<i>Kamouraska</i> d’Anne Hébert et <i>Une si longue lettre</i> de Mariama Bâ Un même « discours » féministe ?
Abstrakt
Kamouraska by Anne Hébert and Une si longue lettre by Mariama Bâ. A Shared Feminist “Discourse”?
Exploring a research angle never yet investigated by literary critics, this text proposes a comparative analysis of novels by writers Anne Hébert, of Québec, and Mariama Bâ, of Senegal. The study joins a new research domain by integrating literatures of the “North” and those of the “South”. Relations between men and women constitute a major focus in the novels, suggesting a social interrogation shared by both authors, as well as a common preoccupation for the feminine condition. Novels such as Kamouraska and Une si longue lettre seem to rewrite Augustinian libidos only through a systematic denunciation of religious and patriarchal discourse that declasses feminine subjects in the two societies. Their narrative and enunciative dispositions therefore organise literary subjects who, although particular in the works of each author, express, in a solidary manner, another way of being, as well as a “gendered” point of view.
Key words: Anne Hébert, Mariama Bâ, novel, discourse, feminism, enunciation, Québec, Sénégal.
Bibliografia
Ancrenat, Anne, 2002 : De mémoire de femme. La mémoire archaïque dans l’œuvre romanesque d’Anne Hébert. Québec, Nota Bene, coll. « Littérature(s) ».
Augustin, Saint, 1962 : Les Confessions. X, 30—4. Paris, Desclée de Brouwer.
Bâ, Mariama, 1979 : Une si longue lettre. Dakar, NEA.
Filteau, Claude, 1977 : « La rivalité mimétique dans Kamouraska d’Anne Hébert ». In : Anne Hébert, parcours d’une œuvre. Actes du Colloque de Sorbonne. Montréal, L’Hexagone, 279—292.
Hébert, Anne, 1970 : Kamouraska. Paris, Seuil.
Bishop, Neil, 1993 : Anne Hébert. Son Œuvre, leurs exils. Bordeaux, PUB.
Bouchard, Dénis, 1977 : Une lecture d’Anne Hébert. La recherche d’une mythologie. Montréal, Hurtubise HMH.
Brochu, André, 2000 : Anne Hébert, le secret de vie et de mort. Ottawa, PUO, coll. « Œuvres et Auteurs ».
Lane-Mercier, Gillian, 1989 : La parole romanesque. Ottawa, PUO/Paris, Klincksieck.
Le Grand, Albert, 1971 : « Kamouraska ou l’Ange et la Bête ». Études françaises. Vol. 7, 2. Montréal, 119—143.
Nnaemeka, Obioma, 1990 : « Mariama Bâ : Parallels, Convergence, and Interior Spaces ». Feminist Issues, 10—1, 13—36.
Ojo-ade, Femi, 1982 : « Still a Victim? Mariama Bâ’s Une si longue lettre ». African Literature Today, 12, 71—87.
Pascal, Blaise, 1951 : Pensées. Paris, Éd. Du Luxembourg.
Plant Deborah, 1996 : « Mythic Dimension in the Novels of Mariama Bâ ». Research in African Literatures, 27—2, 102—111.
Sites Internet
www.assemblee-nationale.sn. Date de consultation : le 10 janvier 2013.
University of Victoria
Mbaye Diouf est stagiaire postdoctoral à l’Université de Victoria (Canada). Ses recherches portent sur les énonciations romanesques postcoloniales et les sémiotiques féminines francophones. Il a codirigé l’ouvrage Société et énonciation dans le roman francophone (Recherches francophones, n° 3, 2009) et a publié plusieurs articles dont les plus récents sont : « Awumey, Diome, Mabanckou : une “politique’’ romanesque de l’immigration » (dans Logosphère, n° 7, Automne 2011), « Le Même dans les Autres. L’esthétique de la dissolution dans les romans d’Aminata Sow Fall »
(dans Justin Bisanswa et Kasereka Kavwahirehi (dir.), Dire le social dans le roman francophone contemporain, Paris, Honoré Champion, 2011), « Écriture de l’immigration et traversée des discours dans Le ventre de l’Atlantique » (dans Francofonia, n° 58, Printemps 2010), « Anne Hébert et la trace du pays » (dans Les Cahiers Anne Hébert, n° 9, Montréal, Fides, 2010), « Éléments d’un pacte de confiance : accommodements raisonnables et crispations discursives au Québec » (dans Éliane Allouch, Simon Harel et alii (dir.), Confiance et langage, Paris, In Press Eds, 2010).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
