Idea komunizmu zawierała obietnicę, że wystarczyło jedynie znieść własność prywatną, uczynić państwo podmiotem zarządzającym w sposób scentralizowany środkami produkcji i samoczynnie nastąpi obumarcie państwa. A przecież już XIX-wieczni anarchiści, głównie Michał A. Bakunin, ostrzegali, że próba realizacji tego projektu musi zakończyć się ustanowieniem wszechogarniającej despotii. Jednak Karol Marks i Fryderyk Engels do końca życia pozostali przywiązani do swojego komunistycznego ideału, bo na poły religijne rojenia utopistów zwyciężyły u nich nad mozolnym wysiłkiem badaczy, próbujących zrozumieć ludzką historię. W takiej sytuacji twórcy marksizmu artykułowaliby nieświadomie ideologiczne uzasadnienie interesu kasty zawodowych rewolucjonistów, przyszłych władców komunistycznej utopii, będąc w efekcie fundatorami istnienia nowej klasy panującej, właściwej dla państwa socjalistycznego.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Tom 13 (2020)
Opublikowane: 2021-08-11