Problem obumarcia państwa w myśli twórców marksizmu a istnienie państwa sowieckiego Kilka uwag o powstaniu klasy panującej w socjalizmie
Abstrakt
Idea komunizmu zawierała obietnicę, że wystarczyło jedynie znieść własność prywatną, uczynić państwo podmiotem zarządzającym w sposób scentralizowany środkami produkcji i samoczynnie nastąpi obumarcie państwa. A przecież już XIX-wieczni anarchiści, głównie Michał A. Bakunin, ostrzegali, że próba realizacji tego projektu musi zakończyć się ustanowieniem wszechogarniającej despotii. Jednak Karol Marks i Fryderyk Engels do końca życia pozostali przywiązani do swojego komunistycznego ideału, bo na poły religijne rojenia utopistów zwyciężyły u nich nad mozolnym wysiłkiem badaczy, próbujących zrozumieć ludzką historię. W takiej sytuacji twórcy marksizmu artykułowaliby nieświadomie ideologiczne uzasadnienie interesu kasty zawodowych rewolucjonistów, przyszłych władców komunistycznej utopii, będąc w efekcie fundatorami istnienia nowej klasy panującej, właściwej dla państwa socjalistycznego.
Słowa kluczowe
komunizm, zniesienia państwa, klasa panująca w socjalizmie
Bibliografia
Ancewicz F.: Stalinowska koncepcja państwa na tle ewolucji ustrojowej Związku So- cjalistycznych Republik Sowieckich. Lublin 2001, s. 170, 177.
Grajewski A.: Rosja i Krzyż. Z dziejów Kościoła prawosławnego w ZSRR. Katowice 1991, s. 48.
Idea społeczeństwa komunistycznego w pracach klasyków marksizmu. Red. J. Szacki. Warszawa 1977.
Kołakowski L.: Główne nurty marksizmu. Powstanie — rozwój — rozpad. T. 1. Pa- ryż 1976, s. 251—260.
Lityński A.: Prawo Rosji i ZSRR 1917—1990, czyli historia wszechzwiązkowego ko- munistycznego prawa (bolszewików) — krótki kurs. Warszawa 2010, s. 66.
Malia M.: Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917— 1991. Tłum. M. Hułas, E. Wyzner. Warszawa 1998, s. 213—262, 272.
Marks K., Engels F.: Dzieła. T. 17—20. Warszawa 1960—1979.
Moore S.: Marx and Choice Between Socialism and Communism. Cambridge 1980, s. 18, 90.
Referat sprawozdawczy na XVIII zjazd partii o działalności KC WKP (b), 10 marca 1939. W: J. Stalin: Zagadnienia leninizmu. Warszawa 1949, s. 552, 553, 555.
Stalin J.: Dzieła. T. 13. Warszawa 1951, s. 351.
Stalin J.: O projekcie Konstytucji Związku SRR. Warszawa 1951, s. 15—18, 22, 43. Śmiałowski J.: Zagadnienie przyszłości państwa w myśli socjalistycznej. Kraków
, s. 57.
Temkin G.: Karola Marksa obraz gospodarki komunistycznej. Warszawa 1962. Walicki A.: Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii. Warszawa 1996, s. 100—102.
Wieniediktow A.W.: Państwowa własność socjalistyczna. Warszawa 1952. Wyszyński A.J.: Zagadnienia teorii państwa i prawa. Warszawa 1952, s. 405, 407, 551.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
