„Cykl kosowski" Milana Rakicia
Abstrakt
W eseju analizowany jest centralny segment twórczości Milana Rakicia, jednego z najważniejszych przedstawicieli serbskiego modernizmu, cykl kompozycji skupiających się na historii i bieżących sprawach regionu, od zawsze stanowiącego przedmiot sporu między Serbią i Albanią. Wiersze te wyrastają z osobistych doświadczeń Rakicia zdobytych w Kosowie, krainie podlegającej jurysdykcji imperium osmańskiego, dokąd
został wysłany na początku swojej kariery dyplomatycznej. Z siedmiu wierszy cyklu pięć opiewa tragiczny los tej ziemi, kolebki serbskiej religijności. Jeden – Na Gazi Mestanu – łączy zamiłowanie do rekonstrukcji historycznej poetyki Parnassiego z żarliwą obroną oraz dumnym wywyższeniem narodu serbskiego. Tekst ostatni – Dziedzictwo – najbardziej sugestywny i niepokojący, zwraca uwagę na nierozerwalną więź z duchowym bogactwem przeszłości jako powód egzystencjalnego komfortu. To, czego miłość kobiety
nie była w stanie dać poecie, ofiarowuje mu odkryta na nowo wspólnota z historycznym dziedzictwem własnego narodu.
Słowa kluczowe
serbski modernizm; Milan Rakić; Cykl kosowsk; Serbia; patriotyzm
Bibliografia
Arru Alessandra (2010): Un caso di uso politico della storia: la Battaglia della Piana dei Merli (1389). “Acta historica et archæologica mediævalia”, n. 30.
Bertelli Buquicchio Gioia (1992): Bari. In: Enciclopedia dell’arte medievale. Istituto della Enciclopedia Italiana. Roma.
Bojović Momčilo (1978): Sabrana dela. Narodna knjiga. Beograd. III.
Cioffari Gerardo (1981): The tsars of Serbia and the Basilica of St. Nicholas in Bari. “Nicolaus. Rivista di Teologia Ecumenico-Patristica”, n. 1.
Ćirjaković Zoran (2016): Knjiga srpskog razdora. “Politika”. Subota, 23.04.2016. u 18:07; Online: https://www.politika.rs/sr/clanak/353685/Knjiga-srpskog-razdora. [accesso: 25.03.2023].
Ćosić Branimir (1929): Jedno veče s g. Milanom Rakićem. “Letopis Matice srpske”, n. 319.
Crnković Gordana P. (1999): Gender Construction in Literature: a Historical Survey. In: Gender politics in the Western Balkans: women and society in Yugoslavia and the Yugoslav Successor States. Edited by Sabrina P. Ramet; afterword by Branka Magaš. Pennsylvania State University Press. University Park.
Ćurčin Milan (1938): Smrt Milana Rakića. “Nova Evropa”, XXXI/8.
Deretić Jovan (1987): Kratka istorija srpske književnosti. Bigz. Beograd.
Dmitriev Lev Aleksandrovič (1989): La letteratura della fine del XIV secolo e della prima metà del XV. In: Storia della letteratura russa dei secoli 11–17. Manuale a cura di Dmitrij Lichačëv. Raduga – Edest. Mosca – Genova.
Đorđević Miloš (1997/1998): Neobjavlena studija Vuka Filipovića o poeziji i poetici Milana Rakića. “Baština”, VIII.
Figura neprijatelja: Preomišljavanje srpsko-albanskih odnosa (2015). Urednici Aleksandar Pavlović, Adriana Zaharijević, Gazela Pudar Draško, Rigels Halili. Beton. Beograd.
Fine John V. A. (1994): The Late Medieval Balkans. A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. The University of Michigan Press. Ann Arbor.
Gavrilović Zoran (1958): Milan Rakić. In: Od Vojislava do Disa. Nolit. Beograd.
Ibrovac Miodrag (1970): Milan Rakić – pesnik i čovek. SANU. Beograd.
Jevtić Borivoje (1938): Milan Rakić u duši ‘Mlade Bosne’. “Srpski književni glasnik”. LIV. 6–7.
Jovanović Aleksandar (2007): Rodoljubiva poezija Milana Rakića – podsticaji i poetika. In: Milan Rakić i moderno pesništvo. Zbornik radova. Urednik Novica Petković. Institut za Književnost i Umetnost. Učiteljski Fakultet. Beograd.
Jugović Snežana (2014): Značaj konzularnih izveštaja Milana Rakića za istoriografiju Stare Srbije. In: Istoriografija i savremeno društvo. Tematski zbornik radova. Filozofski Fakultet u Nišu, Niš.
