [Multimedia lecture presentation as a way for students to perceive, understand and remember educational information.] International Journal of Research in E-learning Vol. 4 (2), 52–58. https://doi.org/10.31261/IJREL.
Google Scholar

Spanjers, I., Konings, K., Leppink, J., Verstegen, D., de Jong, N., Czabanowska, K., & van Merrienboer, J. (2015). The promised land of blended learning: quizzes as a moderator. Educational Research Review. 15, 59–74. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2015.05.001.
Google Scholar

Stunża, G. D. (2012). Edukacja medialna w podstawie programowej. [Media education in the core curriculum.] In J. Lipszyc (Eds.), Edukacja medialna i informacyjna w Polsce – raport otwarcia.
Google Scholar

Aneks.[Media and information education in Poland – opening report. Annex.] (pp. 27–31). Warszawa: Wyd. Narodowy Instytut Audiowizualny.
Google Scholar

Szpunar, M. (2005). Internet jako pole poszukiwania i konstruowania własnej tożsamości. [Internet as a field of search and construction of one’s own identity.] In E. Hałas, K. Konecki (Eds.), Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego. [Constructing the self and society. European variants of symbolic interactionism] (pp. 378–403). Warszawa: Wyd. Scholar. ISBN 83-7383-144-4.
Google Scholar

Tadeusiewicz, R. (2002). Społeczność Internetu. [Internet community.] Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT. ISBN 83-87674-33-8.
Google Scholar

Tapscott, D. (2010). Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat. [Digital Adulthood. How the net generation is changing our world.] Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne. ISBN 9788361408963.
Google Scholar

Techmańska, B. (2019). Czy młodzi ludzie potrafią korzystać z Internetu? Uwagi i spostrzeżenia. [Can young people use the Internet? Comments and observations] Edukacja – Technika – Informatyka. [Education – Technology – Information Technology] 2, (28), 245–251. https://doi.org/10.15584/eti.2019.2.36.
Google Scholar

Tokunaga, R. S. (2010). Following you Home from school: A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization. Computers in Human Behavior, 26, 277–287. ISSN 0747-5632.
Google Scholar

Tomczyk, Ł. & Selmanagic, L. E. (2022). Nomophobia and phubbing: wellbeing and new media education in the family among adolescents in Bosnia and Herzegovina. Children and Youth Services Review. 137, 40–58. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2022.106489.
Google Scholar

Więckowska, M. (2012). Co wciąga Twoje dziecko? [What draws your child in?] Kraków: Wydawnictwo M. ISBN 978-8375954104.
Google Scholar

Witek, K. (2018). Przestępczość komputerowa – aspekty prawne. [Computer crime – legal aspects.] Edukacja – Technika – Informatyka [Education – Technology – Information Technology.] 24, (2), 36–49. ISSN 2719-6550.
Google Scholar

Wysocka-Narewska, M. (2022). Distance learning at the elementary school level: parents’ opinions and reflections. International Journal of Research in E-learning (8)2, 76–81. https://doi.org/10.31261/IJREL.
Google Scholar

Tom 10 Nr 2 (2024)
Opublikowane: 2024-12-31

ISSN: 2451-2583

eISSN: 2543-6155

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Licencja CC

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Prześlij tekst

Wyzwania młodzieży wynikające z użytkowania Internetu. Refleksja na przykładzie dwóch szkół ponadpodstawowych: w Pszczynie i w Czeskim Cieszynie

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Natalia Maria Ruman

Zdenek Mruzek

Informacje