Stosowanie przedrozbiorowego prawa polskiego w Księstwie Warszawskim w świetle orzecznictwa Sądu Kasacyjnego

Marek Krzymkowski
https://orcid.org/0000-0001-5822-6764

Abstrakt

Wśród źródeł prawa Księstwa Warszawskiego znaczący udział miały przepisy i zwyczaje obowiązujące w Rzeczypospolitej przed jej upadkiem. Orzeczenia opublikowane w Dzienniku Wyroków Sądu Kasacyjnego Księstwa Warszawskiego są istotne dla poznania praktyki wymiaru sprawiedliwości a także dla źródeł ówczesnego prawa materialnego i procesowego. Analiza wyroków Sądu Kasacyjnego Księstwa Warszawskiego pozwala na stwierdzenie, że organ ten rzadko opierał się na prawie przedrozbiorowym.


Słowa kluczowe

Księstwo Warszawskie, Landrecht, Rada Stanu Sąd Kasacyjny

Źródła

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Ministrów i Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, akta spraw, sygn. 392.

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Branickich z Suchej, sygn. 138/162. „Dziennik Praw [Księstwa Warszawskiego]”.

Dziennik Wyroków Sądu Kasacyjnego Księstwa Warszawskiego. T. 1. Warszawa 1811.

Dziennik Wyroków Sądu Kasacyjnego Księstwa Warszawskiego. T. 2. Warszawa 1812.

Koźmian K.: Pamiętniki Kajetana Koźmiana obejmujące wspomnienia od roku 1780 do roku 1815. Oddział II. Poznań 1858.

Proceder prawny wojskowy. Warszawa 1790.

Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wilno 1744.

Volumina Legum. T. 2—9. Petersburg 1859—1860 [Kraków 1889].

Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Sprawiedliwości. Cz. 2. T. 7 [b.m.w.] 1866.

Opracowania

Goclon J.A.: Polska na królu pruskim zdobyta. Ustrój, administracja i sądownictwo doby Komisji Rządzącej w 1807 roku. Wrocław 1999.

Historia państwa i prawa Polski. T. 3: Od rozbiorów do uwłaszczenia. Red. J. Bar- dach, M. Senkowska-Gluck. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1981.

Kallas M.: Konstytucja Księstwa Warszawskiego. Jej powstanie, systematyka i głów- ne instytucje w związku z normami szczegółowymi i praktyką. Toruń 1970.

Kallas M.: Organy administracji terytorialnej w Księstwie Warszawskim. Toruń 1975. Kallas M.: Powstanie i ustrój Księstwa Warszawskiego 1807—1815. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio F. 2007, T. 62.

Krzymkowski M.: Rada Stanu Księstwa Warszawskiego. Poznań 2011. Krzymkowski M.: Status prawny urzędników Księstwa Warszawskiego. [Poznań 2004].

Litauer J.J.: Sąd Kasacyjny Księstwa Warszawskiego. „Themis Polska” 1915, 5 [2018]. Materiały do dziejów Komisji Rządzącej z r. 1807. T. 1: Dziennik czynności Komisyi Rządzącej. Wyd. M. Rostworowski. Kraków 1918.

Mencel T.: Feliks Łubieński minister sprawiedliwości Księstwa Warszawskiego (1758—1848). Warszawa 1952.

Mencel T.: L’introduction du Code Napoléon dans le Duché de Varsovie. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1949, T. 2.

O r g a n i ś c i a k W.: Polskie artykuły wojskowe z 1775 r. „Kwartalnik Historyczny” 2002, R. 109, z. 1.

Ossowski K.: Prasa Księstwa Warszawskiego. Warszawa 2004.

Powszechne prawo kryminalne dla państw pruskich. Cz. 2. Tłum. I. Stawiarski. Warszawa 1813.

S o b o c i ń s k i W.: Diariusz sejmu z roku 1811. Uwagi edytorskie i źródłoznawcze w związku z historiografią instytucji publicznych. „Studia Źródłoznawcze” 1985, 29.

Sobociński W.: Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego. Toruń 1964.

S o b o c i ń s k i W.: Prokuratura Sądu Kasacyjnego w Księstwie Warszawskim. Toruń 1993.

S o b o c i ń s k i W.: Rada Stanu Księstwa Warszawskiego jako Sąd Kasacyjny (zarys ustrojowy). „Archeion” 1984, 77.

Sobociński W.: Relacje o procesach a historia. „Przegląd Historyczny” 1954, z. 1. Sobociński W.: Z zagadnień judykacyjno-źródłoznawczych w historiografii Księstwa

Warszawskiego. W: Miscellanea Iuridico-Historica Gedanensia. Red. R. Skeczkowski. Koszalin 1987.

S t a s z e w s k i J.: Z dziejów garnizonu polskiego w Gdańsku w latach 1808—1812. „Rocznik Gdański” 1933—1934, T. 7—8.

Willaume J.: Rozgraniczenie Księstwa Warszawskiego z Prusami. „Przegląd Zachodni” 1951, R. 7, nr 3—4.

Pobierz

Opublikowane : 2020-07-10


KrzymkowskiM. (2020). Stosowanie przedrozbiorowego prawa polskiego w Księstwie Warszawskim w świetle orzecznictwa Sądu Kasacyjnego. Z Dziejów Prawa, 13, 139-149. https://doi.org/10.31261/ZDP.2020.20.11

Marek Krzymkowski 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu  Polska
https://orcid.org/0000-0001-5822-6764




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).