Opublikowane: 2002-12-31

Rola podmiotu w poznaniu w filozofii Karla R. Poppera

Wojciech Słomski

Abstrakt

Dla niniejszego artykułu kluczowe znaczenie ma stwierdzenie, że fundamentem, a raczej legitymizacją filozofii Poppera (zarówno jego epistemologii, której poświęcona jest ta praca, jak i innych obszarów badawczych) jest obrona racjonalności — niezależnie od tego, czy mówimy o racjonalności działania, myślenia, nauki czy jeszcze czegoś innego — ponieważ według Poppera proces poznania podlega zasadom racjonalnym. To sformułowaniu tych zasad i dowiedzeniu ich istnienia Popper poświęcił dużą część swojego dorobku. Autor uważa, że można uznać jego metodologię nauki oraz koncepcję trzech światów — która daje odpowiedź na pytanie o związek między ciałem a umysłem oraz formułuje ewolucyjną teorię nauki — za próby potwierdzenia tezy, iż mimo ludzkiej skłonności do popełniania błędów poznanie jest procesem racjonalnym. Autor artykułu pokazuje nie tylko to, że Popper dążył do uzasadnienia swojej wiary w racjonalność, ale także że jego późniejsze teorie, z wyjątkiem być może poglądów społecznych, powstały w wyniku uświadomienia sobie, iż dotychczasowe osiągnięcia nie przyniosły zamierzonego skutku.
Powinniśmy więc przyjąć uwagą Poppera, iż jego koncepcji trzech światów nie należy traktować zbyt serio. Omawiana koncepcja jest osobliwą deklaracją przekonań filozofa, lecz wydaje się, że bez zasadniczej przebudowy samej koncepcji nie da się jej efektywnie wykorzystać do rozwiązywania problemów, z którymi zmagają się liczni naukowcy i filozofowie. Stwierdzenie, że teorie naukowe istnieją równie obiektywnie jak obiekty świata fizycznego, nie implikuje niczego więcej, niż implikuje akceptacja tezy, że teorie naukowe i sama nauka są wytworami ludzkiej świadomości, której aktywność nie podlega żadnym regułom. Cel nauki i cel filozofii są w istocie celami ludzkimi i niewiele zmienia fakt, czy w ich realizacji tworzymy za pomocą specjalnej terminologii jakiś inny świat różny od naszego codziennego doświadczenia, czy też zadowalamy się naiwną ontologią opartą na zdrowym rozsądku.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Słomski, W. (2002). Rola podmiotu w poznaniu w filozofii Karla R. Poppera. Folia Philosophica, 20, 185–198. https://doi.org/10.31261/fp.20874

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Domyślna okładka

Tom 20 (2002)
Opublikowane: 2002-12-31


ISSN: 1231-0913
eISSN: 2353-9445
Ikona DOI 10.31261/fp

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.