„Wojskowy Przegląd Prawniczy” i jego rola w wojskowym wymiarze sprawiedliwości w latach 1945—1956
Abstrakt
Po II wojnie światowej, wznowiono „Wojskowy Przegląd Prawniczy” – czasopismo prawnicze znane i cenione przed 1939 r.
Reaktywowany kwartalnik od 1945 r. był jednym z wielu narzędzi władzy komunistycznej do ideologicznej walki. Czasopismo propagowało nowe rewolucyjne podejście do teorii prawa i praktyki orzeczniczej.
Treści prezentowane na łamach „WPP” były skierowane nie tylko dla prawników wojskowych, ale również dla dowódców wojska i przedstawicieli komunistycznego aparatu politycznego, wpływając na właściwy światopogląd czytelników zgodny z linią partii.
Słowa kluczowe
„Wojskowy Przegląd Prawniczy“; Polska Ludowa; czasopismo prawnicze
Bibliografia
Archiwa
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach, sygn. IPN Ka 248/10, IPN Ka 279/30, IPN Ka 281/77.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, sygn. IPN BU 807/304, IPN BU 878/6, IPN BU 894/126, IPN BU 945/45, IPN BU 945/149, IPN BU 945/167, IPN BU 945/174.
Centralne Archiwum Wojskowe, Główny Zarząd Polityczny WP 1950—1956, sygn. IV.502.2/A.84.
Akty prawne
Dekret PKWN z dnia 23 września 1944 r. — kodeks karny Wojska Polskiego (Dz.U. z 1944 r., nr 6, poz. 27).
Dekret PKWN z dnia 4 listopada 1944 r. o militaryzacji Polskich Kolei Państwowych (Dz.U. z 1944 r., nr 11, poz. 55).
Dekret z dnia 13 maja 1953 r. o zmianie niektórych przepisów kodeksu wojskowego postępowania karnego (Dz.U. z 1953 r., nr 27, poz. 105).
Opracowania
Arndt M.: Kilka uwag o pojęciu przestępstwa kontrrewolucyjnego w Polsce Ludowej. „Z Dziejów Prawa” 2010, T. 3 (11).
Bałtowski M.: Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza — rozwój — upadek. Warszawa 2009.
Feldman J.: Kilka uwag na temat wykładni niektórych przepisów dotyczących przestępstw kontrrewolucyjnych. (Artykuł dyskusyjny). „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1954, nr 4.
Grabowski E.: Prawodawstwo Polski Demokratycznej. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 1.
Kładoczny P.: Prawo jako narzędzie represji w Polsce Ludowej (1944—1956). Warszawa 2004.
Komitet Redakcyjny „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”: Jubileusz „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1978, nr 1.
Kowalska H.: Sądownictwo w Marynarce Wojennej w latach 1945—1955. Gdańsk— Warszawa 2017.
Leśkiewicz R.: Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu (1946—1955). Organizacja, funkcjonowanie, procesy archiwotwórcze. Warszawa—Poznań 2009.
Lityński A.: Historia prawa Polski Ludowej. Wyd. V. Warszawa 2013.
Lityński A.: Ze studiów nad początkami wojskowego prawa karnego PRL. „Problemy Prawa Karnego” 1995, nr 21.
Łustacz L., Muszyński J., Pierzchlewski R.: Szkolenie kadry oraz działalność naukowa i wydawnicza. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1963, numer specjalny.
Maksimiuk D.: Rok 1956 w Polsce. Sądy, prokuratury, prawo karne. Białystok 2016.
Mastalerz J.: Nowe zadania Prokuratury Wojskowej. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
Michałowski R.: 70 lat „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1998, nr 1—2.
Milewski S., Redzik A.: Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku. Warszawa 2011.
Mioduski K.: Niektóre zagadnienia przestępstw kontrrewolucyjnych. (Artykuł dyskusyjny). „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1954, nr 4.
Musiał F.: Polityka czy sprawiedliwość? Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie (1946—1955). Kraków 2005.
Muszkat M.: Kodeks karny Wojska Polskiego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 4.
Muszkat M.: Na marginesie nowego wojskowego ustawodawstwa karnego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.
Muszkat M.: Podstawowe zasady Kodeksu Karnego Wojska Polskiego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
Nazarewicz J.: 50 lat „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1978, nr 1.
Ołomucki B.: Nadzór prokuratorski. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
Ołomucki B.: Nowe tory Prawnictwa Polskiego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 4.
Pałka J., Poksiński J.: Michał Żymierski 1890—1989. Warszawa 2015.
Paszek M.: Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach (1946—1955). Organizacja i funkcjonowanie. Katowice—Warszawa 2019.
Piętnastolecie „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Państwo i Prawo” 1961, nr 6.
Polan-Haraschin J.: W sprawie likwidacji kwartalnika „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. „Nowe Prawo” 1958, nr 1.
Postanowienie NSW z dnia 9 września 1949 r. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1949, nr 4.
Prokopowicz J.: Rola Prokuratury Wojskowej Polskich Kolei Państwowych. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 3—4.
Redakcja: [Bez tytułu]. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
Szwagrzyk K.: Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944—1956. Kraków—Wrocław 2005.
Tarnowski A.: Geneza nowego polskiego ustawodawstwa wojskowego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
T.M.Z.Ż.: Projekt nowego kodeksu wojskowego postępowania karnego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.
Watoła A., Arndt M.: Geneza i działalność wybranych czasopism prawniczych w początkach Polski Ludowej. W: O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin. Księga II. Red. M. Mikołajczyk et al. Białystok—Katowice 2010.
Wytyczne Zgromadzenia Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego z 19 grudnia 1952 r. Zg.Og. 111/52. W: Zbiór orzeczeń Najwyższego Sądu Wojskowego. Red. L. Hochberg. Warszawa 1954.
Zaborski M.: Zadania sądów wojskowych w Polsce w latach 1944—1956. „Palestra” 2004, nr 7—8.
Zapolski-Downar H.: Podstawowe zasady nowego Kodeksu Wojskowego Postępowania Karnego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 3—4.
Zarys organizacji i działalności sądownictwa wojskowego w Polsce Ludowej. Oprac. zbiorowe. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1963, numer specjalny.
Ziemba Z.A.: Prawo przeciwko społeczeństwu. Polskie prawo karne w latach 1944—1956. Warszawa 1997.
Ziws S.L.: Socjalistyczne zasady organizacji sądów w europejskich krajach demokracji ludowej. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1951, nr 1—2.
Z okólników Najwyższego Sądu Wojskowego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 1, 2—3.
Żukowski F.: Sąd przysięgłych — czy sądy ławnicze. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
