Mem – specjalne medium informacyjne. Stan badań polskiego piśmiennictwa m.in. w dziedzinie nauk o kulturze i religii
Abstrakt
W artykule przedstawiono stan badań dotyczących zjawiska memu oraz memu internetowego w obszarze nauk o kulturze i religii, a także historii, językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa. Przeanalizowano treść publikacji, by wskazać, w jaki sposób polscy badacze postrzegają pojęcie memu i memu internetowego oraz jakie cechy i funkcje im przypisują. Uwzględniono opracowania opublikowane w latach 2000–2019, na podstawie danych w katalogach NUKAT i Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz wyszukiwarce naukowej Google Scholar.
Słowa kluczowe
Kultura i sztuka; Mem; Mem internetowy
Bibliografia
Advice Animals. W: Wiktionary: the free dictionary. 14 February 2019, at 23:35. Pobrane z: https://en.wiktionary.org/wiki/advice_animal (28.11.2019).
Borkiewicz, A. (2018). Kody dominujące w memach internetowych dotyczących historii Polski. W: T. Stegner (red.), Studia Historica Gedanensia (s. 237–247). T. 9. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Borkiewicz, A. (2018). „Polandball”: memy internetowe o tematyce historycznej jako przykład wizualizacji historii. W: J. Wojdon (red.), Historia w przestrzeni publicznej (s. 332–336). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brodie, R. (1997). Wirus umysłu. P. Turski (przekład). Łódź: Teta Publishing.
Bronder, A. (2018). Pande(me)mia – o strategiach migracyjnych memu internetowego w ujęciu genologicznym. W: E. Biłas-Pleszak, J. Przyklenk, A. Rejter, K. Sujkowska-Sobisz (red.), Wędrówka, podróż, migracja w języku i kulturze (s. 449–459). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Brzoza, K. (2016). Kobieta w internetowych memach obrazkowych na wybranych przykładach. W: P. Sarna i M. Sęk-Iwanek (red.), Dyskursy widzialności: słowa a obrazy (s. 148–164). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Burkacka, I. (2016). Intertekstualność współczesnej komunikacji: memy a teksty kultury. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, 32, 75–91. Pobrane z: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/psj/article/view/8347 (12.11.2019).
Cereal Guy. W: Know Your Meme. (2009). Pobrane z: https://knowyourmeme.com/memes/cereal-guy (28.11.2019).
Czym jest meme-marketing? W: Rekinysukcesu.pl. (22.03.2017, 14:07. Pobrane z: https://www.rekinysukcesu.pl/blog/80-meme-marketing-czyli-jak-wykorzystac-humor-internetowy (05.05.2020).
Dawkins, R. (1996). Samolubny gen. M. Skoneczny (przekład). Warszawa: Prószyński i S-ka.
E-folklor. W: Wikipedia: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 23 sty 2020, 08:24. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/E-folklor (10.04.2020).
Forever alone. W: Know Your Meme. Pobrane z: https://knowyourmeme.com/memes/forever-alone (28.11.2019).
Gif. W: Wikipedia: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 17 mar 2020, 12:40. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Graphics_Interchange_Format (10.04.2020).
Kamińska, M. (2011). Niecne memy: dwanaście wykładów o kulturze internetu. Poznań: Wydawnictwo Galeria Miejska „Arsenał”.
Kamińska, M. (2017). Memosfera: wprowadzenie do cyberkulturoznawstwa. Poznań: Wydawnictwo Galeria Miejska „Arsenał”.
Kołowiecki, W. (2012). Memy internetowe, jako nowy język internetu.Kultura i Historia, 21. Pobrane z: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/3637 (12.11.2019).
Koniec memów w sieci? Oto, do czego może doprowadzić nowe unijne prawo. W: naTemat.pl. 29.06.2018, 10:37. Pobrane z: https://natemat.pl/242213,czy-memy-sa-legalne-nowe-prawo-ue-zagrozeniem-dla-internetu-jaki-znamyKoniec (21.01.2020).
Krawiecka, E. (2017). Jan Paweł II w świecie memów – raczej niekulturalnie: przyczynek do dyskusji nad memetyczną i hermeneutyczną wizją kultury. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Seria Scripta Humana, 8, 15–31.
Kudlińska, H. (2016). Demotywator jako nowy gatunek dyskursu 2.0. W: A. Dąbrówka, M. Maryl i A. Wójtowicz (red.), Teksty kultury uczestnictwa (s. 111–139). Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna, Instytut Badań Literackich PAN.
Kurządkowska, B., Maruszczak, M. (2014). Mem – współczesna plotka internetowa. W: K. Burska i B. Cieśla (red.), Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej (s. 137–149). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Majdzińska, A. (2014). Kreatywność w memie internetowym. W: K. Burska i B. Cieśla (red.), Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej (s. 151– 162). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Marak, K. (2013). Memy internetowe: informacja i transformacja w sieci. W: P. Grochowski (red.), Netlor: wiedza cyfrowych tubylców (s. 133–165). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Masłowski, S. (2013). Klątwa jako wirus umysłu. W: D. Wężowicz-Ziółkowska, A. Pisarek (red.), Ukąszenia, wirusy, memy... Kulturowe obrazy praktyk fizjologicznych (s. 249–268). Katowice: Uniwersytet Śląski: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
Me Gusta. W: Know Your Meme. (2010). Pobrane z: https://knowyourmeme.com/memes/me-gusta (28.11.2019).
