« Forcer les portes de l’institution littéraire » : style et réception de La Québécoite au Québec et en Italie
Abstrakt
In order to fully comprehend the vast extent of Régine Robin’s knowledge, one must engage with all of her works. Spanning across various genres including essays, critiques, history, linguistics, and sociology, her body of work is a blend of everyday-life experiences and historical events. However, her literary style enables readers to discern the intricacies of this complex figure. By examining her novel La Québécoite and the relationship Robin established with the literary institution in Québec, we can form hypotheses on why its reception was controversial and limited. The novel’s style serves as a significant introduction to literature and, as an author included in the category of “écritures migrantes”, Robin critiques the meaning of the concept, revealing its essentialism and exposing its underlying biases. This analysis then shifts focus to the Italian reception of Robin’s work, and the possibility for her novel to gain recognition in Italy.
Bibliografia
Casanova, P. (2002). Consécration et accumulation de capital littéraire. La traduction comme échange inégal. Actes de la recherche en sciences sociales, 144, 7–20.
Delbart, A.-R. (2005). Les exilés du langage. Un siècle d’écrivains français venus d’ailleurs. Presses universitaires de Limoges et du Limousin.
Désy, C., Fauvelle, V., Fridman, V., & Maltais, P. (Dir.). (2007). Une œuvre indisciplinaire. Mémoire, texte et identité chez Régine Robin. Presses de l’Université Laval.
De Vaucher-Gravili, A. (Dir.). (2001). D’autres rêves: Les écritures migrantes au Québec. Actes du Séminaire international du CISQ à Venise (15–16 octobre 1999). Supernova.
De Vaucher-Gravili, A. (2012). Les écritures migrantes au Québec. Régine Robin et Abla Farhoud. Publifarum, 17. https://www.publifarum.farum.it/index.php/publifarum/article/view/401/661
Di Castro, R. (2006). Review of “I fantasmi della storia. Il passato europeo e le trappole della memoria, by R. Robin, C. Saletti, L. Di Genio”. La Rassegna Mensile Di Israel, 72, 246–251.
Frédéric, M. (1991). L’écriture mutante dans la Québécoite de Régine Robin. Voix et Images, 16(3), 493–502.
Gauvin, L. (2000). Langagement. L’écrivain et la langue au Québec. Boréal.
Goldman, N. (2007). Régine Robin et l’écriture de l’histoire. In C. Désy, V. Fauvelle, V. Fridman, & P. Maltais (Dir.), Une œuvre indisciplinaire (p. 35–44). Presses de l’Université Laval.
Heyndels, R. (1985). La pensée fragmentée. Mardaga.
Hillis Miller, J. (2006). Derrida’s Destinerrance. MLN, 121(4), 893–910.
Huys, V. (2017). Le musement : le raisonnement par le rêve. Écritures, 9, 153–164.
Lamontagne, A. (2004). Le roman québécois contemporain : les voix sous les mots. Fides. Luciani, E. (2005, novembre). Fare i conti col passato. L’Arena. http://www.ombrecorte.it/
Nepveu, P. (2002). Les écritures migrantes à l’âge de la critique. Compte rendu de « D’autres rêves. Les écritures migrantes au Québec ». Spirale, 186, 40–41.
Papillon, J. (2014). Qui pourra dire « nous » ? : Régine Robin et l’« autre » identité québécoise. Voix et Images, 39(3), 71–82.
Robin, R. (1983). La Québécoite. Québec/Amérique.
Robin, R. (1993). La Québécoite. XYZ.
Robin, R. (1997a). Le Golem de l’écriture. De l’autofiction au Cybersoi. XYZ.
Robin, R. (1997b). The Wanderer (Ph. Aronoff, Trad.). Alter Ego. (Texte orignial publié 1997)
Robin, R. (1999). L’écriture d’une allophone d’origine française. Tangence, 59, 26–37.
Robin, R. (2003). La mémoire saturée. Stock.
Robin, R. (2005). I fantasmi della storia. Il passato europeo e le trappole della memoria (C. Saletti & L. Di Genio, Trad.). Ombre Corte. (Texte orignial publié 2003)
Robin, R. (2008). Doubles et clones dans mes œuvres de fiction. In C. Burgelin, I. Grell, & R.-Y. Roche (Dir.), Autofiction(s) (p. 83–94). Presses universitaires de Lyon.
Robin, R. (2010). Luoghi della memoria, luoghi del lutto: istituzioni e commemorazioni. In M. Cattaruzza, M. Flores, S. Levis Sullam, & E. Traverso (Dir.), Storia della Shoah: La crisi dell’Europa, lo sterminio degli ebrei e la memoria del xx secolo (p. 249–278). UTET. (Texte orignial publié 2003)
Robin, R. (2011). Nous autres, les autres. Difficile pluralisme. Boréal.
Robin, R. (2019). La Québécoite. Bibliothèque Québécoise.
Sanfilippo, M. (2006). I fantasmi della storia. Il passato europeo e le trappole della memoria di Régine Robin (C. Saletti & L. Di Genio, Trad.). Iperstoria. Testi Letterature Linguaggi. https://iperstoria.it/article/view/783/796
Simon, Sh. (1994). Le Trafic des langues: traduction et culture dans la littérature québécoise. Boréal.
Simon, Sh. (1998). Hybridités culturelles, hybridités textuelles. In F. Laplantine, J. Lévy, J.-B. Martin, & A. Nouss (Dir.), Récit et connaissance (p. 233–243). Presses universitaires de Lyon.
Simon, Sh. (2007). La ville et ses langues. In C. Désy, V. Fauvelle, V. Fridman, & P. Maltais P. (Dir.), Une œuvre indisciplinaire (p. 97–108). Presses de l’Université Laval.
Suchet, M. (2014). L’imaginaire hétérolingue. Ce que nous apprennent les textes à la croisée des langues. Classiques Garnier.
Traverso, E. (2005, novembre). Epicentro del passato ferito. Il manifesto. http://www.ombrecorte.it/
Université Paris Nanterre, France Włochy
https://orcid.org/0009-0004-9285-7227
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
