Opublikowane: 2012-12-31

Szkotowy projekt nauki transcendentalnej

Jacek Surzyn

Abstrakt

Jan Duns Szkot może być traktowany jako prekursora nowego sposobu myślenia w metafizyce, która według niego jest nauką transcendentalną. W istocie, całe swoje wysiłki skierował na opracowanie projektu tak rozumianej metafizyki. Powinna ona być postrzegana jako alternatywa wobec propozycji Tomasza z Akwinu, jednak - co należy podkreślić - różnica między nimi nie jest tak głęboka, jak mogliby sądzić zarówno najbliżsi uczniowie Akwinaty, jak i niektórzy współcześni zwolennicy tomizmu. Innowacją Dunsa było rozszerzenie subiektywnej struktury poznania, co umożliwiło pogłębione analizy zdolności poznawczych ludzkiego umysłu. Tym samym Szkot postawił oryginalne pytanie o granice wszelkiego możliwego poznania i poszukiwał odpowiedzi nie w realnej subiektywności, lecz w formalnie ujętych warunkach poznania, które z jednej strony wykraczają poza sferę realnego, z drugiej zaś nie ograniczają się jedynie do sfery myślenia konstytuowanej przez ludzki umysł. Metafizyka widziana w ten sposób nabiera wymiaru formalnego, co - według Szkota - pozwala jej sprostać wymaganiom Arystotelesa wobec najbardziej teoretycznej nauki, dotyczącej bytu jako bytu.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Surzyn, J. (2012). Szkotowy projekt nauki transcendentalnej. Folia Philosophica, 30, 49–68. https://doi.org/10.31261/fp.21441

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Domyślna okładka

Tom 30 (2012)
Opublikowane: 2012-12-31


ISSN: 1231-0913
eISSN: 2353-9445
Ikona DOI 10.31261/fp

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.