Kindjić Zoran (2017): Duhovna dimenzija unutrašnjeg dialoga. “Nacionalni interes”, XIII.
Konstantinović Radomir (2021): The Philosophy of Parochialism. Edited and with an Introduction by Branislav Jakovljevic. Translation by Ljiljana Nikolic and Branislav Jakovljevic. University of Michigan Press. Ann Arbor.
Konjović Petar (1954): Miloje Milojević: kompozitor i muzički pisac. Naučna knjiga. Beograd.
Lazarević Di Giacomo Persida (2014): La Wirkungsgeschichte della tradizione orale serba (M. Savičević, D. Nenadić, A. Petrov). In: Contributi italiani al XIII Congresso Internazionale degli Slavisti (Ljubljana, 15–21 agosto 2003). A cura di Alberto Alberti, Marcello Garzaniti, Stefano Garzonio. Firenze University Press. Firenze.
Linguaglossa Giorgio (2015): Vasko Popa (1922–1991). Cinque poesie. Traduzione di Ibolja Cikos. Presentazione a cura di Duška Vrhovac. “L’ombra delle parole. Rivista letteraria internazionale”. Online: https://lombradelleparole.wordpress. com/tag/poesie-di-vasko-popa [accesso: 01.03.2023].
Lomagistro Barbara (2002): Jefimija monaca: storia di donna nella Serbia medievale. Edizioni Parnaso. Trieste.
Mandić Svetislav (1989): Simonida’s eyes. “Serbian Literary Quarterly”. Special edition on the occasion of 600 years since the Battle of Kosovo, vol. 1–3 (Kosovo 1389–1989).
Milutinović Kosta (1974): Federalističke koncepcije Svetozara Markovića i Dimitrija Tucovića. “Balkanika”, V.
Nivat Georges (1989): Aleksandr Blok (1880–1921). In: Storia della letteratura russa. Diretta da Efim Etkind, Georges Nivat, Il’ja Serman e Vittorio Strada. III (Il Novecento). 1. (Dal decadentismo all’avanguardia). Giulio Einaudi Editore. Torino.
Nodilo Natko (1888): Religija Srbȃ i Hrvatȃ na glavnoj osnovi pjesama, priča i govora narodnog, Dio VII. Vile. “Rad Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti”. Knjiga XCI. Razredi Filologičko-historički i Filosofičko-juridički. XXII.
Palavestra Predrag (1986): Istorija moderne srpske književnosti. Srpska književna zadruga. Beograd.
Pavlović Miodrag (1974): Pesništvo Milana Rakića. In: Poezija i kultura. Ogledi o srpskim pesnicima XIX i XX veka. Nolit. Beograd.
Perillo Francesco Saverio (1984): La lirica della ragione: Milan Rakić. “Annali della Facoltà di Lingue e Letterature Straniere dell’Università di Bari”, Terza serie, vol. 1–2.
Perillo Francesco Saverio (2021): Echi della battaglia della Piana dei Merli (1389) nella storiografia e nella cultura italiana. “Fabrica Litterarum Polono-Italica”, n. 1 (3).
Petrović Predrag (2007): Rakićevo i Popino Kosovo (O jednoj mogućoj pesničkoj recepciji Rakićeve patriotske poezije). In: Idem: Milan Rakić i moderno pesništvo. Urednik Novica Petković. Institut za Književnost i Umetnost. Učiteljski Fakultet. Beograd.
Rakić Milan M. (1981): Pesme. Priredio Slobodan Rakitić. Slovo ljubve. Beograd.
Rakić Milan M. (1985): Konzulska pisma 1905–1911. Priredio Andrej Mitrović. Prosveta. Beograd.
Sekulić Isidora (1952): Rakić poeta i njegova poezija. II. Silueta Rakića pesnika. In: M. Rakić, Pesme. Predgovor I. Sekulić. Novo pokolenje. Beograd.
Sevdalinke e canti affini (1979). A cura di Francesco S. Perillo. “Lares”, XLV, n. 3.
Srpske narodne pjesme (1845). Skupio ih i na svijet izdao Vuk Stef. Karadžić. U štampariji Jermenskoga manastira. U Beču.
Todić Branislav (1988): Gračanica. Slikarstvo. Prosveta – Jedinstvo. Beograd – Priština. Veljković Momir (1939): Milan Rakić – pretstavnik jedne generacije. “Srpski književni glasnik”, LVI, n. 8.
Zirojević Olga (1996): Kosovo u kolektivnom pamćenju. In: Srpska strana rata: trauma i katarza u istorijskom pamćenju. Priredio Nebojša Popov. Republika. Beograd.
Uniwersytet im. Aldo Moro w Bari Włochy
https://orcid.org/0000-0001-5026-1805
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
