Récits d’Alceste : une approche (inter)textuelle
Abstrakt
This paper is concerned with the relationship between different texts dealing with misanthropy; more precisely, it examines the manifestations of rewritten forms of the story of Molière’s Alceste, by revealing the moral ambiguities inscribed in this character. The selected prose — Rousseau’s Rêveries du promeneur solitaire, Gide’s L’Immoraliste, Huysmans’s A rebours, Maupassant’s Un cas de divorce, Kafka’s Le terrier and Le départ — is the focus of this (inter)textual analysis concentrating on text-formatting tools that exhibit special narrative features in the structure of the discussed texts. It is argued that different manifestations of misanthropy — represented by the Natural Man, the Artificial Man and the Absurd Man — are closely connected with textual characteristics.
Key words: Intertextuality, misanthropy, the Natural Man, the Artificial Man, the Absurd Man.
Bibliografia
Adam, Jean-Michel, 2001 : Textes: types et prototypes. Paris, Nathan.
Adam, Jean-Michel, Petitjean, André, 1989 : Le texte descriptif. Paris, Nathan.
Bachelard, Gaston, 1992 : La poétique de l’espace. Paris, Quadrige / PUF.
Bergson, Henri, 1983 : Le rire, essai sur la signification du comique. Paris, Quadrige / PUF.
Dandrey, Patrick, 1992 : Molière ou l’esthétique du ridicule. Paris, Klincksieck.
Genette, Gérard, 1982 : Palimpsestes. Paris, Le Seuil.
Gide, André, 1994 : L’immoraliste. Paris, Gallimard.
Gignoux, Anne-Claire, 2006 : « De l’intertextualité à l’écriture ». Cahiers de Narratologie, N°13, « Nouvelles approches de l’intertextualité » [mis en ligne le 1 septembre 2006], URL: http://revel.unice.fr/cnarra/document.html?id=329.
Huysmans, Joris-Karl, 2005 : À rebours. Paris, Gallimard.
Jourde, Pierre, 1991 : Huysmans. À rebours : L’identité impossible. Paris, Éditions Champion.
Kafka, Franz, 1980 : Œuvres complètes, II. Traduit et édité par Claude David. Paris, Gallimard / Pléiades.
Kerbrat-Orecchioni, Catherine, 1994 : L’Énonciation. De la subjectivité dans le langage. Paris, Armand Colin.
Maupassant, Guy de, 1989 : Le Horla. Paris, Pocket.
Molière, 1985 : Le misanthrope. Paris, Gallimard.
Prince, Nathalie, 2008 : Le fantastique. Paris, Armand Colin.
Raymond, Marcel, 1962 : Jean-Jacques Rousseau. La quête de soi et la rêverie. Paris, Corti.
Rousseau, Jean-Jacques, 1972 : Les rêveries du promeneur solitaire. Paris, Gallimard.
Starobinski, Jean, 1995 : Jean-Jacques Rousseau : la transparence et l’obstacle. Paris, Gallimard / Coll. « Tel ».
Université Catholique Pázmány Péter de Piliscsaba
Edit Bors a fait ses études en Hongrie, elle est diplômée en langue et littérature françaises et hongroises et en psychologie. Actuellement elle est maître de conférences à l’Université Catholique Pázmány Péter de Piliscsaba (Hongrie) où elle enseigne la linguistique française (linguistique de l’énonciation, linguistique du texte, stylistique). Elle est l’auteur de l’ouvrage intitulé Az idő
poétikája az önéletírásban [La poétique du temps dans l’autobiographie], Budapest, Akadémia Kiadó, 2004 et de publications consacrées à l’analyse linguistique des textes littéraires. Par exemple : « Effet d’archipel : autour de l’opposition passé composé / passé simple », Verbum, Analecta Neolatina 2008, X, p. 341—351 (http://verbum.btk.ppke.hu/pdf/10-2-o4.pdf) ; « Traduire l’ironie : un point de vue pragmatique et textuel sur la traduction », Babilónia, Revista Lusófona de Línguao, Culturas e Traduçao 2009, 6/7, p. 11—20 (http://babilonia.ulusofona.pt/arquivo/revista6/
ensaios.htm); « Les formes du silence : analyse textuelle de Sur l’eau de Maupassant », Revue d’Études Françaises 2009, 14, p. 81—89 ; « Le rôle énonciatif et textuel des propositions verbales je me rappelle, je me souviens, je revois, je crois et je pense » in : András désFalVy-tóth, Damine laBadie (éds.): Écritures de soi. Veszprém, Pannon Egyetemi Kiadó, 2009, p. 7—15.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
