Ustrój samorządny (autonomiczny) województwa śląskiego w praktyce interpelacji poselskich w Sejmie Śląskim
Abstrakt
Na bazie ustawy konstytucyjnej z 15 lipca 1920 roku, gwarantującej województwu śląskiemu szerokie prawa samorządne, nazywane w praktyce autonomią, powstało szereg ciekawych rozwiązań ustrojowych, które wcześniej w polskich systemach konstytucyjnych nie występowały. Ich praktyka była zaczynem wdrażania właściwych dla państwa konstytucyjnego instrumentów, decydujących o skali budowy ustrojów demokratycznych. Do takich instrumentów należały interpelacje poselskie.
Słowa kluczowe
Druga Rzeczpospolita, statut organiczny województwa śląskiego, interpelacje poselskie, autonomia wojewódzka, samorząd.
Bibliografia
Akty prawne
Ustawa konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 roku zawierająca statut organiczny województwa śląskiego. Dz.U. R.P. nr 75, poz. 497.
Ustawa z dnia 24 maja 1922 roku w przedmiocie ratyfikacji konwencji niemiecko- -polskiej dotyczącej Górnego Śląska, podpisanej w Genewie dnia 15 maja 1922 r. Dz.U. R.P. nr 44, poz. 370.
Ustawa z dnia 16 stycznia 1923 roku w przedmiocie języka urzędowego na obszarze województwa śląskiego. Dz.U.Śl. nr 5, poz. 34.
Ustawa z dnia 16 lipca 1937 roku o języku urzędowym władz i urzędów administracyjnych w województwie śląskim. Dz.U.Śl. nr 14, poz. 32.
Opracowania
Ciągwa J.: Autonomia Śląska 1922—1939. Katowice 1988.
C i ą g w a J.: Interpelacje poselskie w Sejmie Śląskim 1922—1939. Regulacja prawna i praktyka. Katowice 2016.
Ciągwa J.: Kontrowersje wokół tangenty. W: Podstawy materialne państwa. Zagadnienia prawno-historyczne. Szczecin 2006.
Ciągwa J.: Wpływ centralnych organów Drugiej Rzeczypospolitej na ustawodawstwo śląskie w latach 1922—1939. Katowice 1979.
Ciągwa J.: Z dziejów prac nad ustawą o wewnętrznym ustroju województwa śląskiego. „Przegląd Prawa i Administracji” 1977, T. 9.
Dąbrowski W.: Stosunek Skarbu Śląskiego do Skarbu Państwa. Materiały. Katowice. 1939.
Dąbrowski W.: Zbiór praw konstytucyjnych i administracyjnych Województwa Śląskiego. Katowice 1922.
Dąbrowski W.: Zbiór praw konstytucyjnych i administracyjnych Województwa Śląskiego. T. 2. Katowice 1923.
Dąbrowski W.: Zbiór praw konstytucyjnych Województwa Śląskiego. Katowice 1922. D r o g o ń A.: Autonomia województwa śląskiego w pracach Klubu Chrześcijańskiej
Demokracji w I Sejmie Śląskim. Katowice 2003.
Druszkowski S.: Rozważania nad sprawą autonomii śląskiej. „Głos Prawników Śląskich” 1937, R. 1, nr 1.
Kempka P.: Jak Górny Śląsk otrzymał autonomię. „Polonia” 1932, nr 2764.
Kokot J.: Zakres działania województwa śląskiego jako jednostki samorządu terytorialnego. Katowice 1939.
Rybarski R.: Prawno-skarbowe podstawy ustroju państw związkowych unii i autonomii państwowych. Warszawa 1916.
Wolny K.: Geneza statutu autonomicznego województwa śląskiego. „Głos Prawników
Śląskich. Kwartalnik. Organ Śląskiego Towarzystwa Prawniczego” 1937, nr 1.
Wolny K.: Kilka słów o autonomii śląskiej. „Polonia” 1932, nr 2764.
W sprawie reformy ustroju Województwa Śląskiego. „Głos Prawników Śląskich. Kwartalnik. Organ Śląskiego Towarzystwa Prawniczego” 1938, nr 3.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
