Opublikowane: 2017-12-31

Equus maculis, czyli sporu o czytanie Kadłubka ciąg dalszy

Piotr Boroń

Abstrakt

Artykuł stanowi polemikę z dokonaną przez Marka Cetwińskiego interpretacją tłumaczenia wyrażenia equus maculis, występującego w kronice Wincentego Kadłubka. Autor zaproponował wcześniej tłumaczenie na „srokatego konia”, co pozwoliło porównać Kadłubkową relację o legendarnym wyścigu po władzę w czasach przedpiastowskich z innymi przypadkami obecności cętkowanych, srokatych zwierząt w obrzędach intronizacyjnych ludów słowiańskich. Marek Cetwiński uważa to tłumaczenie za nieadekwatne, argumentując, że equus maculis powinien być tłumaczony jako „pieniący się koń” - spocony i zmęczony po długim biegu. Takie tłumaczenie nie ma jednak podstaw lingwistycznych i wynika jedynie z chęci zracjonalizowania pisarstwa Kadłubka. Poniższy artykuł przedstawia przypadki występowania deskryptora maculis w starożytnej i średniowiecznej łacinie oraz omawia znaczenia przypisywane temu słowu przez autorów tych tekstów. Autor artykułu przytacza przykłady z tekstów Wergiliusza, Laurentiusa Rusiusa, Ekkeharda czy Teloniusza w celu uzasadnienia tezy, że w każdym z tych przypadków termin maculae odnosi się do naturalnych plam na skórze zwierzęcia, a nie do potu czy brudu. Termin ten jest często używany w stałych wyrażeniach, ale nigdy nie odnosi się do spoconego zwierzęcia. Istnieje zatem tylko jeden sposób rozumienia tego terminu, używanego zarówno przez kontynuatorów, jak i tłumaczy Kadłubka - jako umaszczenie konia.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Boroń, P. (2017). Equus maculis, czyli sporu o czytanie Kadłubka ciąg dalszy. Średniowiecze Polskie I Powszechne, 9, 45–54. https://doi.org/10.31261/SPiP.2017.13.03

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

SPP 2017 cover

Tom 9 (2017)
Opublikowane: 2017-12-31


ISSN: 2080-492X
eISSN: 2353-9720

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.