Przedmiotem analizy są tzw. łączniki osobowe dla osób fizycznych w prawie prywatnym międzynarodowym, co w szczególności oznacza kryteria obywatelstwa, miejsca zamieszkania i miejsca zwykłego pobytu. Wybór jednego z nich jako podstawy do wskazania prawa właściwego dla kwestii statusu osobowego, prawa rodzinnego czy prawa spadkowego jest dyskutowany od samych narodzin nowoczesnego prawa kolizyjnego. Artykuł porównuje najważniejsze cechy łączników osobowych, biorąc pod uwagę ogólną ocenę ich umiejscowienia w ramach polskich przepisów kolizyjnych. Każde rozwiązanie w tej dziedzinie ma swoje wady i zalety, przez co nie jest możliwe aprioryczne stwierdzenie, że dominacja określonego kryterium jest lepsza od jakiejkolwiek innej. Jednocześnie łącznik obywatelstwa w swojej czystej, obiektywnej formie jest stopniowo eliminowany zarówno z europejskich, jak i międzynarodowych norm prawa kolizyjnego. Wprawdzie tendencja ta niekoniecznie stanowi wytyczną dla polskiego ustawodawcy, jednak z pewnością będzie miała pewien wpływ na treść przyszłych nowelizacji Ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe. Autor krytykuje rozwiązanie polegające na stosowaniu zarówno miejsca zamieszkania, jak i miejsca zwykłego pobytu jako subsydiarnych łączników osobowych, podczas gdy rola ta powinna być przypisana jedynie temu drugiemu. Ostatnio otworzyły się nowe perspektywy szerszego wykorzystania miejsca zwykłego pobytu nie tylko w prawie prywatnym międzynarodowym, ale także w prawie materialnym. Odpowiedzią na wyzwania współczesnego międzynarodowego obrotu gospodarczego nie jest poszukiwanie mistycznego „kamienia filozoficznego” w postaci idealnego łącznika kolizyjnoprawnnego, lecz raczej umiejętne łączenie różnych metod wskazywania i stosowania odpowiednich norm prawnych, w tym między innymi szersze wykorzystanie autonomii stron w zakresie wyboru prawa.
English
Język Polski