Le purgatoire moderne ou la transgression revisitée : la valeur d’usage de Georges Bataille
Abstrakt
The incentive for this essay was “Le retour de Sade” (“The Return of de Sade”), a play by Bernard Noël put on in Paris and Nancy in 2005. The play shows Marquis resurrected by Madame d’Avilla, in the orders of a woman pope who ascends St. Peter’s Throne. De Sade is highly convinced that his descent on the Earth results from his perfectibility in evil and is the proof of his post-mortem triumph. The pope, however, wants to engage him as a court jester because his books are no longer believed to be monstrosities that de Sade thinks they still are. The analysis of De Sade’s resurrection leads to a discussion of Bataille’s concept of eroticism seen as a transgressive act which dispels prohibitions without suppressing them. Referring to Bataille’s essay “The Use of Value of D.A.F de Sade” from 1930, this paper also tries to determine the position of Bataille — a classic French writer whose œuvre was published in the Bibliothèque de la Pléiade, which is considered to be a major sign of recognition for an author in France — in contemporary western culture. The questions that this study attempts to answer are whether Bataille still plays the role of a transgressor and to what extent the transgressive value of Bataille’s eroticism is still attainable in the light of the Foucauldian concept of Power/Knowledge which is inherent in the discourse of sexuality.
Key words: Pornography, eroticism, sexuality, transgression.
Bibliografia
Barthes, Roland, 1970 : S/Z. Paris, Seuil.
Barthes, Roland, 1973 : Le plaisir du texte. Paris, Seuil.
Barthes, Roland, 1984 : « Écrire la lecture ». In : idem : Le bruissement de la langue. Essais critiques IV. Paris, Seuil.
Bataille, Georges, 1957 : L’Érotisme. Paris, Minuit.
Bataille, Georges, 1970 : « La valeur d’usage de D.A.F. de Sade ». In : idem : Œuvres complètes. Vol. 9. Paris, Gallimard.
Bataille, Georges, 1971 : Madame Edwarda. In : idem : Œuvres complètes. Vol. 3. Paris, Gallimard.
Bataille, Georges, 1976 : Théorie de la religion. In : idem :Œuvres complètes. Vol. 7. Paris, Gallimard.
Bennington, Geoffrey, 1995 : « Lecture : de Georges Bataille ». In : Denis Hollier, éd. : Georges Bataille après tout. Paris, Belin.
Besnier, Jean-Michel, 1998 : « L’intellectuel pathétique ». In : idem : Éloge de l’irrespect. Paris, Descartes&Cie.
Cohen, William A., 2005: « Introduction ». In: William A. Cohen, Ryan Johnson, eds.: Filth. Dirt, Disgust, and Modern Life. Minnesota, University of Minnesota Press.
Dardigna, Anne-Marie, 1980 : Les châteaux d’Éros ou l’infortune du sexe des femmes. Paris, Maspero.
Foucault, Michel : 1975 : Surveiller et punir. Paris, Gallimard.
Foucault, Michel, 1976 : L’Histoire de la sexualité I. La volonté de savoir. Paris, Gallimard.
Foucault, Michel, 2001 : « Préface à la transgression ». In : idem : Dits et écrits I. Paris, Gallimard.
Hollier, Denis, 1974 : La Prise de la Concorde. Essais sur Georges Bataille. Paris, Gallimard.
Mayné, Gilles, 2001 : Pornographie, violence obscène, érotisme. Paris, Descartes&Cie.
Noël, Bernard, 1993 : Le Château de Cène. Paris, Gallimard.
Noël, Bernard, 2004 : Le retour de Sade. Paris, Lignes & Manifestes.
Sade, Donatien Alphonse François de, 1976 : La Philosophie dans le boudoir. Paris, Gallimard.
Sites web consultés
http://www.playboy.com/sex/features/25novels/, [date de consultation : le 20 juillet 2008]
Université de Silésie
Michał Krzykawski, enseignant / chercheur à l’Institut des Langues Romanes et de Traduction à l’Université de Silésie en Pologne. Il a soutenu sa thèse de doctorat intitulée L’effet-Bataille. De la littérature d’excès à l’écriture. Un texte-lecture dans laquelle il s’est proposé d’analyser l’œuvre de Georges Bataille à la lumière des travaux post-structuralistes français. Auteur de plusieurs articles consacrés à Georges Bataille et à la théorie littéraire. Depuis peu, il s’est également lancé dans les études sur le Canada et plus particulièrement sur le féminisme québécois.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
