Le dandy, maître de l’art de plaire en déplaisant
Abstrakt
According to Jules Barbey d’Aurevilly, the obligation of every dandy is to become a true master in the art of pleasing by displeasing. His words, his tricks, his intrigues will give birth to the stereotype of the dandy conveyed by his contemporaries throughout the 19th century. By referring to the critical texts of the time and modern critical texts, we will attempt to review the main roles of a dandy: a master of elegance, idle master, misogynist master, impassive master, and finally, insolent master. The paper aims to prove that hidden behind the mask of the original eccentric is a rebel protecting his individuality against the surrounding mediocrity.
Słowa kluczowe
dandyism; stereotype; art; master; provocation; elegance; insolence
Bibliografia
Alkemade, Valérie de 2007 : Dandys. Abécédaire impertinent du dandysme et des néo-dandys. Bruxelles, Soliflor.
Amossy, Ruth 1984 : « Stéréotypie et valeur mythique : des aventures d’une métamorphose ». Études littéraires, 17 (1), p. 161–180. <https://id.erudit.org/iderudit/500639ar> Date de consultation : le 28 novembre 2019.
Amossy, Ruth 1991: Les Idées reçues. Sémiologie du stéréotype. Paris, Nathan, « Le texte à l’œuvre ».
Balzac, Honoré de 1854 : Traité de la vie élégante. Paris, Librairie Nouvelle.
Baudelaire, Charles 1954a : « Le Peintre de la vie moderne ». Curiosités esthétiques. In : Idem : Œuvres complètes. Y.-G. Le Dantec (éd. critique). Paris, Gallimard, « Bibliothèque de la Pléiade ».
Baudelaire, Charles 1954b : Mon cœur mis à nu. In : Idem : Œuvres complètes. Y.-G. Le Dantec (éd. critique). Paris, Gallimard, « Bibliothèque de la Pléiade ».
Barbey D’aurevilly, Jules 1980–1989 : Correspondance générale. Vol. 1–9. Paris, Les Belles Lettres.
Barbey D’aurevilly, Jules 1900 : Premier Memorandum : 1836–1838. Paris, Alphonse Lemerre.
Barbey D’aurevilly, Jules 2008 : Du Dandysme et de George Brummell. Paris, Les Éditions de Paris.
Blanchot, Maurice 1997 : Faux pas. Paris, Gallimard.
Boulenger, Jacques 1907 : Sous Louis-Philippe, Les Dandys. Paris, Librairie Paul Ollendorff.
Carassus, Émilien 1971 : Le Mythe du dandy. Paris, Armand Colin.
Coblence, Françoise 1988 : Le dandysme, obligation d’incertitude. Paris, PUF.
Foerster, Max 2010 : L’Art d’être odieux. Nouveaux essais sur le dandysme. Paris, Éditions Jean Paul Bayol.
Foucault, Michel 1963 : « Préface à la transgression ». Critique, nº 195–196, p. 751–769.
Gautier, Théophile 1899 : Le Roman de la momie. Paris, Fasquelle.
Jullian, Philippe 1965 : Robert de Montesquiou, Un prince 1900. Paris, Librairie académique Perrin.
Kociubińska, Edyta 2015 : L’insoutenable pesanteur de l’être. Le dandysme en France au XIXe siècle et son rayonnement en Europe. Lublin, Wydawnictwo KUL.
Kociubińska, Edyta 2019 : « Grandeur et décadence du roi des dandys. Esquisse au portrait de George Brummell ». In : E. Kociubińska (éd.) : Le dandysme, de l’histoire au mythe. Berlin, Peter Lang, p. 25–37.
Lemaître, Jules 1889 : Les Contemporains, 4e série. 2e édition. Paris, H. Lecène et H. Houdin.
Montandon, Alain (dir.) 1993 : L’Honnête homme et le dandy. Tübingen, Narr.
Montandon, Alain (dir.) 2016 : Dictionnaire du dandysme. Paris, Honoré Champion.
Natta, Marie-Christine 2011 : La Grandeur sans convictions. Paris, Éditions du Félin.
Prince, Nathalie 2016 : « Célibataire ». In : A. Montandon (dir.): Dictionnaire du dandysme. Paris, Honoré Champion, p. 87–92.
« Savoir-Vivre ou Mourir » : le site officiel du dandysme et du savoir-vivre masculin, <http://francois.darbonneau.free.fr/histoire/histoire1.html>. Date de consultation : le 9 janvier 2019.
Scaraffia, Giuseppe 1988 : Petit dictionnaire du dandy. Paris, Sand.
Schiffer, Daniel Salvatore 2008 : Philosophie du dandysme. Une esthétique de l’âme et du corps. Paris, PUF.
Schiffer, Daniel Salvatore 2010 : Le Dandysme, dernier éclat d’héroïsme, Paris, PUF.
Schiffer, Daniel Salvatore 2012 : Manifeste dandy. Paris, François Bourin Éditeur.
Séché, Léon 1907 : Alfred de Musset. T. 1. Paris, Mercure de France.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
