Formy anty-żydowskiego uprzedzenia w Żydzie maltańskim Krzysztofa Marlowe’a, Kupcu weneckim Williama Szekspira i Opowieści Przeoryszy Geoffreya Chaucera
Abstrakt
Autor stawia sobie za cel porównanie trzech utworów wyjętych z angielskiej literatury późno-średniowiecznej i renesansowej, których wspólnym mianownikiem jest skrajnie negatywne przedstawienie społeczności żydowskiej lub indywidualnych jej przedstawicieli. Utwory te świadczą o silnych uprzedzeniach anty-żydowskich w okresie, kiedy to, w zasadzie byśmy się takich uprzedzeń nie spodziewali, gdyż nie było wówczas, poczynając od wygnania Żydów w 1290, żadnej gminy żydowskiej na terenie Anglii. O ile u Chaucera Żydzi występują jedynie jako niezróżnicowany barbarzyński żywioł, zdolny do instynktownych anty-chrześcijańskich ataków, to podejście Marlowe’a, a szczególnie Szekspira, świadczy już o chęci zrozumienia psychologicznego mechanizmu żydowskiego myślenia i bierze pod uwagę zjawisko anty-żydowskich uprzedzeń, a nawet prześladowań. Zresztą nawet w przypadku Chaucera istnieje, omówiona w niniejszym artykule, możliwość, że autor dystansował się do nazbyt jedno-wymiarowego przedstawienia problemu żydowskiego, który zawarł w opowieści przypisanej dość dwuznacznej postaci, jaką jest Przeorysza. Dla punktu widzenia Marlowe’a istotny jest problem tzw. makiawelizmu, który wiąże on, w sposób arbitralny, z mentalnością żydowską, podczas gdy Szekspir widzi swojego żydowskiego bohatera, czy raczej antybohatera, głównie w kontekście zjawiska lichwy.
Słowa kluczowe
Żydzi w Europie; średniowiecze; renesans; chrześcijaństwo a judaizm; uprzedzenia rasowe i religijne; prześladowania; makiawelizm; lichwa
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