Mem internetowy. W: Wikipedia: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 27 lis 2019, 07:59. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mem_internetowy (18.11.2019).
Memetyka. W: Wikipedia.: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 27 wrz 2019, 10:38. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Memetyka (20.11.2019).
Niekrewicz, A.A. (2015). Od schematyzmu do kreacyjności: język memów internetowych.Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
„Not Bad” Obama face. W: Know Your Meme. (2011) Pobrane z: https://knowyourmeme.com/memes/not-bad-obama-face (28.11.2019).
Nowak, J. (2018). Pepe na polskich dróżkach: o memach i ich kulturowych migracjach. Studia Kulturoznawcze, (2), 141–158. Pobrane z: https://issuu.com/kulturoznawstwo/docs/studia_kulturoznawcze_2_2018 (05.11.2019).
Pastuszka-Roczek, J. (2014). Elektroniczne rysunki na ścianie – rola obrazkowych memów internetowych w procesie komunikacji i socjalizacji: analiza treściowa wybranych polskich portali rozrywkowych. W: J. Bierówka i K. Pokorny-Ignatowicz (red.), Media, kultura popularna, polityka: wzajemne oddziaływania i nowe zjawiska (s. 141–163). Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM. Pedobear. W: Know Your Meme. (2009). Pobrane z: https://knowyourmeme. com/memes/pedobear (9.04.2019).
Polandball. W: Wikipedia: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 30.08.2019, 10:23:00. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Polandball#cite_note-reddit.com-polandball- (22.11.2019).
Piskorz, K. (2013). Internetowe memy-hieroglify XXI wieku. W: I. Hofman i D. Kępa-Figura (red.), Współczesne media: język mediów (s. 227–237). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Rage Guy. W: Know Your Meme. (2009). Pobrane z: https://knowyourmeme. com/memes/rage-guy-fffffuuuuuuuu (10.04.2020).
Replikator. W: Wikipedia: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 26.11.2018, 10:50:00. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Replikator (19.11.2019).
Rozwój komunikacji obrazkowej. W: memypolskie.pl. Pobrane z: http://memypolskie.pl/historia/ (9.04.2020).
Sałaj, J., Śliz, A. (2014). Memy słowno-obrazkowe jako wyraz kreatywności użytkowników Internetu. W: K. Burska i B. Cieśla (red.), Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej (s. 163–175). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Sarna, P. (2016). Memy w perspektywie retorycznej. W: P. Sarna i M. Sęk-Iwanek (red.), Dyskursy widzialności: słowa a obrazy (s. 123–149). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Szews, P. (2014). Demotywatory i internetowe memy – o łączeniu słowa i obrazu na Twitterze. W: K. Burska i B. Cieśla (red.), Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej (s. 177–191). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Szybowska, A., Wolek-Kocur, B. (2014). O (nie)zmienności memów Wujka Google. Teksty z Ulicy, 15, 115–133.
Śliz, A. (2014). Demotywator – emblemat kultury uczestnictwa?: (wokół problemów definicyjnych memów oraz memów internetowych). Zagadnienia Rodzajów Literackich, nr 57 (1), 151–165. Pobrane z: http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-bb3e51fa-dbdb-4a7b-a4ba-5a3254ce89fb?q=bwmeta1.element.desklight-2c78c09e-747c-4339-a0eb-f34836bfc6c4;9&qt=CHILDREN-STATELESS (11.11.2019).
Trollface. W: Know Yor Meme. (2009). Pobrane z: https://knowyourmeme.com/memes/trollface (28.11.2019).
Twitter. W: Wikipedia: wolna encyklopedia. Wikimedia Commons, 28 lut 2020, 00:39. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Twitter (10.04.2020).
Walkiewicz, A. (2012). Czym są memy internetowe? Rozważania z perspektywy memetycznej. Teksty z Ulicy, 14, 49–70. Pobrane z:. http://www.memetyka.us.edu.pl/pdf/TzU_2012.pdf (11.11.2019).
Wołoszyn, M. (2019). Czy memy są tekstami kultury? Toruńskie Studia Bibliologiczne, 1, 9–28. Pobrane z: https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/TSB/article/view/TSB.2019.001/23566 (12.11.2019).
Wójcicka, M. (2018). Memy internetowe jako nośniki pamięci zbiorowej. W: S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska (red.), Popkulturowe formy pamięci (s. 159–172). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Zaremba, M. (2012). Memy internetowe (2010–2011). Media i Społeczeństwo, 2, 60–73. Pobrane z: http://www.mediaispoleczenstwo.ath.bielsko.pl/art/060_zaremba.pdf (4.11.2019).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
