Abstrakt

W swoich opowiadaniach Sprawiedliwy i Donosiciel Efraim Siewieła eksploruje motyw bycia outsiderem w społeczeństwie, który jest często powracającym tematem w literaturze żydowskiej. Ta literacka eksploracja łączy Siewiełę z uznanymi autorami żydowskimi takimi, jak Franz Kafka i Philip Roth, którzy również zmagali się z tematyką bycia obcym. Teoretyczny model „obcego” Georga Simmela pomaga zrozumieć postaci stworzone przez Siewiełę. Simmel sugeruje, że obcy zajmuje unikalną pozycję społeczną, będąc jednocześnie
częścią i poza społeczeństwem. Sposób traktowania obcych odzwierciedla szersze problemy społeczne i etyczne. Akceptacja obcych sprzyja jedności, podczas gdy ich odrzucenie może prowadzić do konfliktu. Siewieła wykorzystuje różne środki, aby podkreślić pozycję outsidera w społeczeństwie, przy czym wygląd fizyczny odgrywa ważną rolę. Analiza uczuć bohaterów przeprowadzona przez Jankowskiego ujawnia wewnętrzny konflikt między oficjalnym poczuciem przynależności, a subiektywnym doświadczeniem wyobcowania. Opierając się na własnych doświadczeniach, Sewieła rzuca światło na szersze problemy radzenia sobie żydowskich emigrantów ze Związku Radzieckiego w nowych środowiskach. Autobiograficzna powieść Siewieły Pożegnanie Izraela dostarcza wglądu we własną transformację w kosmopolitycznego outsidera w wyniku państwowego antysemityzmu. Łącznie te teksty podkreślają subtelną eksplorację tożsamości outsidera w twórczości Siewieły. Niezależnie od tego, czy patrzymy przez soczewkę socjologiczną Simmela, analizę wewnętrznego konfliktu Jankowskiego czy osobiste refleksje Siewieły, temat ten rezonuje z uniwersalnymi ludzkimi problemami wyobcowania, tożsamości i poszukiwania przynależności. W narracji Siewieły outsider staje się symbolem nadziei, dobroci i współczucia - potencjalnym katalizatorem pozytywnej zmiany w świecie zacienionym przez ciemność.